Khơi dậy vẻ đẹp thanh lịch, văn minh của người Hà Nội qua các tác phẩm văn học nghệ thuật

Tọa đàm được tổ chức nhằm tăng cường vai trò định hướng sáng tác cho các hội chuyên ngành; động viên văn nghệ sĩ tích cực tham gia sáng tác các tác phẩm văn học, nghệ thuật có giá trị về tư tưởng và nghệ thuật, góp phần nâng cao trình độ thẩm mỹ, cảm thụ văn hóa của nhân dân, hình thành nhân cách chuẩn mực, lan tỏa giá trị văn minh, thanh lịch của người Hà Nội trong thời kỳ mới.

Phát biểu đề dẫn tọa đàm, NSND Trần Quốc Chiêm - Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật Hà Nội nhấn mạnh, trong suốt chiều dài lịch sử ngàn năm văn hiến của đất Thăng Long, người Hà Nội đã kết tinh bản lĩnh, trí tuệ, sức sáng tạo, phẩm chất thanh lịch, tinh tế. Tuy nhiên, so với yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp xây dựng Thủ đô “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”, việc xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh chưa đáp ứng được yêu cầu, chưa đi vào thực chất, bền vững, còn bộc lộ nhiều tồn tại, hạn chế.

Cũng bởi thế, hơn lúc nào hết vai trò, trách nhiệm của văn học, nghệ thuật trong việc xây dựng đạo đức, nhân cách con người nói chung và xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh nói riêng là hết sức quan trọng, đòi hỏi người nghệ sĩ không chỉ chuyên chở trong tác phẩm của mình những chuẩn mực đạo đức xã hội mà còn làm sáng tỏ, sáng tạo, cổ vũ con người tự nguyện vươn lên những giá trị đạo đức.

Theo NSND Trần Quốc Chiêm, thực tế này này đòi hỏi người nghệ sĩ phải thực sự am hiểu những giá trị, những khả năng, sự vận động của đạo đức ở chiều sâu tâm hồn con người để nắm bắt, phản ánh và dự báo, cảnh báo; bám sát và am hiểu những trăn trở với đời sống xã hội để phản ánh, biểu hiện những vấn đề đạo đức, nhân cách con người...

Thực tế cho thấy, cùng với văn học, các tác phẩm nghệ thuật như sân khấu, điện ảnh, truyền hình, âm nhạc, mỹ thuật, múa... đã có nhiều tìm tòi sáng tạo, góp thêm tiếng nói cổ vũ công chúng hướng tới những giá trị đạo đức mới, góp phần tích cực vào việc xây dựng nhân cách người Hà Nội, hướng tới giá trị Chân - Thiện - Mỹ. Tuy nhiên, vẫn còn không ít các tác phẩm mờ nhạt non yếu về chất lượng tư tưởng và nghệ thuật.

Tọa đàm ghi nhận nhiều ý kiến tâm huyết của đại diện các hội chuyên ngành. Tại đây, các đại biểu đã khẳng định vai trò, trách nhiệm của văn học, nghệ thuật trong việc xây dựng đạo đức, nhân cách con người nói chung và xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh nói riêng; đồng thời nêu thực trạng sáng tác văn học, nghệ thuật của văn nghệ sĩ Thủ đô về đề tài xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh…

Đại tá Nguyễn Văn Thu (Hội Điện ảnh Hà Nội) cho rằng, để có thêm những sáng tác văn học nghệ thuật về đề tài: "Xây dựng người Hà Nội thanh lịch văn minh trong thời kỳ mới”, người nghệ sĩ cần có tài năng, vốn sống, sức khỏe và đặc biệt là cái tâm của người nghệ sĩ.

“Việc giữ gìn nếp sống, cốt cách của người Hà Nội trong dòng chảy đời sống hiện đại trong sáng tác tác phẩm văn học nghệ thuật đó là sứ mệnh, là sự thôi thúc từ bên trong của người nghệ sĩ. Những tác phẩm văn học nghệ thuật, nhất là những tác phẩm hay, hấp dẫn, có giá trị khi ra đời sẽ tác động trực tiếp hoặc gián tiếp tới tâm tư, tình cảm và hành động của con người. Nét đẹp thanh lịch văn minh sẽ được lan tỏa, được nhân lên; cái xấu ảnh hưởng tiêu cực đến sự tồn tại phát triển của thanh lịch văn minh Hà Nội, sẽ bị phê phán, lên án đấu tranh, triệt tiêu trong đời sống tinh thần người Hà Nội”, Đại tá Nguyễn Văn Thu nhấn mạnh.

Từ góc nhìn của nhiếp ảnh, NSNA Phạm Tiến Dũng (Hội Nhiếp ảnh Hà Nội) cho rằng các nghệ sĩ nhiếp ảnh, những người cầm máy cũng cần phải am hiểu lịch sử, văn hóa của Thủ đô, hiểu những nét đặc trưng trong tính cách, sinh hoạt, lối sống... những gì tạo nên nét văn minh thanh lịch của người Hà Nội để tìm ra đề tài, nhân vật tạo nên những tác phẩm nhiếp ảnh chạm đến trái tim người xem.

Cũng tại tọa đàm, các ý kiến văn nghệ sĩ còn đề cập đến việc tổ chức các cuộc thi sáng tác tác phẩm văn học, nghệ thuật về đề tài này; tổ chức các cuộc đi thực tế sáng tác; hội thảo, tọa đàm để nâng cao nhận thức của văn nghệ sĩ với những vấn đề ảnh hưởng đến việc xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh…