Kết nối giao thông: 'Lối mở' cho vùng động lực số 1 Đồng Nai (Kỳ 1)

Khu vực nút giao Ngã tư Vũng Tàu, nơi dự kiến là dự án đường cao tốc trên cao (từ Ngã tư Vũng Tàu tới vòng xoay Võ Nguyên Giáp) nhằm giảm tải áp lực cho đường hiện hữu đoạn qua phường Long Hưng, phường Phước Tân

Tiềm năng, lợi thế là vậy nhưng, hạ tầng, đặc biệt là giao thông kết nối đang là “điểm nghẽn” kìm hãm tốc độ bứt phá của vùng đất ở phía Nam tỉnh.

Bài 1:
“Điểm nghẽn” hạ tầng ở vùng động lực

Sân bay quốc tế, cụm cảng biển nước sâu và hàng chục khu công nghiệp được xem là “lợi thế vàng” để vùng phía Nam Đồng Nai tăng trưởng.

Thế nhưng, nghịch lý là nơi được đang kỳ vọng trở thành vùng động lực của tỉnh và lan tỏa ra khu vực lại đang đối mặt với “điểm nghẽn” hạ tầng giao thông thiếu đồng bộ, xuống cấp và quá tải.

Thiếu đường, tắc lối ở vùng động lực

Nhiều năm trước, khu vực phía Nam tỉnh đã hình thành các vùng phát triển công nghiệp, đô thị, khai thác khoáng sản, đặc biệt là các dự án đô thị tại phường Long Hưng, phường Phước Tân. Quá trình đó cùng với tốc độ đô thị hóa và gia tăng dân số cơ học khiến các tuyến quốc lộ 51, tỉnh lộ 25B, 769 thường xuyên quá tải. Sau đó, một số tuyến như đường 25C, đường Tôn Đức Thắng được đầu tư mới, nâng cấp, mở rộng nhưng chỉ đáp ứng trong thời gian đầu, sau đó tiếp tục ùn ứ, nhất là vào giờ cao điểm.

Giao thông kết nối TP.HCM (cũ) và Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) gần như phụ thuộc hoàn toàn vào cầu Đồng Nai và quốc lộ 51, trong khi mặt đường hẹp, xuống cấp. Đáng chú ý, Đồng Nai có gần 10km tiếp giáp TP.HCM nhưng gần như bị chia cắt bởi sông Đồng Nai và hiện chưa có cầu vượt sông kết nối 2 địa phương.

Vị trí đề xuất triển khai dự án cầu Đồng Nai 2, nối liền TP.HCM với Đồng Nai

Bà Somhatai Panichewa, Tổng giám đốc Công ty TNHH Thành phố Amata Long Thành từng chia sẻ: Đồng Nai có sức hút lớn với các nhà đầu tư nước ngoài nhờ vị trí địa lý thuận lợi, chính quyền năng động, môi trường đầu tư ngày càng cải thiện, cùng với việc sân bay lớn nhất cả nước sắp đi vào hoạt động. Tuy nhiên, hạ tầng giao thông kết nối vẫn là hạn chế lớn. Điển hình, dự án của Amata tại Long Thành có diện tích hơn 1 ngàn hécta, sau nhiều năm triển khai vẫn vướng mặt bằng và hạ tầng kết nối chưa đồng bộ. Bà Somhatai kiến nghị cần đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện hạ tầng giao thông, tăng tính kết nối để biến tiềm năng thành lợi thế cạnh tranh trong thu hút nhà đầu tư và dòng vốn chất lượng cao.

Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Văn Hà thừa nhận, hạ tầng giao thông là “điểm nghẽn” lớn nhất đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của Đồng Nai hiện nay. Nhiều tuyến đường lẽ ra phải hoàn thành từ nhiều năm trước nhưng đến nay vẫn chưa xong.

Hạn chế này cũng nhiều lần được nhắc đến ở các hội nghị, diễn đàn, buổi đối thoại giữa lãnh đạo tỉnh với người dân, doanh nghiệp.

Cầu Đồng Nai hiện hữu giúp kết nối giao thông giữa các tỉnh Đồng Nai (cũ), Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) với TP.HCM (cũ), Bình Dương (cũ)

Kìm hãm sự phát triển

Thực trạng trên không chỉ ảnh hưởng đến việc đi lại, làm gia tăng chi phí logistics của doanh nghiệp, môi trường đầu tư, mà còn khiến nhiều tiềm năng, lợi thế của tỉnh chưa được khai thác hiệu quả. Tốc độ đô thị hóa của khu vực và của tỉnh bị tác động do các dự án khu đô thị, khu công nghiệp theo quy hoạch chậm triển khai.

Dễ nhận thấy, tại các phường: Long Hưng, Phước Tân, Tam Phước dù đã hình thành hàng loạt dự án quy mô hàng trăm đến hàng ngàn hécta nhưng ít người dân sinh sống; giá bất động sản khu vực dọc sông phía Đồng Nai và bờ đối diện TP.HCM có sự chênh lệch lớn, dù chỉ cách nhau một con sông. Nguyên nhân chính được cho là do thiếu hạ tầng kết nối.

Về kết nối vùng, Đồng Nai chưa phát huy được vai trò “cửa ngõ phía Đông” của TP.HCM. Việc thiếu cầu, đường liên tỉnh khiến khu vực Nhơn Trạch (cũ), Long Thành (cũ), đặc biệt là Long Hưng, Phước Tân, dù chỉ cách TP.HCM vài trăm mét nhưng gần như bị cô lập.

Quốc lộ 51 đoạn qua Đồng Nai, tuyến đường huyết mạch kết nối Đồng Nai với TP.HCM hiện đang quá tải, xuống cấp

Nhận diện rõ vấn đề này, trong Quy hoạch tỉnh Đồng Nai giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, cùng các quy hoạch chung đô thị cấp huyện (cũ) và quy hoạch phân khu, hàng loạt dự án giao thông chiến lược đã được tỉnh cập nhật, triển khai với kỳ vọng xóa “điểm nghẽn”, “mở lối” phát triển cho vùng phía Nam.

Mới đây, cuối tháng 10-2025, Đồng Nai đã chấp thuận giao Tổng công ty Xây dựng số 1 - CTCP (CC1) làm nhà đầu tư đề xuất 2 dự án: cầu Cát Lái và cầu Long Hưng (cầu Đồng Nai 2), kết nối Đồng Nai với TP.HCM. Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh, cùng các sở, ngành liên quan đang phối hợp với nhà đầu tư thực hiện các thủ tục theo quy trình.

Lãnh đạo Tỉnh ủy Đồng Nai và lãnh đạo Thành ủy TP.HCM bàn giải pháp kết nối giao thông tại một hội nghị được tổ chức ngày 21-10

Theo Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai Vũ Hồng Văn, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh, Đồng Nai hiện có diện tích đứng thứ 9, dân số đứng thứ 5 và quy mô kinh tế đứng thứ 4 cả nước. Hệ thống hạ tầng giao thông có đủ 5 phương thức: đường bộ, hàng không, đường sắt, đường thủy nội địa và đường biển. Đây là lợi thế hiếm có để phát triển.

Để khai thác hiệu quả tiềm năng và lợi thế này, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 xác định hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông, là một trong những nhiệm vụ đột phá phát triển. Ngay sau đại hội, Tỉnh ủy Đồng Nai đã phối hợp với Thành ủy TP.HCM tổ chức hội nghị bàn giải pháp kết nối hạ tầng giao thông giữa 2 địa phương.

P.V