IEA: Nhu cầu nhiên liệu hóa thạch phải giảm 25% vào năm 2030 để hạn chế hiện tượng nóng lên toàn cầu
Hôm thứ Ba (26/9), Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho biết, nhu cầu toàn cầu về dầu, khí đốt tự nhiên và than đá có thể đạt đỉnh vào năm 2030 - một sự phát triển đáng khích lệ nhưng gần như không đủ để hạn chế sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu lên ngưỡng 1,5 độ C.
Fatih Birol, Giám đốc điều hành của IEA cho biết, con đường đạt tới mục tiêu 1,5 độ C đang thu hẹp nhưng có “những lý do chính đáng để hy vọng”.
“Về cơ bản, chúng ta đang thấy rằng một nền kinh tế năng lượng sạch mới đang nổi lên trên khắp thế giới”, ông cho biết.
Các nhà khoa học đã xem sự nóng lên 1,5 độ C là ngưỡng mà nhiệt độ cực cao và có thể gây ra các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt như lũ lụt, hạn hán, cháy rừng, thiếu lương thực. Theo Cơ quan Biến đổi Khí hậu Copernicus của Liên minh châu Âu, mùa hè năm nay ở Bắc bán cầu là mùa hè nóng nhất thế giới được ghi nhận.
Các nhà khoa học cũng nói rằng để duy trì giới hạn 1,5 độ C, lượng khí thải nhà kính toàn cầu phải giảm xuống 0 vào năm 2050 trên cơ sở ròng, có tính đến tất cả lượng khí thải được tạo ra và loại bỏ khỏi khí quyển.
IEA đã kết luận rằng nhu cầu nhiên liệu hóa thạch phải giảm 25% vào cuối thập kỷ này nếu các chính phủ muốn hạn chế sự gia tăng hiện tượng nóng lên toàn cầu ở mức 1,5 độ C kể từ thời kỳ tiền công nghiệp.
IEA cho biết trong đánh giá mới nhất rằng than, dầu và khí tự nhiên sẽ cần được thay thế bằng năng lượng sạch với tốc độ nhanh chóng để giúp thế giới đi đúng hướng cắt giảm lượng khí thải nhà kính xuống mức 0 vào năm 2050.
Các dự báo này là cảnh báo mới nhất đối với ngành dầu khí kể từ khi IEA khiến ngành công nghiệp này choáng váng vào năm 2021 khi cho biết sẽ không còn chỗ cho các dự án thăm dò mới nếu đáp ứng được ngưỡng nóng lên toàn cầu.
IEA cũng nhắc lại quan điểm rằng các mỏ dầu và khí đốt mới phải đối mặt với “rủi ro thương mại lớn” nếu việc cắt giảm nhu cầu bắt buộc được thực hiện, dựa trên nguồn cung từ các dự án hiện có.
Nhưng IEA cũng cảnh báo rằng nguồn cung cấp năng lượng sạch cần phải mở rộng để phù hợp với sự sụt giảm nguồn cung nhiên liệu hóa thạch, nhằm tránh tình trạng thiếu năng lượng và tăng giá.
“Giá cao kéo dài sẽ dẫn đến việc giảm đầu tư vào nhiên liệu hóa thạch trong kịch bản này xảy ra trước sự phát triển của năng lượng sạch”, IEA cho biết và lưu ý rằng quá trình chuyển đổi có trật tự là không được đảm bảo.
Ông Fatih Birol cho biết, một số nhiên liệu hóa thạch vẫn sẽ được yêu cầu vào năm 2030 và các chính phủ cần “cung cấp khuôn khổ” để đảm bảo quá trình chuyển đổi suôn sẻ sang năng lượng sạch hơn.
IEA cho biết “các chính sách nghiêm ngặt và hiệu quả” theo dự báo của họ sẽ “thúc đẩy việc triển khai năng lượng sạch và cắt giảm hơn 25% nhu cầu nhiên liệu hóa thạch vào năm 2030 và 80% vào năm 2050”.
Điều này sẽ khiến nhu cầu dầu giảm từ 100 triệu thùng/ngày xuống 77 triệu thùng/ngày vào năm 2030; và nhu cầu khí đốt tự nhiên giảm từ 4.150 tỷ mét khối năm 2022 xuống còn 3.400 tỷ mét khối trong cùng kỳ.
Điều đó sẽ bao gồm việc cắt giảm 75% lượng phát thải khí metan trong ngành năng lượng vào năm 2030, tiêu tốn khoảng 7 tỷ USD hoặc chỉ bằng 2% thu nhập ròng của ngành dầu khí vào năm 2022.
IEA cho biết đã có “những phát triển tích cực” trong hai năm qua, bao gồm cả việc sử dụng nhanh chóng các tấm pin mặt trời và xe điện.
Tuy nhiên, IEA đã kêu gọi cần có “hành động táo bạo hơn”, với mức đầu tư vào năng lượng sạch cần tăng từ 1.800 tỷ USD trong năm nay lên 4.500 tỷ USD mỗi năm vào đầu những năm 2030.
IEA cảnh báo rằng việc đi quá chậm có thể dẫn đến chi phí đáng kể, có thể lên tới 1.300 tỷ USD mỗi năm để loại bỏ lượng khí thải carbon dioxide ra khỏi không khí sau năm 2050 thay vì tránh chúng ngay từ đầu.
