HTX chuyển đổi số 'tiếp sức' vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi

Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 tại Yên Bái tập trung vào nhiều mục tiêu quan trọng như phát triển hạ tầng, xóa đói giảm nghèo, bảo tồn văn hóa và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Chuyển đổi số được xác định là một trong những giải pháp đột phá để đạt được các mục tiêu này một cách hiệu quả và bền vững. Việc ứng dụng công nghệ số giúp khắc phục những hạn chế về địa lý, thông tin, kết nối, đồng thời tạo ra những phương thức quản lý, sản xuất và kinh doanh mới, phù hợp với đặc thù của vùng.

HTX "bắt nhịp" chuyển đổi số

Nông nghiệp và kinh tế nông thôn được coi là lĩnh vực mà chuyển đổi số mang lại nhiều tiềm năng đột phá, đặc biệt với sự tham gia tích cực của các HTX.

Các HTX tại Yên Bái, với vai trò là tổ chức kinh tế tập thể quan trọng, đang dần nhận thức được tầm quan trọng và lợi ích của chuyển đổi số trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động và mang lại lợi ích thiết thực cho các thành viên.

Một số HTX nông nghiệp trên địa bàn tỉnh đang từng bước áp dụng các giải pháp công nghệ thông minh như cảm biến, IoT (Internet of Things) trong quản lý trang trại, theo dõi điều kiện môi trường, tối ưu hóa quy trình chăm sóc cây trồng, vật nuôi, giảm thiểu chi phí và nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Tiêu biểu như HTX Sản xuất và Kinh doanh Chè Suối Giàng (huyện Văn Chấn) đang nghiên cứu ứng dụng hệ thống giám sát chất lượng chè từ khâu trồng đến chế biến thông qua các thiết bị cảm biến và phần mềm quản lý, đảm bảo sản phẩm đạt tiêu chuẩn cao nhất.

Một số HTX đã được tham gia các lớp đào tạo về chuyển đổi số.

Bên cạnh đó, chuyển đổi số giúp các HTX vượt qua rào cản về địa lý, tiếp cận thị trường rộng lớn hơn thông qua các sàn thương mại điện tử, website bán hàng trực tuyến, mạng xã hội. Việc xây dựng câu chuyện sản phẩm, quảng bá đặc sản địa phương trên các nền tảng số giúp nâng cao giá trị sản phẩm và tăng cường khả năng cạnh tranh. Không đâu xa, HTX Nông nghiệp và Du lịch Nà Hẩu (huyện Văn Yên) đã xây dựng website giới thiệu sản phẩm đặc sản địa phương, đồng thời kết nối với các công ty du lịch trực tuyến để quảng bá du lịch cộng đồng, tạo thêm nguồn thu nhập cho người dân.

Trong quản lý điều hành, nhiều HTX ở Yên Bái cũng đã và đang dần chuyển sang sử dụng các phần mềm quản lý thành viên, quản lý tài chính, quản lý kho hàng, giúp tối ưu hóa quy trình làm việc, nâng cao tính minh bạch và hiệu quả trong hoạt động điều hành. Cụ thể như một số HTX môi trường, HTX giao thông vận tải trên địa bàn tỉnh đang triển khai hệ thống quản lý thông tin các HTX thành viên trên nền tảng số, giúp theo dõi hoạt động, hỗ trợ và kết nối các HTX một cách hiệu quả hơn.

Đặc biệt, một số HTX đã ứng dụng công nghệ blockchain, QR code giúp người tiêu dùng dễ dàng truy xuất nguồn gốc, quy trình sản xuất của sản phẩm, nâng cao niềm tin và giá trị thương hiệu cho các sản phẩm của HTX. Nhiều HTX sản xuất nông sản đặc sản như HTX Trồng cây ăn quả Bình Thuận (xã Bình Thuận) hay một số HTX cam sành khác ở huyện Văn Chấn đang nghiên cứu triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử để khẳng định chất lượng và tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Giúp HTX thích ứng với thời đại

Có thể thấy, các HTX và người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở Yên Bái đã dần nhận thức được tầm quan trọng và lợi ích của chuyển đổi số trong việc nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh và cải thiện đời sống.

Đóng góp vào tiến trình này, Trường Bồi dưỡng cán bộ (Liên minh HTX Việt Nam) đã phối hợp với địa phương, Liên minh HTX tỉnh tổ chức tập huấn nâng cao năng lực thương mại điện tử cho thành viên HTX và đại diện các hộ sản xuất kinh doanh vùng dân tộc miền núi.

Ngoài ra, trong năm 2024, Liên minh HTX tỉnh Yên Bái đã tổ chức 7 khóa đào tạo, bồi dưỡng cho trên 500 lượt cán bộ HTX, tổ hợp tác, quỹ tín dụng nhân dân, doanh nghiệp thành viên, với nội dung chính "Ứng dụng Chuyển đổi số trong quản lý, điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh".

Nhiều hộ dân, HTX vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đầu tư bài bản cho bán hàng online.

Nhờ đó, nhiều HTX đã gặt hái được những trái ngọt trong quá trình chuyển đổi số, ứng dụng thương mại điện tử. Qua các buổi tập huấn, HTX đã học được cách lập kế hoạch, xây dựng kịch bản, vận hành hoạt động trình chiếu sản phẩm trên môi trường số, cũng như kỹ năng bán hàng trực tuyến và xây dựng gian hàng trên các sàn thương mại điện tử.

Hiện nay, HTX Đoàn Lương đã đăng ký gian hàng trên nhiều sàn thương mại điện tử (Shopee, Lazada, Voso, Postmart...) và sử dụng hiệu quả các nền tảng mạng xã hội (Facebook, TikTok) để quảng bá và tiêu thụ sản phẩm, đạt doanh thu ấn tượng.

Ngoài ra, có thể kể đến HTX Gia Hưng (thành phố Yên Bái) cũng là một điển hình về ứng dụng chuyển đổi số hiệu quả sau khi tham gia các chương trình hỗ trợ và tập huấn của Liên minh HTX tỉnh. HTX này đã đưa các sản phẩm dược liệu lên các sàn thương mại điện tử và mạng xã hội, mở rộng thị trường và tăng doanh thu.

Làm cầu nối giúp HTX ứng dụng công nghệ

Theo đánh giá của UBND tỉnh, quá trình chuyển đổi số trong triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia tại Yên Bái, đặc biệt là đối với các HTX vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã giúp thu hẹp khoảng cách địa lý. Người dân, thành viên HTX vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã từng bước hòa nhập vào nền kinh tế số của cả nước.

Đặc biệt, nhiều HTX có thể đóng vai trò cầu nối giữa người dân vùng núi với các doanh nghiệp công nghệ, các tổ chức hỗ trợ chuyển đổi số.

Để các HTX và người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở Yên Bái có thể ứng dụng công nghệ đồng bộ và hiệu quả hơn nữa, Yên Bái đang xác định ưu tiên phát triển mạng lưới internet băng rộng, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, đảm bảo người dân và HTX có thể tiếp cận các dịch vụ số.

Tỉnh tiếp tục phối kết hợp với một số ban ngành như Sở Công thương, Liên minh HTX tỉnh, Liên minh HTX Việt Nam... tổ chức các chương trình đào tạo, tập huấn về kỹ năng số, ứng dụng công nghệ thông tin trong sản xuất, kinh doanh và quản lý; đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các HTX tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi để đầu tư vào chuyển đổi số.

Theo các HTX, nếu các ngành chức năng xây dựng các nền tảng số dùng chung, cụ thể là phát triển các nền tảng thương mại điện tử, quản lý thông tin, truy xuất nguồn gốc dùng chung cho các HTX sẽ giúp giảm chi phí đầu tư riêng lẻ.

Bên cạnh đó, các ngành chức năng của tỉnh cần làm cầu nối giữa các HTX, doanh nghiệp công nghệ, các tổ chức nghiên cứu và đào tạo để chia sẻ kinh nghiệm, giải pháp và nguồn lực trong chuyển đổi số cho HTX.

Có thể thấy, chuyển đổi số đang mở ra một chương mới đầy tiềm năng cho Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tại Yên Bái.

Với sự vào cuộc tích cực của các HTX, cùng với sự hỗ trợ từ chính quyền và các tổ chức liên quan, hy vọng rằng công nghệ số sẽ trở thành động lực mạnh mẽ, giúp Yên Bái thu hẹp khoảng cách phát triển, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân vùng cao.

Tùng Lâm