Hoàn thiện chính sách chấn hưng văn hóa

Theo đó, Thủ tướng yêu cầu rà soát lại các nghị quyết, chủ trương của Đảng về văn hóa để tiếp tục kế thừa, phát huy, làm mới và phát triển trong bối cảnh quốc tế và đất nước hiện nay.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh văn hóa là nền tảng tinh thần, sức mạnh nội sinh, văn hóa soi đường cho quốc dân đi, văn hóa có tính dân tộc, khoa học, đại chúng. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thủ tướng nhấn mạnh quan điểm của Đảng và Nhà nước ta nhất quán xem văn hóa là nền tảng tinh thần, sức mạnh nội sinh, văn hóa soi đường cho quốc dân đi, văn hóa có tính dân tộc, khoa học, đại chúng; đồng thời nhấn mạnh yêu cầu tạo đột phá, bứt phá để văn hóa góp phần phát triển đất nước nhanh và bền vững, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Vì thế, phải có cơ chế, chính sách để huy động mọi nguồn lực cho phát triển văn hóa, đẩy mạnh hợp tác công tư, phát huy vai trò nguồn vốn nhà nước là “vốn mồi”, dẫn dắt và kích hoạt mọi nguồn lực xã hội.

Để nghị quyết sau khi ban hành thực sự đi vào cuộc sống, tháo gỡ được khó khăn, vướng mắc, khai thác, phát huy được tiềm năng, tiềm lực, khả năng sáng tạo rất lớn trong lĩnh vực văn hóa, các mục tiêu cụ thể về văn hóa tới năm 2030, tầm nhìn tới năm 2045; các nhóm nhiệm vụ, giải pháp đột phá về tư duy, nhận thức, thể chế, con người, nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất, về quản lý, xây dựng hệ sinh thái, phát triển công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí, về phát triển văn hóa gắn với du lịch... cũng đã được người đứng đầu Chính phủ chỉ đạo làm rõ hơn.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chỉ đạo những nội dung trên ngay sau khi phái đoàn nước ta vừa tham gia Hội nghị Thế giới về chính sách văn hóa và phát triển bền vững (MONDIACULT 2025) do UNESCO chủ trì tổ chức, diễn ra từ ngày 29/9 đến 1/10 tại thành phố Barcelona, Tây Ban Nha. Với thông điệp “Không có tương lai nếu không có văn hóa” (There is no future without culture), hội nghị này đã khẳng định văn hóa là quyền con người cơ bản, là hàng hóa toàn cầu và là trụ cột không thể thiếu để xây dựng một xã hội công bằng, hòa bình, bao trùm và bền vững.

Điều đặc biệt ở MONDIACULT 2025 là các bộ trưởng văn hóa tham dự hội nghị đã kêu gọi đưa văn hóa trở thành một mục tiêu độc lập (stand-alone goal) trong khung phát triển của Liên hợp quốc sau năm 2030, thay vì chỉ là yếu tố tích hợp như trước đây. Trong đó, ngoài xác định 6 lĩnh vực then chốt cho chính sách văn hóa toàn cầu trong giai đoạn tới (các quyền văn hóa; văn hóa và chuyển đổi số; văn hóa và giáo dục; kinh tế văn hóa; văn hóa và hành động khí hậu; văn hóa, di sản và khủng hoảng) thì so với hội nghị trước (MONDIACULT 2022), có hai lĩnh vực trọng tâm mới được bổ sung là văn hóa và hòa bình, văn hóa và trí tuệ nhân tạo.

Các bộ trưởng cũng đã nhấn mạnh việc xây dựng khung chỉ số văn hóa toàn cầu nhằm đo lường chính xác đóng góp của văn hóa đối với phát triển. Đây được coi là bước tiến mang tính thể chế, gắn văn hóa trực tiếp với các vấn đề an ninh, công nghệ và dữ liệu toàn cầu.

Trong khuôn khổ MONDIACULT 2025, tại Phiên thảo luận cấp bộ trưởng do UNESCO và Liên minh châu Âu (EU) đồng tổ chức với chủ đề “Văn hóa, chất xúc tác cho phát triển bền vững: Phát huy các chính sách dựa trên thực tiễn trong quá trình xây dựng chính sách”, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng - Trưởng đoàn Việt Nam, khẳng định Đảng, Nhà nước Việt Nam luôn dành sự quan tâm đặc biệt đối với sự nghiệp phát triển văn hóa, con người, đặt văn hóa ngang hàng với kinh tế, chính trị, đưa văn hóa trở thành trọng tâm của các chính sách, chiến lược quốc gia về phát triển, thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc. Việt Nam coi trọng việc xây dựng chính sách, trong đó có các chính sách về văn hóa dựa trên tình hình thực tiễn số liệu, chỉ số và đánh giá thực tiễn để bám sát các nhu cầu, diễn biến của tình hình, đáp ứng tốt hơn nhu cầu hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng của Việt Nam.

Như vậy, việc khẩn trương hoàn thiện Dự thảo nghị quyết của Bộ Chính trị về chấn hưng và phát triển văn hóa trong kỷ nguyên mới là một minh chứng rõ hơn cho việc Đảng, Nhà nước ta luôn coi trọng việc xây dựng chính sách về văn hóa dựa trên tình hình thực tiễn để không chỉ nhằm mục tiêu xây dựng thành công một nền công nghiệp văn hóa, nâng cao đời sống văn hóa của nhân dân... mà còn đáp ứng tốt hơn nhu cầu hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng của Việt Nam.

Việc hoàn thiện dự thảo để Bộ Chính trị sớm ban hành nghị quyết về chấn hưng và phát triển văn hóa trong kỷ nguyên mới là nhiệm vụ chính trị quan trọng, đặc biệt đối với cơ quan được giao soạn thảo là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, nhằm xác định hướng đi, tầm nhìn lâu dài, chiến lược cho văn hóa phát triển. Đây là công việc được lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đặc biệt là Tổng Bí thư Tô Lâm quan tâm chỉ đạo thực hiện.

Lương Duy Cường