Hòa An phát triển bền vững vùng nguyên liệu thuốc lá

Hằng năm, UBND huyện chỉ đạo, đôn đốc các phòng chuyên môn, các xã, thị trấn chuẩn bị cho sản xuất thuốc lá nguyên liệu, công tác chuẩn bị các điều kiện cho việc đầu tư sản xuất, như: đất sản xuất, giống, phân bón chuyên dùng của các hộ nông dân và các đơn vị đầu tư thực hiện đáp ứng cho sản xuất. Chỉ đạo các nhà đầu tư sản xuất thuốc lá tổ chức ký kết hợp đồng với UBND các xã, thị trấn và các hộ nông dân theo phân vùng quản lý mà doanh nghiệp và huyện đã thống nhất.

Niên vụ 2023 - 2024, toàn huyện có 14 xã, thị trấn trồng 1.667,97 ha/1.620 ha thuốc lá, đạt 102,96% kế hoạch, bằng 104,68% so với cùng kỳ năm trước. Năng suất đạt 27,81 tạ/ha, so với cùng kỳ đạt 104,14%. Sản lượng 4.639,1 tấn, so với cùng kỳ đạt 109,01%, giá trị tăng hơn 19 tỷ đồng so với năm trước. Đặc biệt, 13/14 xã đạt trên 100% kế hoạch giao, điển hình, như: ăng suất trung bình của xã Nam Tuấn đạt 31,31 tạ/ha, cao hơn các xã, thị trấn từ 4 - 7 tạ/ha. Riêng tại xóm vùng cao Văn Thụ (xã Nam Tuấn) có 14 hộ trồng 6,8 ha, tăng 2,6 ha so với niên vụ 2022 - 2023, sản lượng đạt trên 17 tấn (tăng 6,6 tấn so với cùng kỳ), giá trị đạt trên 877 triệu đồng. Tại xã Đại Tiến, UBND xã chỉ đạo xây dựng mô hình trồng thử nghiệm 1,3 ha thuốc lá tại 2 xóm vùng cao Ca Rài, Lũng Rì, sản lượng đạt trên 2,6 tấn. Đa số các hộ đều sử dụng giống của nhà đầu tư cấp, chủ yếu là các giống GL7, GL6, GL9, TL16, C91, D65... đã được khảo nghiệm thành công trên địa bàn cho năng suất, chất lượng tốt và khả năng chống chịu sâu, bệnh cao. Tỷ lệ sử dụng giống mới đạt 51,77% và sử dụng phân bón chuyên dùng đạt trên 69% so với yêu cầu quy trình kỹ thuật.

Năm 2024, huyện quy hoạch phát triển vùng nguyên liệu thuốc lá chất lượng cao tập trung tại các xã: Nam Tuấn, Đức Long, Dân Chủ, Trương Lương… với diện tích 1.021 ha. Trong niên vụ, diện tích thuốc lá chất lượng cao đạt 934,46 ha, chiếm 56,09% tổng diện tích trồng thuốc lá, tăng 266,46 ha so với niên vụ 2022 - 2023; năng suất đạt 30,27 tạ/ha, tăng 1,4 tạ/ha so với niên vụ trước; sản lượng đạt 2.828 tấn, tăng hơn 900 tấn so với niên vụ trước. Tuy nhiên, năng suất thuốc lá chất lượng cao không đồng đều giữa các vùng do công tác đầu tư phân bón, chăm sóc và áp dụng theo kỹ thuật chưa được đồng loạt. Các xã có diện tích thuốc lá chất lượng cao, như: Nam Tuấn chiếm 90,73% tổng diện tích, Hoàng Tung chiếm 62,5% tổng diện tích, các xã còn lại từ 15,37 - 53,47% tổng diện tích gieo trồng.

Diện tích thuốc lá tại xã Nam Tuấn (Hòa An).

Để cây thuốc lá phát huy hiệu quả trong giảm nghèo bền vững, chính quyền địa phương và doanh nghiệp thực hiện nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực. Các đơn vị hỗ trợ xây mới 261 lò sấy nhằm giảm chi phí nhiên liệu, chất lượng thuốc lá sấy được nâng cao. Công tác tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật cho nông dân được UBND các xã, thị trấn và các doanh nghiệp đầu tư phối hợp triển khai 34 lớp học hiện trường chăm sóc, tỉa chồi, hái sấy. Các đơn vị đầu tư thuốc lá nguyên liệu trên địa bàn huyện thực hiện việc ký hợp đồng đầu tư và tiêu thụ thuốc lá nguyên liệu, cam kết với đại diện nhóm hộ cung ứng giống đảm bảo chất lượng, các loại vật tư nông nghiệp không tính lãi (phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc diệt chồi); đầu tư ứng trước phân bón chậm trả với trên 1.036 tấn phân bón chuyên dùng…

Tránh tình trạng tranh mua của các tư thương gây rối loạn thị trường, thiệt hại cho các nhà đầu tư và người dân trồng thuốc lá, công tác quản lý thu mua được quan tâm ngay từ đầu vụ. Tổ kiểm tra liên ngành về công tác quản lý và thu mua thuốc lá trên địa bàn huyện tăng cường công tác kiểm tra việc thu mua, vận chuyển nguyên liệu thuốc lá. Qua kiểm tra 6 doanh nghiệp cho thấy, các doanh nghiệp cơ bản đã thực hiện theo chỉ đạo của UBND huyện; không có trường hợp phản ánh về việc tranh mua, tranh bán sản phẩm thuốc lá nguyên liệu giữa các nhà đầu tư, tư thương “hàng sáo”.

Tiếp tục khẳng định giá trị trong giảm nghèo bền vững đối với các hộ nông dân, giá trị từ cây thuốc lá mang lại ước đạt trên 280 tỷ đồng; thu nhập từ thuốc lá 100 - 150 triệu đồng/ha, cao gấp 7 - 8 lần so với cây trồng khác như ngô, lúa; thu nhập bình quân mỗi hộ từ cây thuốc lá hằng năm đạt từ 40 - 60 triệu đồng/hộ. Nhiều hộ gia đình mạnh dạn mở rộng diện tích, cải tạo sửa chữa lò sấy, tăng mức đầu tư tạo nguồn thu nhập lớn cho gia đình, có hộ thu nhập từ 60 - 100 triệu đồng.

Phát triển bền vững, hiệu quả vùng trồng thuốc lá trên địa bàn, huyện tiếp tục tập trung tuyên truyền và sản xuất theo quy hoạch, định hướng cho các vùng có tiềm năng phát triển sản xuất thuốc lá chất lượng cao; phối hợp với các đơn vị đầu tư tạo điều kiện cho nông dân tiếp cận với tiến bộ kỹ thuật, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và tăng hiệu quả kinh tế. Theo đó, niên vụ 2024 - 2025, toàn huyện trồng 1.745,6 ha, sản lượng ước đạt 4.856,23 tấn; nhân rộng diện tích thuốc lá năng suất cao, phấn đấu đạt 58,49% tổng diện tích trồng thuốc lá (1.021 ha).

Dạ Đăng