Hành trình sáng tạo: Hệ thống chữa cháy tự động lớp tàu 10412

Với những giải pháp kỹ thuật mới, hệ thống chữa cháy tự động lớp tàu 10412 do Đại úy Dương Văn Tiền, Trưởng ngành cơ điện Tàu 267 (Hải đội 134, Lữ đoàn 170, Vùng 1 Hải quân) nghiên cứu, chế tạo có khả năng tự động phát hiện đám cháy và cảnh báo bằng chuông, còi khi khoang, phòng đạt nhiệt độ bảo vệ giới hạn dưới; nếu nhiệt độ trong khoang tiếp tục tăng đến nhiệt độ giới hạn trên thì hệ thống tự vận hành để dập tắt đám cháy mà không cần sự can thiệp của con người. Sáng kiến đã đoạt giải Nhì Giải thưởng Tuổi trẻ sáng tạo trong Quân đội năm 2023.

Đại úy Dương Văn Tiền cho biết, đối với lớp tàu 10412, hệ thống chữa cháy hóa học thể tích (OXT, CO500) nguyên bản có bộ điều khiển chữa cháy và bộ giám sát nhiệt độ ở mức đơn giản; quá trình vận hành phụ thuộc hoàn toàn vào thao tác của thủy thủ; yêu cầu lực lượng trực canh, trực kíp phải thường xuyên đến từng vị trí để theo dõi nhiệt độ tại các khoang riêng biệt; không có khả năng điều khiển từ xa và không hiển thị nhiệt độ của các khoang ở đài chỉ huy; chỉ phát tín hiệu cảnh báo bằng đèn và chuông khi có tình huống. Quá trình phun chất chữa cháy phụ thuộc vào thao tác ép khí nén, mở van cơ của người vận hành; thứ tự khởi động hệ thống chữa cháy khi có tình huống phải qua nhiều công đoạn, cần nhiều thời gian và dễ nhầm lẫn thứ tự các bước thực hiện.

 Giao diện phần mềm hệ thống chữa cháy tự động lớp tàu 10412.

Giao diện phần mềm hệ thống chữa cháy tự động lớp tàu 10412.

Khắc phục những hạn chế trên, trên cơ sở nâng cấp hệ thống chữa cháy hóa học thể tích (OXT, CO500) nguyên bản, Đại úy Dương Văn Tiền đã nghiên cứu hệ thống chữa cháy tự động lớp tàu 10412 theo hướng tự động hóa. Theo tác giả, điểm nổi bật của hệ thống là bộ điều khiển trung tâm sử dụng chip lập trình PIC, có chức năng nhận tín hiệu nhiệt độ từ cảm biến nhiệt độ ở khoang giám sát và chuyển thành tín hiệu số bit 1-0 để đưa về CPU thực hiện tính toán; kết quả nhiệt độ đã được tính toán chuyển lên máy tính giám sát để trưởng ngành thuận tiện theo dõi, xử lý; theo từng mức nhiệt độ đã được quy định áp dụng với từng khoang tàu riêng biệt, CPU sẽ thực hiện thuật toán bảo vệ và xuất đến các relay, từ đó điều khiển đóng, mở van điện từ, chuông, đèn cảnh báo.

Cấu tạo của hệ thống còn có bộ phận khống chế bảo đảm an toàn được thiết lập bằng “nút nhấn xác nhận người cuối cùng đã ra khỏi khoang” và được lắp đặt bên ngoài cửa mỗi khoang hầm. Khi có tình huống cháy xảy ra, người cuối cùng ra khỏi khoang sẽ nhấn nút này nhằm thông báo cho người trực hệ thống dập cháy lớp tàu 10412 biết trong khoang không có người, có thể bắt đầu quá trình chữa cháy. Một bộ phận quan trọng khác của hệ thống là phần mềm chữa cháy có giao diện điều khiển bảo đảm tính trực quan; người sử dụng có thể điều chỉnh nhiệt độ giới hạn cảnh báo và chữa cháy phù hợp với đặc thù của các khoang khác nhau, như khoang chứa đạn, khoang máy... Khoang nào có cháy sẽ phát tín hiệu cảnh báo và hệ thống chữa cháy độc lập đối với khoang đó; các khoang còn lại không bị ảnh hưởng. Ngoài ra, hệ thống còn có cảm biến nhiệt độ được lắp cho từng khoang riêng biệt; van điện từ; cáp truyền tín hiệu; chai khí nén...

Theo Đại úy Dương Văn Tiền, trên cơ sở kết quả sáng kiến hệ thống chữa cháy tự động lớp tàu 10412, có thể nghiên cứu thiết kế, chế tạo hệ thống dập cháy cho một số phương tiện giao thông, nhà kho, trạm, xưởng...

Bài và ảnh: CHÍ DŨNG

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc phòng an ninh xem các tin, bài liên quan.

Nguồn QĐND: https://www.qdnd.vn/cuoc-thi-viet-nganh-ky-thuat-quan-doi-hanh-trinh-tien-len-hien-dai/hanh-trinh-sang-tao-he-thong-chua-chay-tu-dong-lop-tau-10412-761251