Hàng loạt sai phạm tại Công ty Lâm nghiệp Nam Tây Nguyên

Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Nam Tây Nguyên (Công ty Nam Tây Nguyên) được giao quản lý tổng diện tích 27.277ha đất, trong đó, diện tích đất có rừng là 23.783,43ha, chiếm 87,19% tổng diện tích đất rừng mà công ty quản lý trên địa bàn tỉnh Đắk Nông và doanh nghiệp có quy mô lớn trong các công ty lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh.

Nhiệm vụ chính của Công ty Lâm nghiệp Nam Tây Nguyên là quản lý, bảo vệ rừng, đồng thời, phát triển vốn rừng và sản xuất, kinh doanh dịch vụ về nông lâm nghiệp. Tuy nhiên, trong những năm qua, công tác quản lý, bảo vệ rừng, phát triển vốn rừng và sản xuất, kinh doanh dịch vụ về nông lâm nghiệp công ty đã để xảy ra hàng loạt sai phạm.

Theo kết luận của Thanh tra tỉnh Đắk Nông, trong quá trình xây dựng, thẩm định và phê duyệt phương án quản lý rừng bền vững (giai đoạn 2020 - 2030) vào năm 2019, Công ty Nam Tây Nguyên đã có nhiều vi phạm, sai phạm.

Hạng mục trạm quản lý bảo vệ rừng kết hợp điểm dừng nghỉ được xây dựng trong khuôn viên Công ty Nam Tây Nguyên mà Thanh tra tỉnh chỉ ra nhiều sai phạm.

Cụ thể tại gói thầu có giá trị hơn 2 tỷ đồng và giá trúng thầu là 1,996 tỷ đồng nhưng khi lựa chọn nhà thầu lập phương án, Công ty Nam Tây Nguyên không đăng tải công khai kế hoạch lựa chọn nhà thầu; trong đề cương dự toán có nhiều công việc, chi phí không thực tế, không phù hợp. Quá trình thực hiện từ năm 2020-2022, Công ty Nam Tây Nguyên đã không báo cáo kết quả thực hiện phương án quản lý rừng bền vững. Kết quả kiểm tra của Thanh tra tỉnh xác định, nhiều chỉ tiêu, tiểu mục quan trọng trong giai đoạn này không đạt khối lượng, tiến độ.

Đáng chú ý, Thanh tra tỉnh xác định, hơn 290ha đất đã được phê duyệt trong phương án quản lý rừng bền vững của Công ty Nam Tây Nguyên là rừng, nhưng trên thực tế (xác minh thực địa và bản đồ chi trả dịch vụ môi trường rừng các năm trước) đã xác định là đất không có rừng. Trong khi đó, quy trình để phương án được phê duyệt ngoài trách nhiệm của Công ty Nam Tây Nguyên còn có đơn vị tư vấn, Chi cục Kiểm lâm và một số phòng, ban chuyên môn của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đắk Nông.

Bên cạnh đó, việc xây dựng, triển khai nhiều hạng mục tại Công ty Nam Tây Nguyên trong giai đoạn này cũng bị xác định không nằm trong phương án sản xuất kinh doanh hoặc không đúng phương án đã được phê duyệt. Điển hình như hạng mục nhà ở công nhân kết hợp nhà nuôi chim yến (xây dựng tại Tiểu khu 1476) được xác định chưa đưa vào kế hoạch sản xuất kinh doanh; không đúng kế hoạch sử dụng đất và từng bị UBND xã Quảng Trực, huyện Tuy Đức xử phạt vi phạm hành chính. Hay như hạng mục trạm quản lý bảo vệ rừng kết hợp điểm dừng nghỉ có quy mô rộng gấp gần 3,5 lần so với phương án đã được ngành chức năng phê duyệt; việc sử dụng hàng chục khối gỗ có nguồn gốc từ khai thác, tận thu là không đúng với chỉ đạo của UBND tỉnh Đắk Nông…

Cũng theo kết luận Thanh tra, giai đoạn 2020-2022, Công ty Nam Tây Nguyên đã đầu tư sửa chữa 14 hạng mục, công trình với tổng kinh phí gần 3,8 tỷ đồng nhưng không đăng tải kế hoạch và kết quả lựa chọn nhà thầu theo quy định. Thậm chí, một số gói thầu đã được gửi văn bản mời thương thảo hợp đồng sau khi có quyết định… chỉ định thầu…

Về việc quản lý, sử dụng đất lâm nghiệp của Công ty Nam Tây Nguyên, Thanh tra tỉnh Đắk Nông xác định, từ năm 2008 đến năm 2022, có hơn 3.350ha đất bị lấn chiếm, sử dụng trái phép.

Liên quan đến vấn đề này, Thanh tra tỉnh xác định một số cơ quan chức năng cũng bị xác định liên đới trách nhiệm. Điển hình như Trung tâm đo đạc và tư vấn tài nguyên môi trường (thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường Đắk Nông) đã đo đạc, lập bản đồ giải thửa 27 tờ bản đồ với diện tích hơn 300ha, trong khi toàn bộ diện tích này không thuộc đối tượng được đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Ngoài ra, cơ quan chức năng các huyện Đắk Rlấp, Tuy Đức đã cấp hơn 50 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sai quy định, với tổng diện tích gần 100ha. Trong đó có nhiều giấy chứng nhận được cấp cho người thân ông Trần Minh Đức, nguyên Giám đốc Công ty Nam Tây Nguyên…

Ngoài ra, Thanh tra tỉnh còn phát hiện, trong xây dựng bản đồ chi trả dịch vụ môi trường rừng năm 2020 và năm 2021, Công ty Nam Tây Nguyên và các đơn vị liên quan chưa cập nhật kịp thời diện tích rừng tự nhiên biến động (giảm 30,27ha), nên nghiệm thu, thanh toán tiền dịch vụ môi trường rừng vượt thực tế với số tiền hơn 50 triệu đồng không đúng quy định.

Để xảy ra tình trạng trên, Thanh tra tỉnh kết luận trách nhiệm chính thuộc về chủ rừng qua các thời kỳ là Lâm trường Quảng Trực (cũ), Công ty Nam Tây Nguyên. Cụ thể, trách nhiệm người đứng đầu thuộc về ông Trần Minh Đức, Giám đốc Lâm trường Quảng Trực thời kỳ 2004-2007, Giám đốc Công ty Nam Tây Nguyên thời kỳ 2008-2017; ông Phạm Hòa Dũng, Giám đốc công ty thời kỳ 2018-2022, ông Nguyễn Ngọc Bình, Chủ tịch công ty thời kỳ 2020-2022, do chưa quyết liệt trong kiến nghị đề xuất và phối hợp cơ quan chức năng xử lý dứt điểm những tồn tại trên.

Trước những sai phạm trên, Thanh tra tỉnh đã kiến nghị giao Sở Nội vụ tham mưu UBND tỉnh Đắk Nông xem xét kiểm điểm, chấn chỉnh trách nhiệm đối với Giám đốc, Chủ tịch Công ty Nam Tây Nguyên cùng các đơn vị, ban, ngành liên quan. Đồng thời, chuyển một số nội dung sang Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đắk Nông điều tra, làm rõ, xử lý theo quy định.

Văn Thành