Hạn chế, loại bỏ những doanh nghiệp trục lợi từ phát hành trái phiếu riêng lẻ

Bộ trưởng Bộ Tài chính làm rõ các ý kiến đại biểu nêu tại phiên họp.

Nâng cao chất lượng trái phiếu doanh nghiệp

Tại phiên họp sáng 9/6 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về nội dung tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp, Ủy ban Kinh tế và Tài chính cơ bản nhất trí với hướng tiếp thu của Chính phủ đối với các nội dung liên quan đến “chủ sở hữu hưởng lợi” tại dự thảo Luật.

Ủy ban nhất trí giao Chính phủ quy định chi tiết về tiêu chí xác định chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp, chủ thể kê khai và việc kê khai thông tin để xác định chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp, cung cấp, lưu trữ, chia sẻ thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp.

Đồng thời, Ủy ban đề nghị Chính phủ quan tâm chỉ đạo khẩn trương xây dựng văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành các nội dung tại dự thảo Luật; thực hiện đầy đủ các biện pháp hỗ trợ và bảo đảm điều kiện thực hiện khác để tạo điều kiện thuận lợi tối đa, bảo đảm không phát sinh thủ tục hành chính, không tăng chi phí tuân thủ.

Về điều kiện phát hành trái phiếu riêng lẻ của công ty không phải là công ty đại chúng, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đánh giá, quy định công ty không phải công ty đại chúng phát hành trái phiếu riêng lẻ phải đáp ứng điều kiện về tỷ lệ nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu (bao gồm cả giá trị trái phiếu dự kiến phát hành) không vượt quá 05 lần là nội dung nhận được nhiều ý kiến góp ý của đại biểu Quốc hội.

Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về 02 phương án về nội dung trên. Phương án 1, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, quy định tại dự thảo Luật theo hướng điều kiện về hệ số nợ, giá trị phát hành trên vốn chủ sở hữu để phát hành trái phiếu riêng lẻ của doanh nghiệp thực hiện theo quy định của Chính phủ phù hợp với yêu cầu quản lý, phát triển kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ, theo ngành, nghề, lĩnh vực cụ thể và mức độ tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp.

Phương án 2, nhất trí với việc quy định tại dự thảo Luật về tỷ lệ giữa nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu là 05 lần. Ủy ban đề nghị tiếp tục rà soát, chỉnh lý kỹ thuật để bảo đảm cụ thể áp dụng đối với điều kiện phát hành trái phiếu riêng lẻ của các đối tượng được loại trừ.

Quan tâm đến nội dung trên, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tán thành nhận định của Chính phủ, trái phiếu riêng lẻ là sản phẩm tài chính rủi ro, người mua tự đánh giá rủi ro và chịu trách nhiệm rủi ro khi mua trái phiếu. Vừa qua, đã có nhiều vụ việc vi phạm về phát hành trái phiếu, do đó, việc xây dựng điều kiện hệ số nợ phải trả với doanh nghiệp phát hành trái phiểu riêng lẻ là biện pháp phòng ngừa từ sớm, góp phần nâng cao chất lượng trái phiếu doanh nghiệp theo yêu cầu Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị.

Chủ động xây dựng văn bản hướng dẫn, đảm bảo thực hiện ngay từ ngày 1/7

Tại phiên họp, một số ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội băn khoăn về việc đẩy sớm thời điểm hiệu lực của Luật sửa đổi lần này. Các đại biểu bày tỏ lo ngại nếu không kịp ban hành các nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành Luật.

Làm rõ vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định, Chính phủ đã cân nhắc rất kỹ và đề xuất hiệu lực Luật này từ ngày 1/7/2025. Hiện nay, Bộ Tài chính đã chủ động dự thảo nghị định hướng dẫn song song với quá trình xây dựng luật và gửi cho Bộ Tư pháp thẩm định. Ngay sau khi Quốc hội thông qua, Bộ Tài chính sẽ trình Chính phủ để ban hành ngay văn bản hướng dẫn thực hiện. Do đó, Bộ trưởng đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép Luật này vẫn có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.

Liên quan đến quy định về chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp, Bộ trưởng cho biết, Chính phủ sẽ có nghị định để hướng dẫn nội dung này.

Về quy định về phát hành trái phiếu riêng lẻ của công ty chưa đại chúng, Bộ trưởng thông tin, riêng quy định công ty không phải công ty đại chúng phát hành trái phiếu riêng lẻ phải đáp ứng điều kiện về tỷ lệ nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu không vượt quá 05 lần đã được Chính phủ xin ý kiến, làm việc kỹ lưỡng nhiều lần với doanh nghiệp, các cơ quan liên quan trong gần một năm vừa qua.

Theo Bộ trưởng, hiện nay vẫn cần áp dụng hình thức quản lý như vậy để đảm bảo 2 vấn đề: Thứ nhất, tất cả những doanh nghiệp có nhu cầu huy động nguồn vốn và hoạt động minh bạch, trung thực có điều kiện để tiếp tục phát hành trái phiếu để huy động nguồn vốn trung và dài hạn. Ngược lại; Thứ hai là hạn chế, loại bỏ những doanh nghiệp không trung thực, lợi dụng quy định về phát hành trái phiếu riêng lẻ để trục lợi.

Nhấn mạnh thực tế đã có nhiều trường hợp vi phạm xảy ra, Bộ trưởng cho rằng, việc đưa quy định này vào luật để đảm bảo rõ ràng, minh bạch, thực hiện được ngay.

Cho biết Chính phủ sẽ đề xuất Quốc hội sửa đổi toàn diện Luật Doanh nghiệp trong thời gian tới, Bộ trưởng lưu ý, dự thảo Luật lần này chỉ tập trung sửa đổi một số điều, khoản cần triển khai ngay. "Hầu hết các dự thảo luật sửa đổi lần này Chính phủ đều yêu cầu phải có hiệu lực sớm nhất có thể và chậm nhất là ngày 1/10/2026 để đảm bảo tính kịp thời, cấp bách", Bộ trưởng nói.

Trần Huyền