Hà Nội sắc màu tháng Tư

Hương giao mùa

Có ai đó đã nói: “Tháng tư là lúc Hà Nội tấu lên khúc giao mùa tha thiết”. Khúc giao giữa mùa xuân nồm ẩm với mùa hạ oi nồng. Những tia nắng vàng sớm mai đang như hong khô tất cả những gì ẩm ướt còn sót lại của cơn mưa cuối xuân.

Tôi bước trên vỉa hè, những dáng non xanh đang ríu rít gọi rủ nhau chụp ảnh. Con đường bỗng mênh mông hẳn lên trong tiếng cười thiếu nữ. Hà Nội những ngày tháng 4 thật nhẹ nhàng, trong trẻo. Bầu trời cao và xanh hơn, nắng vàng ấm áp làm ai cũng cảm thấy dễ chịu. Khắp các con đường ngập tràn sắc trắng tinh khôi của hoa hoa kèn, màu vàng của lá rụng, màu xanh của cây cối đâm chồi nảy lộc. Trên những vòm xanh đã thoảng đưa mùi thơm dịu của hoa sấu. Cứ mỗi chớm hè, trên những cành sấu cổ thụ bên mái ngói rêu phong lại xuất hiện những chùm hoa trắng li ti, mỏng manh nhưng hương thơm quyến rũ lòng người. Ôi hoa sấu, tuổi thơ tôi từng bao lần ngửa cổ trông lên. Tuổi thơ tôi từng hằng đêm tỉnh giấc, bước ra mở cửa sổ đón hương hoa sấu tràn vào phòng. Với tôi, đó là cả tuổi thơ hồn nhiên và khao khát.

Những gánh hoa loa kèn được chở khắp các con phố Hà Nội

Hoa sấu không rực rỡ như hoa phượng, không đài các như hoa hồng, không cao quý như hoa sen, nhưng nó mang những nét riêng mà không phải loài hoa nào cũng có được. Hoa sấu nhỏ như hạt mưa, mong manh dễ vỡ, chỉ cần cơn gió thoáng qua là cánh hoa rụng đầy xuống lề đường đông đúc, cuốn theo dòng xe cộ tấp nập hay những bước chân vội vã. Những cánh hoa sấu trắng bay khắp phố phường cùng hương thơm nhè nhẹ như muốn níu giữ chân mỗi người khi đi qua. Tôi từng khao khát được đỡ trong lòng bàn tay những cánh hoa sấu trắng tinh và dịu dàng. Lại tơ tưởng dáng hình người con gái bên kia phố, người con gái ấy đứng trên hè, mắt mơ màng đủ khiến tôi bồn chồn trong dạ. Và tôi đã mang dáng hình người con gái ấy đi xa, mang lên những đồi cao, nơi có trận địa phòng ngự ngăn quân xâm lược. Ngồi trong chiến hào, giữa mênh mang nắng gió nghe tháng tư về, tôi thấy dáng hình người con gái nhà bên kia phố. Và phút chốc tôi trở thành một thi sĩ thực thụ, lòng cất lên câu thơ: “Anh ngỡ mình đi dưới trận mưa tiên/ Khi bắt gặp chùm hoa sấu rụng”. Đó là lúc trong tôi khao khát được chìm trong hương sắc của những chùm hoa sấu để trở về với ký ức êm đềm cùng bạn bè dưới gốc sấu già.

Tháng 4, hồ Gươm cũng được khoác lên một tấm áo mới với màu xanh mơn mởn

Nắng ở phố hoa

Tôi bước đi giữa nhộn nhịp, xô bồ của thành phố. Đâu đó trên những con phố hay ngõ nhỏ, người ta dễ dàng bắt gặp hình ảnh những phụ nữ đạp xe chở đầy loa kèn với khuôn mặt hiền hậu, nụ cười rạng rỡ. Và cũng không biết tự bao giờ, những gánh hàng rong chở đầy loa kèn đã trở thành nét văn hóa, nét đẹp riêng của Hà Nội.

Nhớ bài thơ đã viết năm nào, bài thơ về hoa loa kèn. Ơ mà cũng lạ lắm, không hiểu vì sao tôi lại gọi hoa loa kèn là hoa đám cưới. Có lẽ câu chuyện bắt đầu từ “ý nguyện” của cô bạn cùng học đại học với bà xã tôi. Cô bạn ấy đã bảo: “Tớ muốn bọn tớ cưới vào tháng tư”. Bà xã tôi hồn nhiên hỏi lại: “Sao lại cưới vào tháng tư. Nắng mới khó chịu lắm”. Cô bạn cười không vội trả lời. Mãi sau cô ấy mới bảo: “Tớ muốn cưới vào tháng 4 bởi lúc đó trên bàn cưới của bọn tớ sẽ có những lọ hoa loa kèn”.

“Và những đóa loa kèn đã nở/ Trên bàn xinh như những nụ cười/ Tôi nhắm mắt và bắt đầu tưởng tượng/ Những đóa cười riêng ấy chờ tôi”. Mãi sau này tôi mới hiểu thêm bởi tháng tư ở Hà Nội là thời điểm cây cối đâm chồi nảy lộc. Những cặp đôi cưới nhau vào tháng tư ngoài có được những bông loa kèn trắng tinh khôi trên bàn cưới thì còn có một ý nghĩa khác. Đó là ai cưới vào tháng nảy chồi thì sẽ được nhận những chồi non, chồi non sẽ lớn thành những chiếc lá xanh. Ước mơ ấy thật tinh tế biết bao.

Hà Nội mỗi mùa đều mang vẻ đẹp rất riêng mà không nơi đâu có được

Tháng tư, đi dọc những con phố của Thủ đô ta sẽ cảm nhận được sức sống căng tràn đang lan tỏa khắp nơi. Những tán cây mới hôm nào còn khẳng khiu, cằn cỗi, nay đã ra những chồi non xanh biếc. Đúng rồi, tôi như người vừa phát hiện ra “chân lý”, ấy là khi đứng ngắm hàng cây trên đường Hoàng Diệu sát tường thành Hà Nội, chỗ đối diện với Đài tưởng niệm Anh hùng liệt sĩ ngay đầu đường Bắc Sơn. Nơi ấy suốt mấy tháng qua tôi luôn thắc mắc bởi thấy hàng cây tường vi đơn côi, gầy gò thiếu sức sống trong suốt mùa đông, vậy mà khi những tia nắng tháng tư vừa từ phía đông rọi tới bỗng nhú lên những chồi non hứa hẹn một mùa trổ hoa rực rỡ. Hàng cây bên bức tường thành Hà Nội, từ tháng tư trở thành điểm check-in mới. Gọi là mới bởi khi những bông hoa ban trắng bắt đầu phôi phai thì tháng tư là thời điểm của hoa tường vi rực nở màu đỏ thắm. Mới hay, không có hoa gì mất đi, chỉ có hoa tàn sẽ có hoa nở. Đi trên những con phố như Thanh Niên, Đinh Tiên Hoàng, Phan Đình Phùng hay những đường phố Hà thành khác, những ngày tháng tư này dễ dàng bắt gặp những hàng cây rực lá vàng, lá đỏ. Và đây cũng là lúc người Hà Nội cảm nhận rõ rệt khoảnh khắc giao mùa từ xuân sang hạ.

Vào khoảnh khắc giao mùa, thời tiết Hà Nội thay đổi rõ rệt, lúc nắng, lúc mưa, khi thì lảng bảng mây mù, có lúc lại rực rỡ ánh nắng chan hòa. Người ta vẫn thường ngợi ca về vẻ đẹp của mùa thu mà không biết Hà Nội thời điểm chuyển mùa sang nắng hạ còn rực rỡ hơn thế, lãng mạn hơn thế, với những sắc màu tươi mới rất riêng của Thủ đô ngàn năm văn hiến.

Nguyễn Trọng Văn