GV tư vấn cách phân bổ thời gian làm bài thi tốt nghiệp môn Văn để đạt điểm cao

Là một trong hai môn thi bắt buộc trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025, nhiều thí sinh đang loay hoay chưa biết ôn tập và làm bài ra sao để đạt điểm cao môn Ngữ văn. Trong đó, việc phân bổ thời gian làm các phần đọc hiểu, nghị luận xã hội, nghị luận văn học như thế nào cũng là điều thí sinh đặc biệt quan tâm.

Ôn tập cần bám sát đề thi tham khảo của Bộ Giáo dục và Đào tạo

Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, cô giáo Vũ Thanh Thủy, giáo viên dạy Ngữ Văn của Trường Trung học phổ thông Kiến An (Hải Phòng) cho biết: Để có thể chủ động trong việc ôn tập cho học sinh lớp 12 đáp ứng tốt yêu cầu đổi mới của kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025, mỗi giáo viên phải có những định hướng cụ thể.

Định hướng ôn tập Ngữ Văn phải dựa trên các căn cứ: yêu cầu đánh giá và bảng năng lực, cấp độ tư duy; căn cứ vào đề thi tham khảo năm 2025 của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Cụ thể cần chú ý một số vấn đề sau:

Bám sát cấu trúc đề thi, tập trung rèn kỹ năng đọc hiểu văn bản tương đương với các văn bản có trong sách giáo khoa chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Giáo viên cũng cần bám sát các dạng văn bản, đặc trưng thể loại thông qua các văn bản mẫu đã dạy trong chương trình để làm đề cho học sinh ôn tập. Với phần đọc hiểu văn bản chú ý hệ thống câu hỏi và các ngữ liệu mới. Đồng thời, giáo viên cũng cần chú ý phân loại học sinh theo năng lực và cấp độ tư duy để ra đề ôn tập cho phù hợp.

Tập trung rèn kỹ năng viết đoạn văn/ bài văn, kỹ năng tư duy độc lập, tăng cường luyện đề, chấm và chữa từ bài viết cụ thể của học sinh để rút kinh nghiệm cho bài viết sau.

Cô giáo Vũ Thanh Thủy, giáo viên dạy Ngữ Văn của Trường Trung học phổ thông Kiến An (Hải Phòng) (Ảnh: NVCC)

Sau khi nghiên cứu đề thi tham khảo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, cô Thủy cho rằng học sinh cần chú trọng vào một số nội dung kiến thức, bao gồm:

Kiến thức đọc hiểu: Nhận diện thể loại văn bản, khả năng khái quát nội dung văn bản, đặc trưng thể loại, thi pháp, kiến thức về hoàn cảnh xã hội liên quan đến văn bản.

Kiến thức làm văn: Kiến thức về văn bản nghị luận, nhận diện kiểu bài nghị luận, cấu trúc kiểu bài. Đặc biệt là kiến thức về các tác giả, tác phẩm về năng lực sở trường của tác giả. Với nghị luận văn học, các em phải đọc kỹ để hiểu tư duy của tác giả, giá trị cốt lõi của tác phẩm. Khi viết, thí sinh phải biết thể hiện “cái tình” của mình ở những câu văn và cần bám sát theo thang điểm

Bên cạnh đó, học sinh cần trau dồi kiến thức xã hội để giải đáp câu hỏi trong đề, liên hệ bản thân để rút ra bài học cho thế hệ trẻ.

Trong khi đó, cô Nguyễn Thị Hòa Bình (nguyên giáo viên Trường Trung học phổ thông Kiến An, Hải Phòng, hiện đang dạy 1 trường dân lập trên địa bàn thành phố) cho biết: Để đạt điểm cao trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông, học sinh cần tập trung nhận biết cấu trúc đề thi theo cấu trúc đề tham khảo của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công bố.

Đồng thời, nhận biết phạm vi kiến thức phải ôn tập: các văn bản văn học, văn bản nghị luận, văn bản thông tin, văn bản thuyết minh; Nhận biết các kĩ năng phải sử dụng thành thục: kĩ năng đọc hiểu, kĩ năng viết đoạn văn (200 chữ), kĩ năng viết bài văn (600 chữ) cũng là điều vô cùng cần thiết.

Ngoài ra, thí sinh cần nhận biết được vấn đề trong đề thi nằm ngoài sách giáo khoa. Đồng thời, tích cực làm đề luyện tập do giáo viên biên soạn, theo nội dung ôn tập từng buổi phù hợp với yêu cầu nâng dần độ khó. Bên cạnh việc yêu cầu học sinh viết bài thường xuyên, giáo viên cũng cần kịp thời chấm, chữa bài để học sinh nhận rõ hạn chế và khắc phục, nâng dần mức điểm lên.

Cô Bình cũng chỉ ra những nội dung cần chú trọng trong quá trình ôn thi tốt nghiệp trung học phổ thông đối với môn Ngữ văn. Đó là vấn đề liên quan đến việc liên hệ bản thân, tuổi trẻ trong thời đại ngày nay (nhận thức, hành động….) và mối quan hệ của con người với con người trong thời đại công nghệ; Thách thức của trí tuệ nhân tạo với việc chọn nghề nghiệp cho tương lai; Mối quan hệ giữa văn học với cuộc đời - văn học có khả năng nhân đạo hóa con người và trách nhiệm với đất nước.

Với những bạn có mục tiêu đạt từ điểm 8 trở lên cần tập trung vào hai dạng câu hỏi thông hiểu và vận dụng.

Bí quyết phân bổ thời gian hợp lý khi làm bài

Theo giáo viên dạy Ngữ văn tại Trường Trung học phổ thông Kiến An, Hải Phòng, với những bạn có mục tiêu đạt từ 8 trở lên cần tập trung vào các câu 3,4,5 của phần đọc hiểu, để có thể đạt tối thiểu 3,5/4 điểm phần này.

Đồng thời, các bạn cần chú ý làm tốt câu 1,2 của phần làm văn 6.0 điểm, dạng viết đoạn văn và bài văn nghị luận – dạng vận dụng thấp và vận dụng cao.

Đề thi minh họa môn Ngữ văn, kì thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025 của Bộ Giáo dục và Đào tạo có cấu trúc: đọc hiểu: 4.0 điểm; Làm văn: 6.0 điểm chia 2 câu cho 2 dạng nghị luận xã hội và nghị luận văn học.

Với cấp độ tư duy biết, hiểu học sinh cần nắm chắc kiến thức cơ bản, luyện đề để nhuần nhuyễn kĩ năng. Chiến lược là cần trả lời các câu hỏi biết, hiểu trong khoảng thời gian ít nhất trên tổng thời gian làm bài.

Với cấp độ vận dụng, chiến lược thí sinh nên áp dụng là nắm chắc kỹ năng viết đoạn, kỹ năng tạo lập văn bản, trau dồi hiểu biết xã hội, nắm chắc đặc trưng thể loại của các tác phẩm văn học. Đặc biệt là luôn xác định được mối liên hệ giữa các vấn đề nghị luận với thực tiễn cuộc sống, với bản thân, với tuổi trẻ để rút ra bài học cho riêng mình.

Chiến lược chung cho các dạng câu hỏi trong đề thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025 môn Ngữ văn là tự học dưới sự dẫn dắt định hướng từ thầy cô, sáng tạo trong tư duy để phát triển năng lực, không trông chờ vào việc “học tủ” để có thể “trúng tủ”, không có bài mẫu, văn mẫu.

Để trau dồi thêm các kiến thức xã hội đáp ứng tốt yêu cầu của đề thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025, học sinh cần tăng cường những hoạt động trải nghiệm thực tế. Các em không chỉ học trong trang sách mà còn học từ thực tiễn đời sống.

“Học sinh có thể tham gia vào các câu lạc bộ để tìm hiểu kiến thức xã hội qua những hoạt động thực tiễn. Các em cần chịu khó nghe, đọc chương trình chính luận trên nhiều phương tiện truyền thông để có tư duy, cách nhìn nhận đa chiều về một vấn đề. Đồng thời, thí sinh cần tự tin xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp và luôn có ý thức học hỏi để mở mang hiểu biết. Tôi tin một học sinh năng động, tự tin ham học hỏi, học sinh đó sẽ có kiến thức xã hội phong phú”, cô Thủy nhấn mạnh.

Khi thí sinh biết cách phân chia thời gian làm bài hợp lý sẽ dễ dàng đạt điểm cao. (Ảnh minh họa: Lã Tiến)

Nữ giáo viên cũng dành lời khuyên cho các sĩ tử năm nay, trong quá trình làm bài các em cần phân chia thời gian hợp lý. Phần đọc hiểu với 5 câu hỏi cho một ngữ liệu mới, ngoài sách giáo khoa các em có thể làm trong 30 phút. Phần đoạn văn học sinh có thể làm trong 20 phút và bài văn có thể làm trong 70 phút.

“Sự phân chia thời gian trên chỉ mang tính chất tương đối. Phương châm là học sinh nên dành nhiều thời gian cho việc tạo lập văn bản nghị luận, cho những câu nhiều điểm”, cô Thủy bày tỏ.

Cùng đưa ra lời khuyên cho thí sinh năm nay, cô Nguyễn Thị Hòa Bình chỉ ra chiến lược ôn tập với học sinh thời điểm này là cần tập trung ôn luyện thành thục, xuất sắc phần đọc hiểu (4 điểm), phần viết đoạn văn (200 chữ - 2 điểm); viết được bài văn (600 chữ) ở mức độ trung bình.

Nữ giáo viên khẳng định, đề thi môn Ngữ văn năm nay có thể sử dụng ngữ liệu ngoài sách giáo khoa buộc học sinh phải tự tư duy với những câu hỏi mở. Vì vậy khi ôn tập giáo viên nên chú ý đến hai vấn đề sau:

Cung cấp cho học sinh những kiến thức về văn học, về thời sự, về đời sống xã hội… để học sinh hiểu vấn đề mình phải giải quyết, thì mới có kiến thức để làm bài.

Cô Bình phân tích thêm, trong 120 phút làm bài, thí sinh có thể phân chia thời gian như sau: Phần đọc hiểu chỉ nên làm trong 20 phút. Phần viết đoạn văn (200 chữ) nên dùng 25 phút. Và cuối cùng là viết bài văn (600 chữ) trong thời gian 75 phút.

LÃ TIẾN