Giữ bản sắc từ ký họa

Những giá trị văn hóa di sản, con người A Lưới qua tranh ký họa thật sự cuốn hút người xem

Ở đó, người xem sẽ được chiêm ngưỡng hơn 150 tác phẩm ký họa với đủ chủ đề về vùng cao A Lưới thông qua 2 đợt sáng tác “Hành trình ký họa Nét đẹp văn hóa truyền thống A Lưới”, được tổ chức vào năm 2023 và 2025.

Mỗi tác phẩm là một câu chuyện và thông qua ngôn ngữ ký họa, các nghệ sĩ đã chuyển tải những khía cạnh sắc màu văn hóa vật thể lẫn phi vật thể của các dân tộc anh em Pa Cô, Tà Ôi, Pa Hy, Cơ Tu… ở vùng cao A Lưới. Tất cả đã tạo nên bức tranh văn hóa đa dạng, nhiều màu sắc, được ví như bảo tàng sống về kiến trúc, phong tục tập quán, sinh hoạt hàng ngày của đồng bào qua nhiều thế hệ.

Dạo một vòng các tác phẩm, người xem sẽ bị hớp hồn bởi khung cảnh dệt zèng dù đã quá quen thuộc nhưng khi lên tranh vẫn đầy chất thơ mộng. Không chỉ có người nghệ nhân bên khung cửi, mà những tấm zèng đầy màu sắc cùng những hạt cườm ngay lập tức đã định danh được một nghề truyền thống của A Lưới đã được ghi danh vào bản đồ di sản.

Rồi những ngôi nhà Moong (nhà sàn dài) của người Pa Cô, nhà Rông của người Tà Ôi, nhà Gươl của người Cơ Tu qua chất liệu màu nước hay chì cũng toát lên hồn cốt của văn hóa vùng đất này, được người dân A Lưới bảo tồn cho đến hôm nay.

Bên những tác phẩm về công trình kiến trúc, làng nghề, còn có nhiều tác phẩm về đề tài thiên nhiên, con người và đời sống của bà con vùng cao A Lưới. Đó có thể là thác nước trong vắt, cánh đồng lúa xanh dưới chân đồi cạnh những mái nhà bình yên, hay cảnh nhộn nhịp họp chợ vào buổi bình minh…, rồi những bà mẹ khi thì gùi con lên nương, khi thì lặng lẽ đan chiếu, đan lát, làm bánh.

Những công trình kiến trúc cùng với cảnh sắc thơ mộng qua góc nhìn của một họa sĩ ký họa

Bằng sự tự do cảm nhận và thông qua bút pháp hội họa, những kiến trúc sư, họa sĩ chuyên lẫn không chuyên đã gần như lột tả được A Lưới đậm chất văn hóa thông qua ký họa. Mỗi tác phẩm ký họa được sáng tác, trưng bày và lưu giữ góp phần giữ gìn, quảng bá giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của đồng bào các dân tộc ở A Lưới.

Bà Đinh Thị Hoài Trai, Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Huế - đơn vị tổ chức triển lãm cho hay, A Lưới là vùng đất sở hữu kho tàng văn hóa phong phú, độc đáo được thể hiện qua ngôn ngữ, trang phục, lễ hội, nghề dệt zèng, các làn điệu dân ca, dân vũ và hệ thống tri thức dân gian. Trong bối cảnh hội nhập và tác động của đô thị hóa và giao thoa văn hóa, nhiều giá trị văn hóa truyền thống vùng đất này đang đứng trước nguy cơ mai một.

Do đó, việc lưu giữ, bảo tồn và phát triển các giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của đồng bào dân tộc thiểu số vùng cao A Lưới là nhiệm vụ hết sức quan trọng. Không chỉ tôn vinh, quảng bá di sản quý báu của địa phương mà còn góp phần thúc đẩy phát triển du lịch cộng đồng, giáo dục văn hóa truyền thống cho thế hệ trẻ…

Ông Phan Thanh Hải, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP. Huế nhìn nhận, trong tổng thể bản đồ văn hóa Huế, A Lưới - vùng núi biên giới phía tây luôn giữ vị trí đặc biệt. Đây là vùng đất hội tụ tinh hoa văn hóa của nhiều dân tộc thiểu số, nơi lưu giữ kho tàng di sản vật thể và phi vật thể, cùng tri thức bản địa phong phú trong ứng xử với thiên nhiên, rừng núi, sông suối.

Những giá trị ấy chính là “những sợi chỉ vàng” tạo nên tấm thổ cẩm đa sắc của văn hóa Huế, làm giàu thêm bản sắc của một đô thị di sản đa tầng, đa chiều và nhân văn.

Nhật Minh