Elon Musk trở thành người quyền lực nhất giới kinh doanh thế nào?
Liệu 'ván bài chính trị' của Musk sẽ giúp ông củng cố vị trí quyền lực hay chính sự mạo hiểm này sẽ làm lung lay đế chế mà ông đã xây dựng?
Rủi ro cao luôn là dấu ấn trong sự nghiệp của Elon Musk. Từ việc thách thức tiêu chuẩn ngành với các tên lửa tái sử dụng tại SpaceX, công ty thám hiểm không gian trị giá 210 tỷ USD, đến quyết định chi hàng tỷ USD cho các cơ sở sản xuất khổng lồ để sản xuất linh kiện xe điện tại Tesla – công ty có giá trị thị trường hơn 1 nghìn tỷ USD – Musk không ngại đối đầu với những thách thức lớn.
Nhưng không chỉ dừng lại ở kinh doanh, cú đặt cược "tất tay" gần đây của Musk vượt xa những nỗ lực công nghệ. Musk đang đặt cược danh tiếng và quyền lực của mình trong một ván bài lớn hơn: chính trị. Với vụ đầu tư "tổng bằng không" gần đây, Musk đã dành hơn 130 triệu USD cho các chiến dịch ủng hộ đảng Cộng hòa và Tổng thống đắc cử Donald Trump. Cùng với việc thâu tóm một nền tảng truyền thông xã hội lớn, ông đã đưa bản thân và các công ty của mình lên một đỉnh cao quyền lực hiếm thấy, nơi kinh doanh và chính trị giao thoa.
Tỷ phú Elon Musk
Người đàn ông có nhiều phát ngôn gây tranh cãi nhưng nắm giữ vai trò then chốt
Musk, với những phát ngôn và dòng tweet không ngại gây tranh cãi, đã trở thành một nhân vật khó đoán trong mắt công chúng. Nhưng sự ảnh hưởng của ông là không thể phủ nhận, đặc biệt trong bối cảnh hiện tại của chính trường quốc tế. Với SpaceX, một đối tác quan trọng của Bộ Quốc phòng Mỹ, Musk sở hữu quyền truy cập an ninh đặc biệt. Hệ thống vệ tinh Starlink của ông đã đóng vai trò quan trọng – dù gây tranh cãi – trong cuộc xung đột Nga-Ukraine, củng cố vị thế không thể thay thế của ông trên trường quốc tế.
Trong nhiệm kỳ của Tổng thống đắc cử Donald Trump, nếu mối quan hệ giữa Musk và Trump tiếp tục thuận lợi, Musk có thể trở thành nhân vật quyền lực nhất trong Phòng Bầu dục. Ông có thể tiếp cận nội các, gặp gỡ các lãnh đạo cơ quan quản lý – những người có ảnh hưởng trực tiếp đến các công ty thuộc sở hữu của ông như Tesla, Neuralink, hay xAI. Thậm chí, Musk có thể đảm nhận vị trí đứng đầu một "ủy ban hiệu quả chính phủ" mới, tăng cường quyền lực của mình cả trong và ngoài nước. Điều này sẽ tạo điều kiện để ông can thiệp sâu hơn vào các lĩnh vực liên quan đến trí tuệ nhân tạo, năng lượng mặt trời, không gian, xe điện và nhiều ngành công nghiệp khác mà ông đang dẫn đầu.
Darrell West, chuyên gia từ Viện Brookings, nhận định: "Nếu bạn là bạn thân của tổng thống Mỹ, bạn có thể tiếp cận bất kỳ nhà lãnh đạo thế giới nào bạn muốn."
Quyết định gây tranh cãi của Musk khi dấn thân vào chính trường đã giúp ông giành được vị trí số 1 trong danh sách 100 người quyền lực nhất trong giới kinh doanh của Fortune.
Thử thách từ chính trường có định nghĩa lại được quyền lực doanh nhân?
Tuy nhiên, sự ảnh hưởng của Musk không phải không có thách thức. Khi Donald Trump định hình đội ngũ mới, thế giới đang chờ xem liệu Musk có thể tận dụng ảnh hưởng của mình để thúc đẩy trí tuệ nhân tạo với xAI hay không. Bên cạnh đó, lập trường cứng rắn của Trump về xe điện – mâu thuẫn với lợi ích của Tesla – sẽ là một thử thách không nhỏ. Trump đã đe dọa áp thuế với xe nhập khẩu từ Trung Quốc và Mexico, trong khi Tesla lại có nhà máy lớn tại Thượng Hải và đang lên kế hoạch xây dựng nhà máy mới ở Monterrey, Mexico. Musk từng chia sẻ rằng kế hoạch này đang "tạm dừng" vì lo ngại các chính sách thuế mới.
Không chỉ vậy, các quan điểm trái ngược về trí tuệ nhân tạo hay xe điện giữa hai bên cũng sẽ là bài kiểm tra cho mối quan hệ hợp tác. Liệu Musk có thể tiếp tục duy trì ảnh hưởng của mình hay mối quan hệ với Trump sẽ gặp rào cản từ những tính cách và tham vọng cá nhân?
Theo New York Times, Musk thậm chí đã đề nghị Trump tuyển dụng nhân sự từ SpaceX vào các vị trí chính phủ trước cả khi Trump đắc cử. Điều này cho thấy Musk không chỉ là một doanh nhân mà còn là một chiến lược gia chính trị.
Dù kết quả ra sao, không thể phủ nhận rằng tinh thần đổi mới và khả năng đặt cược vào những rủi ro lớn đã biến Elon Musk thành biểu tượng quyền lực vượt ra ngoài biên giới kinh doanh. Với sự hiện diện sâu rộng trong cả chính trị và công nghệ, Musk đang định hình lại cách thế giới nhìn nhận về quyền lực doanh nhân ở thế kỷ 21. Nhưng câu hỏi lớn vẫn còn đó: Liệu "ván bài chính trị" của Musk sẽ giúp ông củng cố vị trí quyền lực hay chính sự mạo hiểm này sẽ làm lung lay đế chế mà ông đã xây dựng?
