Dự án Luật Giám định tư pháp (sửa đổi): Khắc phục những hạn chế, bất cập, tạo cơ sở pháp lý mang tính đột phá

Phátbiểu khai mạc Tọa đàm, bà Nguyễn Thị Thụy, Trưởng phòng Quản lý đấu giá tài sản,giám định tư pháp, trọng tài, hòa giải thương mại, Cục Bổ trợ tư pháp, Bộ Tưpháp cho biết, việc ban hành Luật Giám định tư pháp (sửa đổi) nhằm tiếp tục thểchế hóa chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về cải cách tư pháp, đâútranh, phòng, chống tham nhũng, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với các phápluật liên quan;

Sưảđổi, bổ sung các quy định nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập về thể chế, tạocơ sở pháp lý mang tính đột phá, phát triển bền vững cho tổ chức, hoạt độnggiám định tư pháp góp phần giải quyết các vụ án kịp thời, khách quan, đúng phápluật, nâng cao chất lượng của hoạt động tố tụng; Nâng cao chất lượng đội ngũngười giám định tư pháp, tổ chức và hoạt động của tổ chức giám định tư pháp, chấtlượng hiệu quả trưng cầu và thực hiện giám định tư pháp; tăng cường hiêu lực,hiệu quả công tác quản lý nhà nước và trách nhiệm của cơ quan có thẩm quyền tiếnhành tố tụng đối với công tác giám định tư pháp.

TheoTờ trình, Dự thảo Luật giữ nguyên 18 điều; sửa đổi, bổsung 28 Điều; bổ sung 6 điều; lược bỏ 11 Điều và 1 khoản của Điều 22 của Luật Giámđịnh tư pháp năm 2012 (được sửa đổi, bổ sung năm 2020).

Cụthể, bổ sung mới 6 Điều gồm: 1 Điều về công nhận và hủy bỏ công nhận người giámđịnh tư pháp theo vụ việc; 1 Điều về quyền và nghĩa vụ của người giám định tưpháp theo vụ việc; 1 Điều về công nhận, hủy bỏ công nhận tổ chức giám định tưpháp theo vụ việc; 1 Điều về đình chỉ việc thực hiện giám định; 1 Điều về xử lývi phạm trong hoạt động giám định tư pháp; 1 Điều về sửa đổi, bổ sung một số điều,khoản của Bộ luật Tố tụng hình sự, Luật Đầu tư, Pháp lệnh Chi phí tố tụng.

Đểthể chế hóa chỉ đạo của Đảng về việc hoàn thiện các quy định về phân cấp, phânquyền, Luật Giám định tư pháp (sửa đổi) bổ sung quy định phân cấp trong tiếp nhậntrưng cầu, thực hiện giám định ở cấp Trung ương và cấp tỉnh để khắc phục tìnhtrạng đùn đẩy, né tránh trong tiếp nhận, thực hiện giám định ở bộ, ngành chủ quản,địa phương (Điều 22 dự thảo Luật). Theođó, tổ chức, cá nhân ở địa phương tiếp nhận, thực hiện trưng cầu của cơ quan,người có thẩm quyền tiến hành tố tụng ở địa phương; tổ chức, cá nhân ở Trungương tiếp nhận, thực hiện trưng cầu của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hànhtố tụng cấp trung ương hoặc địa phương trong trường hợp vụ việc phức tạp.

Bà Nguyễn Thị Thụy, Trưởng phòng Quản lý đấu giá tài sản, giám định tư pháp, trọng tài, hòa giải thương mại, Cục Bổ trợ tư pháp, Bộ Tư pháp.

Đôívới vấn đề mới, xu hướng mới và các nội dung cần thiết khác, Bộ Tư pháp đề xuấtsửa đổi toàn diện Luật Giám định tư pháp theo 6 nhóm vấn đề chính: Mở rộng phạmvi thành lập Văn phòng giám định tư pháp đối với một số lĩnh vực giám định tưpháp mà tổ chức, cá nhân trong xã hội có nhu cầu lớn, thường xuyên (ADN, kỹ thuậtsố và điện tử) đảm bảo chủ trương xã hội hóa hoạt động giám định tư pháp khảthi, phù hợp với thực tiễn, từng bước hình thành và phát triển nghề giám địnhtư pháp.

Phâncấp việc trưng cầu, tiếp nhận trưng cầu giám định tư pháp giữa Trung ương và địaphương theo hướng tổ chức, cá nhân ở địa phương tiếp nhận, thực hiện trưng câùcủa cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng ở địa phương; tổ chức, cánhân ở Trung ương tiếp nhận, thực hiện trưng cầu của cơ quan, người có thẩm quyềntiến hành tố tụng cấp trung ương hoặc địa phương trong trường hợp vụ việc phứctạp

Bổsung quyền của người thực hiện giám định tư pháp, theo đó người thực hiện giámđịnh được miễn trừ trách nhiệm pháp lý khi thực hiện giám định, trừ trường hợpcố ý làm sai lệch kết luận giám định; được hưởng thù lao, hoặc tiền bồi dưỡnggiám định theo quy định; Sửa đổi, bổ sung các quy định về trưng cầu, tiếp nhậntrưng cầu và thực hiện giám định; Bổ sung quy định về trách nhiệm của cơ quantiến hành tố tụng địa phương trong việc thống kê, đánh giá, sử dụng kết luậngiám định trong hoạt động tố tụng; chế tài xử lý đối với cơ quan trưng cầu giámđịnh, cá nhân, tổ chức thực hiện giám định...

TạiTọa đàm, đại diện Thanh tra Ngân hàng Nhà nước, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đềnghị Bộ Tư pháp tham mưu cấp có thẩm quyền nghiên cứu, bổ sung quy định/hướng dẫncụ thể về việc giải thích nội dung kết luận giám định tư pháp của người giám địnhtư pháp/tổ chức giám định tư pháp theo vụ việc; Nghiên cứu, bổ sung quy định vềtrách nhiệm của đơn vị chủ trì/đơn vị đầu mối trong trường hợp giám định tập thể;quy định/hướng dẫn quy trình ban hành kết luận giám định trong giám định tập thể;Tổ chức các cuộc tọa đàm trực tiếp hoặc trực tuyến để trao đổi kinh nghiệm, giảiđáp khó khăn, vướng mắc về hoạt động giám định tư pháp.

Đạidiện Phòng kỹ thuật hình sự, Công an TP Hà Nội đề nghị sửa đổi Luật giám địnhtư pháp theo hướng mở rộng lĩnh vực giám định pháp y cho Phòng kỹ thuật hình sựđược giám định thương tích…; Định kỳ giữa Bộ Tư pháp, Bộ Công an và các đơn vịcó liên quan tổ chức sơ kết, tổng kết các chuyên đề nghiệp vụ trong công tácgiám định kỹ thuật hình sự và pháp y, thông qua đó đánh giá các phương thức, thủđoạn mới của các loại tội phạm để có những kiến nghị đề xuất phục vụ công tác đâútranh, phòng ngừa tội phạm; Xây dựng cơ sở dữ liệu mẫu chuẩn các loại ma túy, kếtnối, chia sẻ dữ liệu giữa Bộ Y tế và Bộ Công an để phục vụ công tác giám định...

Hồng Mây