Doanh nghiệp tận dụng các cơ hội đầu tư trong bối cảnh mới

Đổi mới công nghệ, bồi dưỡng nhân lực chất lượng cao

Chia sẻ tại Hội thảo Cơ hội đầu tư trong bối cảnh mới tổ chức ngày 19/3, GS-TSKH. Nguyễn Mại - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE) nhấn mạnh, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 57/NQ-TW về khoa học, công nghệ, chuyển đổi số, đang tiến hành tổng kết Nghị quyết của Trung ương về kinh tế tư nhân để đề ra định hướng và giải pháp nhằm đưa khu vực kinh tế tư nhân trở thành động lực tăng trương quan trọng.

Chính phủ đã ban hành Chiến lược Phát triển công nghiệp bán dẫn và Đề án Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030. Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tiếp tục phát triển mạnh với tinh thần dám nghĩ, dám làm, phát huy trí tuệ, bản lĩnh của người Việt Nam; chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu của Việt Nam xếp hạng 44/132, tăng 4 bậc so với năm 2022.

Quang cảnh hội thảo. Ảnh: Quang Thắng

Theo GS-TSKH. Nguyễn Mại, trong bối cảnh đó, doanh nghiệp cần có quan điểm, nhận thức về việc chuyển sang kinh tế số, doanh nghiệp số, sản xuất và kinh doanh xanh là giải pháp quan trọng trong bối cảnh mới. Bởi nếu không thay đổi mô hình tăng trưởng của mình thì không bảo đảm tạo ra lợi thế khai thác tiềm năng của từng loại hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ theo xu hướng mới lấy khoa học và công nghệ, nhân lực tạo ra năng suất và chất lượng cao, hiệu quả kinh tế của sản xuất, kinh doanh, thậm chí bị đào thải không những trên thị trường thế giới, mà cả thị trường trong nước.

“Từ cách tiếp cận mới, sửa đổi, bổ sung chiến lược kinh doanh trên cơ sở chuyển sang quản trị doanh nghiệp theo xu hướng số, AI, Blockchain, Fintech để đáp ứng với đòi hỏi của FTAs thế hệ mới trong hợp tác và đầu tư, tham gia có hiệu quả với các doanh nghiệp trong thương mại và đầu tư với đối tác nước ngoài, cũng như nhu cầu sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng sản phẩm xanh, thân thiện với môi trường, giảm thiểu khí phát thải hướng tới Net Zero vào năm 2050”, GS-TSKH. Nguyễn Mại nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng cần chủ động tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu bằng cách đổi mới công nghệ, sản xuất, kinh doanh thông minh đáp ứng đầy đủ tiêu chí của các doanh nghiệp FDI để gia tăng giá trị sản phẩm, nâng cao năng lực cạnh tranh hàng hóa, từng bước xây dựng thương hiệu có uy tín trên thị trường trong nước, thị trường khu vực và thế giới.

Nhà đầu tư cần biết rõ khẩu vị rủi ro, đa dạng hóa

Phát biểu tại hội thảo, TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV cho biết, về thế giới, có 2 điểm cần lưu ý. Kinh tế thế giới đang tăng trưởng chậm so với thế giới, khoảng 2,7%, dự báo của Tổ chức OECD, con số này đạt khoảng 3,1%, tức chậm hơn so với trước đại dịch COVID-19. Như vậy, sẽ khó khăn cho Việt Nam khi muốn tăng vượt lên trong bối cảnh này.

Ngoài ra, tăng trưởng từ Mỹ và Trung Quốc chậm lại khi dự báo lần lượt chỉ đạt 1,5% và 4,5%. Đây là sự thách thức với thương mại đầu tư, đổi mới sáng tạo. Các quốc gia có thể tiếp tục lộ trình giảm lãi suất song chậm lại, do ảnh hưởng của chiến tranh thương mại. Tiến sĩ Cấn Văn Lực cho rằng, FED sẽ cắt giảm lãi suất 2 lần trong các đợt tháng 9 và tháng 12/2025.

Rủi ro lớn của Việt Nam với thế giới là chính sách thương mại. Rủi ro này tăng mạnh lên trong bối cảnh chiến tranh thương mại và tăng trưởng toàn cầu dự kiến giảm. Với Việt Nam, số liệu 2 tháng đầu năm 2025 tích cực và chúng ta đang phấn đấu trên 8% trở lên trong năm 2025.

Trước đó, trong năm 2024, kinh tế Việt Nam có 2 điểm quan trọng. Về động lực tăng trưởng, so sánh 2024 với 2019, Việt Nam hồi phục về trạng thái trước dịch. Mổ xẻ kỹ hơn, xuất nhập khẩu ròng chỉ đóng góp 4% cho tăng trưởng kinh tế Việt Nam. Thặng dư thương mại 25 tỷ USD song là thặng dư dịch vụ, còn thặng dư thương mại hàng hóa bị âm. Trong khi đó, 2 động lực là tiêu dùng và đầu tư đóng góp lần lượt 60% và 16%.

Cung tiền tăng, song vòng quay tiền vẫn chậm. Năm ngoái là 0,67 lần, nhích hơn chút so với năm 2024 là 0,65 lần. Để nhanh hơn, Việt Nam cần đẩy mạnh đầu tư công, giải phóng ách tắc dự án bất động sản…

TS Cấn Văn Lực

Ngoài ra, vốn đầu tư cũng rất quan trọng. Đây là tăng trưởng đầu tư vốn toàn xã hội. Năm 2024, chỉ tiêu này tăng 7,5%, do mức nền thấp năm trước. Trong đó, đầu tư tư nhân chỉ tăng 7,7% và rất thấp so với thời kỳ trước dịch. Do vậy, cần kích cầu khối này. Đồng thời, đầu tư công giải ngân cũng rất tốt, tăng 21,7% so với cùng kỳ năm trước.

Ông Lực cho rằng, để đạt được mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm nay, đầu tư công cần phải giải ngân nhanh hơn, những ách tắc của thị trường bất động sản cần phải xử lý nhanh hơn. Chính phủ, các bộ, ngành cần nghiên cứu giải pháp kích cầu tiêu dùng; đẩy nhanh cải cách thủ tục hành chính, đặc biệt thúc đẩy kinh tế tư nhân để tạo động lực trong toàn xã hội.

Đối với các gợi ý giải pháp với doanh nghiệp, nhà đầu tư, ông Lực cho rằng, cần tận dụng tốt các chính sách hỗ trợ về thuế, phí, lãi suất…; tiết giảm chi phí, tinh giản quy trình, bộ máy; nắm bắt các xu hướng lớn: chuyển đổi kép “xanh hóa và số hóa”; xây dựng và nhất quán thực hiện chiến lược chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và ESG.

Đồng thời, các doanh nghiệp cần đa dạng thị trường, đối tác, chuỗi cung ứng, sản phẩm – dịch vụ, nguồn vốn và tận dụng cơ hội từ các FTA thế hệ mới và từ việc nâng cấp quan hệ Việt Nam với Mỹ, Nhật Bản, Austrlia, Malaysia, Singapore…/.

Mai Tấn