Độ ảnh hưởng của trang phục lên tâm trí con người

Nếu bạn lùi lại một vài bước, bạn sẽ nhận ra rằng quần áo thực ra chỉ là một dạng của công nghệ - một sự cải tiến nhân tạo cho cơ thể con người. Quần áo cho phép chúng ta sống sót trong điều kiện khí hậu lạnh giá, hoặc thoát khỏi cơn thịnh nộ cũng như những cái bụng đói của các loài côn trùng. Các loại phục trang bảo vệ bạn trước những yếu tố gây hại, giúp bạn làm đủ thứ việc hiệu quả hơn nhiều so với trong tình trạng không mảnh vải che thân.

Một số người ước tính rằng tổ tiên của chúng ta đã mặc quần áo từ khoảng 650.000 năm trước. Điều đó có nghĩa quần áo là một trong những thứ đầu tiên mà tổ tiên loài người chế tạo nên từ đôi bàn tay của họ. Sẽ không quá xa xôi khi mường tượng rằng, cùng với các loại vũ khí và công cụ, quần áo đã được phát triển như một trong những loại hình nghệ thuật đầu tiên, và cũng là một trong những biểu hiện bằng vật chất đầu tiên từ thế thế giới nội tâm phong phú của con người.

Các loại phục trang sẽ được chôn theo người đã khuất, sẽ có sự khác biệt giữa các nền văn hóa và giữa các cá nhân, có khả năng thể hiện sự điêu luyện hoặc kém cỏi trong kỹ thuật, được sử dụng làm tín hiệu về tầng lớp và địa vị, vai trò, ý định, cũng như tất cả những thứ thông tin khác nữa. Như vậy, có thể nói rằng phục trang là một trong số những thứ đồ vật đầu tiên trong lịch sử loài người được gắn với tính biểu tượng, được sử dụng để truyền đạt ý tưởng từ người này tới người khác mà không phụ thuộc vào người chế tạo ra chúng.

Một bài báo trên tờ The Economist đã cho thấy nguồn gốc của bộ đồ công sở hiện đại có nguồn gốc từ những năm 1600, khi hoàng gia Anh tuyên bố rằng một phiên bản đời đầu của bộ com-lê là trang phục chính thức cho giới tinh hoa thân cận nhà vua. Người dân sau đó đã học tập theo và bộ com-lê đã trở thành phục trang dành cho phái nam trên toàn châu Âu.

Phiên bản dành cho quân đội của bộ quần áo trên đã ngày càng trở nên rộng rãi, thoải mái hơn để thuận tiện cho các hoạt động của binh sĩ - cưỡi ngựa, bắn súng, đứng nghiêm - theo đó, phiên bản dành cho thường dân cũng rộng dần. Qua thời gian, khăn quàng cổ trở thành cà vạt, với sự ra đời của toàn cầu hóa, các nền văn hóa cũng bắt đầu tiếp nhận và sử dụng những bộ trang phục này.

Giờ thì com-lê là một biểu tượng toàn cầu. Với lịch sử lâu dài những bộ com-lê giờ đã đặc biệt khéo léo trong việc gây ảnh hưởng lên người khác. Việc truyền đi thông điệp này đã trở nên quan trọng tới mức phụ nữ ngày nay cũng mặc một phiên bản của bộ com-lê nam. Các nghiên cứu cho thấy, ở môi trường xã hội phương Tây, phụ nữ mặc trang phục càng nam tính thì cô ấy càng có cơ hội thành công cao hơn trong vòng phỏng vấn so với những người mặc đồ nữ tính.

Bộ com-lê đã vượt qua giới hạn của chức năng ban đầu để trở thành một thứ đồ hóa trang, và cũng giống như mọi trang phục hóa trang khác, giá trị của nó nằm ở thông tin mà nó truyền tải: sự chuyên nghiệp.

David McRaney/READ Books & NXB Thế giới