Đề xuất tăng mức phạt tiền, bổ sung nhiều hành vi vi phạm với chủ ô tô
Bộ Xây dựng đề xuất xử phạt nhiều hành vi liên quan đến sử dụng thẻ ETC, tăng mức phạt tiền và bổ sung các chế tài với xe kinh doanh vận tải.
Bộ Xây dựng đang dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đường bộ. Đây là nghị định mới sau khi Luật Đường bộ có hiệu lực, nhưng bám sát sườn Nghị định 100/2019 quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
Trong đó, cơ quan soạn thảo đề xuất bổ sung chế tài nhiều hành vi vi phạm, đồng thời tăng mức phạt tiền hàng loạt hành vi…
Bổ sung chế tài liên quan đến sử dụng thẻ ETC
Một điểm mới được Bộ Xây dựng đưa vào dự thảo nghị định đó là biện pháp chế tài đối với hành vi vi phạm về thanh toán điện tử giao thông đường bộ.
Cụ thể, các tổ chức sẽ bị phạt tiền từ 10 – 20 triệu đồng, cá nhân bị phạt 5-10 triệu đồng nếu thực hiện hành vi tự ý chuyển thẻ thu phí không dừng (ETC) từ phương tiện này sang phương tiện khác; phá hủy, làm giả, xóa dữ liệu hoặc can thiệp nội dung thẻ ETC. Lợi dụng lỗi hệ thống mạng máy tính trong hoạt động thanh toán điện tử giao thông đường bộ để trục lợi; mở hoặc duy trì tài khoản giao thông nặc danh, mạo danh.

Các chủ phương tiện cá nhân sẽ bị xử phạt nếu sử dụng thẻ ETC không đúng quy định. Ảnh: P.HÙNG
Cá nhân sẽ bị phạt tiền lên đến 20 triệu đồng, tổ chức bị phạt tiền 40 triệu đồng nếu xâm nhập hoặc tìm cách xâm nhập hệ thống thanh toán điện tử giao thông đường bộ; Phá hoại, đánh cắp dữ liệu hệ thống thanh toán điện tử giao thông đường bộ; Làm thay đổi trái phép chương trình phần mềm, dữ liệu điện tử sử dụng trong thanh toán điện tử giao thông đường bộ.
Thêm vào đó, doanh nghiệp vận hành trạm thu phí sẽ bị phạt tiền từ 10-40 triệu đồng trong trường hợp không thực hiện đúng quy trình quản lý, vận hành để số lượng xe ô tô xếp hàng chờ trước trạm thu phí; thời gian đi qua trạm thu phí của một xe ô tô lớn hơn 10 phút đến 30 phút, hoặc xảy ra tai nạn giao thông.
Xử phạt nếu không ưu tiên chỗ ngồi cho người già
Về hoạt động kinh doanh vận tải đường bộ, Bộ Xây dựng đề xuất bổ sung quy định phạt tiền từ 3-4 triệu đồng đối với cá nhân và 6-8 triệu đồng đối với tổ chức khi không thực hiện công bố tiêu chuẩn chất lượng dịch vụ vận tải. Bến xe không kê khai, công bố thông tin về giá dịch vụ xe ra, vào bến xe theo quy định của pháp luật...
Phạt tiền lên 8-10 triệu đồng đối với cá nhân, 16-20 triệu đồng với đơn vị kinh doanh vận tải không có bộ phận quản lý an toàn hoặc có nhưng không thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ theo quy định.
Tăng mức phạt tiền lên 12-16 triệu đồng với cá nhân, 24-32 triệu đồng đối với tổ chức khi kinh doanh vận tải bằng xe ô tô, xe bốn bánh có gắn động cơ mà không có giấy phép kinh doanh vận tải theo quy định; Thành lập, tổ chức điểm giao dịch đón, trả khách, bốc dỡ hàng hóa trái phép.
Mức tiền phạt trên cũng được áp dụng cho đơn vị kinh doanh vận tải khi để tổ chức, cá nhân không có giấy phép kinh doanh vận tải điều hành phương tiện và lái xe, hoặc quyết định giá cước để vận tải hành khách…
Tăng mức phạt tiền từ 30-50 triệu đồng đối với đơn vị cung cấp phần mềm ứng dụng hỗ trợ kết nối vận tải không công bố quy trình giải quyết khiếu nại của khách hàng, không có hệ thống lưu trữ các khiếu nại của khách hàng theo quy định; từ chối cung cấp tài khoản phần mềm ứng dụng hỗ trợ kết nối vận tải theo yêu cầu của cơ quan chức năng.
Phạt tiền từ 2-3 triệu đồng đối với cá nhân và 4-6 triệu đồng đối với tổ chức khi không bố trí nhân sự thực hiện theo dõi, giám sát hoạt động của lái xe, phương tiện khi hoạt động. Không thực hiện miễn giảm giá vé đối với người cao tuổi, người khuyết tật và các đối tượng chính sách khác theo quy định. Không thanh toán tiền vé cho hành khách đã mua vé nhưng từ chối chuyến đi trước khi xe khởi hành theo quy định đối với tuyến cố định.

Xe kinh doanh vận tải sẽ bị xử phạt nếu không trả lại tiền cho khách đã mua vé nhưng không thực hiện chuyến đi. Ảnh: P.HÙNG
Đáng chú ý, cơ quan soạn thảo đề xuất phạt nhân viên xe chạy tuyến cố định, xe buýt, vận chuyển hành khách theo hợp đồng từ 100-200 nghìn đồng nếu không bố trí chỗ ngồi ưu tiên cho người cao tuổi, người khuyết tật, trẻ em và phụ nữ mang thai, không hướng dẫn hành khách ngồi đúng nơi quy định.
Bộ Xây dựng cho rằng việc bổ sung các quy định xử phạt nên trên là cần thiết và xem đây như một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện khung pháp lý về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đường bộ. Còn việc đề xuất nâng mức xử phạt một số hành vi là để tăng tính răng đe.
Hộ gia đình khó có "bộ phận quản lý an toàn"
Góp ý về các đề xuất trên, đại diện Hiệp hội vận tải ô tô Việt Nam, cho rằng cần xem xét quy định về “Bộ phận quản lý an toàn” trong dự thảo, vì không phù hợp đối với các đơn vị kinh doanh siêu nhỏ như hộ gia đình.
Thực tế các hộ gia đình chỉ có từ một đến hai xe kinh doanh vận tải thì không thể thành lập được “Bộ phận an toàn”. Vì vậy, cơ quan soạn thảo cần tách riêng quy định trên theo hướng chỉ áp dụng với doanh nghiệp và hợp tác xã, còn các hộ gia đình kinh doanh vận tải nên quy định chủ hộ đảm nhiệm công tác an toàn cho phù hợp.
Thêm vào đó, đại diện hiệp hội cũng kiến nghị bỏ quy định phù hiệu đối với xe kinh doanh vận tải: “Vì phù hiệu là để nhận diện xe kinh doanh vận tải và xe cá nhân, trong khi đó xe kinh doanh vận tải đều có biển số nền màu vàng, nên việc quy định như trên không còn ý nghĩa…”- Hiệp hội vận tải ô tô Việt Nam cho hay.
Trong khi đó, đại diện Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), đề nghị dự thảo nên bỏ phạt hành vi nhà xe không trả lại tiền cho hành khách đã mua vé nhưng từ chối chuyến đi.
“Chúng tôi cho rằng xử phạt đối với hành vi này là chưa hợp lý vì đây là hành vi được điều chỉnh bởi pháp luật dân sự, trong mối quan hệ giữa hành khách và đơn vị vận tải…”- đại diện VCC nêu quan điểm.
Liên quan đến các ý kiến trên, đại diện cơ quan soạn thảo cho rằng dự thảo nghị định được xây dựng trên nguyên tắc phù hợp với các quy định của pháp luật. Trong đó, việc quy định “bộ phận quản lý an toàn” nhằm đảm bảo quyền lợi cho hành khách và đảm bảo trật tự an toàn giao thông trong vận tải đường bộ.
Thêm vào đó, quy định nhà xe không hoàn trả tiền cho khách khi họ không thực hiện chuyến đi ngoài việc chiếu theo Bộ Luật Dân sự cũng cần phải bị xử phạt.
Bộ Xây dựng cho biết dự thảo Nghị định trên không chỉ cập nhật các quy định để phù hợp với Luật Đường bộ năm 2024 và các văn bản quy định chi tiết Luật Đường bộ mà còn tăng cường tính răn đe, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ và góp phần đảm bảo trật tự, an toàn giao thông.
Các điểm mới về hành vi vi phạm, mức phạt, biện pháp khắc phục hậu quả và thủ tục xử phạt đều được cụ thể hóa và chi tiết hơn, tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho việc thực thi.