Đề xuất mới về phí kiểm tra, xử lý hàng vi phạm tại cửa khẩu
Thời gian qua, việc phải thanh toán hàng chục tỷ đồng tiền lưu giữ đối với các lô hàng vi phạm gây áp lực với ngân sách, cơ quan hải quan đề xuất doanh nghiệp logistics phải bố trí riêng khu vực lưu giữ cho hàng hóa quá 90 ngày không có người nhận, hàng vi phạm, hoặc đang chờ xử lý.
Dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 08/2015/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật Hải quan về thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát, kiểm soát hàng hóa đang đặt ra những thay đổi đáng kể trong cách thức kiểm tra và giám sát hàng hóa tại cửa khẩu.
Nội dung dự thảo đề cập tới việc cơ quan hải quan có quyền kiểm tra hàng hóa trong quá trình lưu giữ, xếp dỡ tại mọi địa bàn hoạt động hải quan, bao gồm cảng biển, cảng hàng không, cửa khẩu đường bộ, ga đường sắt, cảng cạn (ICD). Trong quá trình kiểm tra, doanh nghiệp kho bãi, cảng, logistics… có trách nhiệm bố trí khu vực, vận chuyển hàng, mở kiện… theo yêu cầu của hải quan.
Điều 34 của dự thảo này nêu yêu cầu doanh nghiệp cảng, kho, ICD phải bố trí riêng khu vực lưu giữ cho hàng hóa quá 90 ngày không có người nhận, hàng vi phạm, hoặc đang chờ xử lý. Theo Cục Hải quan, việc này nhằm giảm áp lực chi phí trong việc lưu giữ các lô hàng tồn quá hạn, vi phạm chờ xử lý.
Chi cục Điều tra chống buôn lậu phải thanh toán gần 50 tỷ đồng tiền lưu giữ đối với các lô hàng vi phạm tại cảng Cát Lái.
Thực tế thời gian qua, cơ quan hải quan phát hiện nhiều lô hàng vi phạm trong đó gồm các lô hàng tạm giữ chờ xử lý vi phạm hoặc đã được xác lập quyền sở hữu toàn dân. Tại các khu vực cảng chưa có các khu vực lưu giữ hoặc một số nơi có bố trí khu vực lưu giữ nhưng cơ quan hải quan phải chi trả các khoản chi phí đó.
Chẳng hạn, Chi cục Điều tra chống buôn lậu phải thanh toán gần 50 tỷ đồng tiền lưu giữ đối với các lô hàng vi phạm tại cảng Cát Lái, hơn 100 containers gỗ nhập khẩu qua Cảng Hải Phòng vi phạm Công ước CITES phải lưu giữ tại Trường Hải quan Việt Nam…
Đại diện Hiệp hội Logistics Việt Nam (VLA) cho rằng, quy định mới của dự thảo tạo áp lực với doanh nghiệp logistic vì có xu hướng đẩy chi phí kiểm tra của cơ quan chức năng sang phía doanh nghiệp mà chưa làm rõ cơ chế bù đắp hoặc thanh toán. Đặc biệt, trong trường hợp hàng hóa bị hải quan yêu cầu đưa ra soi chiếu hoặc mở kiểm tra, cảng phải trích thiết bị, nhân lực bốc xếp container nội bộ, điều này phát sinh chi phí lớn và gây ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ vận hành. Thời gian kiểm tra kéo dài cũng dẫn đến phí lưu kho, lưu bãi tăng lên.
Một số doanh nghiệp cũng cho rằng cần phải phân loại theo năng lực hạ tầng, áp dụng quy định theo lộ trình 12-18 tháng để các trung tâm logistics chuẩn bị, đồng thời kiến nghị Chính phủ thiết lập Quỹ xử lý hàng hóa tồn, hàng vô chủ, để giảm gánh cho doanh nghiệp tư nhân - những đối tượng không thể từ chối lưu giữ khi được yêu cầu.
