Dấu hiệu dễ nhận biết cảnh báo ung thư tuyến tiền liệt

Người bệnh cần được thăm khám tầm soát tiền liệt tuyến, bao gồm khám bằng tay và đo chất PSA. Ảnh minh họa.

Đây là cảm giác mót tiểu nhưng lại không thể đi được, hoặc đang tiểu phải dừng lại đột ngột. Khối u ở vị trí này có thể gây trở ngại khi đi tiểu hoặc xuất tinh. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể đau khi đi tiểu.

Căn bệnh đứng thứ 2 về tỷ lệ mắc mới

ThS.BS Hà Hải Nam - giảng viên Bộ môn Ung thư, Đại học Y Hà Nội, Phó Trưởng khoa Ngoại Tiêu hóa 1, Bệnh viện K - dẫn chứng, theo thống kê trên toàn thế giới năm 2020, ung thư tiền liệt tuyến đứng thứ 2 về tỷ lệ mắc mới với gần 1,5 triệu người, chỉ sau ung thư phổi. Thống kê về tỷ lệ mắc và tử vong do bệnh này tại Mỹ đều có dấu hiệu tăng vọt.

Bệnh có sự phát triển chậm, khá âm thầm. Đa số người mắc ung thư tiền liệt tuyến ở giai đoạn sớm có thể sống nhiều năm. Tuy nhiên, nếu bệnh ở giai đoạn muộn sẽ di căn rất nhanh và có thể tử vong.

Ung thư tiền liệt tuyến đặc biệt hay di căn vào xương và các hạch bạch huyết, gây đau đớn và đi tiểu khó. Tình trạng này khiến nam giới gặp vấn đề trong quan hệ tình dục, rối loạn chức năng cương dương.

Tuyến tiền liệt nằm dưới bàng quang, phía trước trực tràng. Nó bao quanh niệu đạo - ống dẫn nước tiểu nằm bên trong dương vật. Qua đó, nước tiểu và tinh dịch được thoát ra ngoài. Giai đoạn sớm ung thư tiền liệt tuyến thường rất khó phát hiện. Bệnh nhân có thể được phát hiện tình cờ thông qua xét nghiệm chất PSA trong máu hoặc siêu âm.

Khối ung thư càng lớn sẽ gây chèn ép vào niệu đạo làm cho người bệnh khó tiểu, tiểu dắt, phải rặn. Bệnh nhân có thể bị rát, tiểu ra máu. Thậm chí, bệnh nhân có thể bí tiểu hoàn toàn, gây đau vùng bụng dưới, bàng quang căng to. Ở giai đoạn muộn, khối u có thể di căn đến các vùng xa hơn của cơ thể như cột sống thắt lưng hay xương chậu.

Từ đó, gây đau vùng lưng - chậu, di căn gan. Đồng thời, gây đau bụng và vàng da, di căn phổi gây đau ngực, ho nhiều. Do đó, các chuyên gia cho biết, phát hiện sớm là biện pháp tích cực nhất trong việc kiểm soát bệnh ung thư tiền liệt tuyến.

Dấu hiệu ít được chú ý

Theo bác sĩ Vương Ngọc Dương và GS.TS Mai Trọng Khoa, Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu - Bệnh viện Bạch Mai, ung thư tuyến tiền liệt trước kia thường gặp ở độ tuổi trên 65. Tuy nhiên, càng ngày bệnh càng được phát hiện ở tuổi sớm hơn.

Hơn 90% ung thư tuyến tiền liệt là ung thư biểu mô tuyến, chủ yếu là loại biệt hóa tốt. Nếu phát hiện sớm, tỷ lệ khỏi bệnh đạt 90%. Tuy nhiên, khoảng 1/2 số bệnh nhân khi chẩn đoán đã có di căn xa. Hay gặp nhất là di căn xương, đối với giai đoạn muộn tỷ lệ sống sau 5 năm còn dưới 50%.

Các phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt bao gồm: Phẫu thuật (phẫu thuật mở, nội soi), cắt lạnh; Nội tiết (cắt bỏ tinh hoàn bằng phẫu thuật hoặc bằng thuốc); Hóa chất; Xạ trị (xạ chiếu ngoài, xạ áp sát); Cấy hạt phóng xạ.

Theo ThS.BS Hà Hải Nam, có một số dấu hiệu cho thấy một người mắc ung thư tuyến tiền liệt. Trong đó, đi tiểu khó là dấu hiệu đầu tiên. Đây là cảm giác mót tiểu nhưng lại không thể đi được, hoặc đang tiểu phải dừng lại đột ngột. Khối u ở vị trí này có thể gây trở ngại khi đi tiểu hoặc xuất tinh.

Ngoài ra, người bệnh cũng có thể đau khi đi tiểu. Hiện tượng này có thể là do có khối u tuyến tiền liệt chèn ép lên niệu đạo. Đây cũng là một triệu chứng của viêm tuyến tiền liệt.

Trong khi đó, tình trạng tiểu ra máu đỏ tươi là dấu hiệu ít gặp hơn. Song, đây cũng là lý do khiến người bệnh cần đi khám nam khoa ngay lập tức. Đôi khi, dấu hiệu này chỉ là một dây máu hoặc tiểu màu hồng nhạt.

Người mắc ung thư tiền liệt tuyến cũng có thể gặp khó khăn trong việc duy trì cương cứng. Lý do là khối u tuyến tiền liệt có thể ngăn lưu lượng máu đến dương vật để giúp cương cứng. Từ đó, dẫn đến khó xuất tinh.

Người bệnh cũng có khả năng sẽ xuất tinh có máu. Theo bác sĩ Nam, thường, mọi người ít để ý tới dấu hiệu này. Bởi, lượng máu chỉ đủ để làm cho tinh dịch hơi hồng hoặc có vệt. Ngoài ra, có thể gặp hiện tượng đau khi xuất tinh.

Bên cạnh đó, táo bón mãn tính hoặc đi ngoài khó cũng là dấu hiệu của bệnh ung thư tiền liệt tuyến. Tuyến tiền liệt nằm bên dưới bàng quang và trước trực tràng. Do đó, khối u ở vị trí này có thể gây chèn vào trực tràng, khiến người bệnh có thể có cảm giác đi ngoài khó.

“Đau vùng hông lưng là dấu hiệu phổ biến của ung thư tiền liệt tuyến. Để phân biệt với đau thần kinh tọa và đau lưng thấp, người bệnh ung thư tuyến tiền liệt sẽ cảm thấy cơn đau âm ỉ tại hông lưng, chứ không đau dọc từ lưng xuống chân như đau thần kinh tọa. Nếu phải thức dậy nhiều hơn một lần trong đêm để tiểu tiện, người dân cần kiểm tra ngay tuyến tiền liệt của mình”, bác sĩ Nam khuyến cáo.

Bên cạnh đó, một vài người bệnh có tình trạng rò rỉ nước tiểu không thể tự chủ. Tuy vậy, triệu chứng này ít gặp. Chuyên gia cảnh báo, một người có nguy cơ cao nếu tiền sử gia đình có bố mắc ung thư tuyến tiền liệt, hoặc đang thừa cân, chế độ ăn giàu dầu mỡ và nghiện thuốc lá.

Đó là những yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt. Đặc biệt, nếu trong gia đình có người mắc ung thư vú, một người cũng có thể mang gen bị lỗi, làm tăng nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt.

Bởi vậy, các bác sĩ khuyến cáo đàn ông từ 40 tuổi trở lên nên tầm soát ung thư tiền liệt tuyến định kỳ mỗi năm một lần, nhằm phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm. Nếu kết quả xét nghiệm nghi ngờ có bệnh, các thăm khám tầm soát tiền liệt tuyến bao gồm khám bằng tay và đo chất PSA (kháng nguyên đặc hiệu của tiền liệt tuyến) sẽ cần được thực hiện để chẩn đoán bệnh.

Vân Huyền