Đất lửa nở hoa

Anh hùng trong thời chiến

Chuẩn bị cho Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng quê hương Hàm Thuận Bắc, chúng tôi về thôn 1, xã Hàm Liêm gặp bà Lê Thị Hường, 87 tuổi (hay còn gọi là cô Hai Hường). Theo lời giới thiệu của chính quyền địa phương, bà là nhân chứng sống của mảnh đất Hàm Liêm trong giai đoạn chống đế quốc Mỹ và tay sai. Căn nhà bà đang sinh sống được bao bọc bởi những vườn thanh long xanh mướt, trĩu trái. Thấy chúng tôi đến, bà vui lắm. Sau một hồi giãi bày, bà mới bước vào câu chuyện thời chiến của chính mình. Bà nói, thời kháng chiến chống Mỹ, với khí thế hừng hực của tuổi trẻ, nhiều lớp thanh niên ở xã Hàm Liêm, đã xung phong ra trận. Khi đấy, chồng bà đã đi thoát ly, một tay bà vừa nuôi 3 đứa con nhỏ vừa tham gia kháng chiến tại địa phương. Nhiệm vụ lúc bấy giờ là xây dựng cơ sở và nuôi giấu cán bộ cách mạng. Năm 1967, bà được vinh dự đứng vào hàng ngũ của Đảng, đến năm 1969 bà được tổ chức phân công làm bí thư chi bộ. Trong giai đoạn này, bà nhiều lần bị địch bắt, tra tấn nhưng không một lời khai báo. Những căn hầm bí mật để nuôi giấu cán bộ hoạt động cách mạng được bà nhắc đến nhiều trong câu chuyện, khiến chúng tôi tò mò. Và để minh chứng điều đó, bà đã dắt chúng tôi ra sau vườn, chỉ vào vị trí căn hầm bí mật năm xưa, giờ đây đã là vườn thanh long xanh tốt. “Cái hầm này dạng chữ A tránh đạn, hầm được lót ván, dày, nhưng phía dưới những tấm ván ấy tôi đã đào sâu làm hầm bí mật để nuôi giấu cán bộ cách mạng. Ngoài căn hầm chính này, tôi còn đào 8 hầm khác để giấu các cán bộ. Có cái thì đào ở dưới mương, có cái ở chuồng trâu, hoặc ở ngay ngoài ruộng lúa vừa gặt xong… Chỗ nào địch không chú ý là tối đến tôi đào hầm tạm”, bà nói.

Bà Lê Thị Hường với những ký ức còn nguyên vẹn của một thời mưa bom, bão đạn.

Nhiều cán bộ, chiến sĩ của các đội công tác về trú ẩn ở hầm bí mật, bà vẫn nhớ như in, đó là ông bà Hoàng Thị Dung, ông Nguyễn Văn Bốn, ông Hoàng Từ… “Tôi vừa che giấu, vừa tiếp tế đồ ăn hàng ngày và có những lần kéo dài cả tuần ngày liền. Giai đoạn 1967, bọn mật thám 7 lần lui tới nhà tra hỏi tung tích nữ Việt cộng Hoàng Thị Dung, nhưng tôi tìm cách từ chối… Có lần chúng bắt tôi về đồn tra tấn, chúng hòa nước xà phòng rồi đổ vào miệng, vào mũi nhưng tôi vẫn quyết không khai”, bà Hường chia sẻ.

Có thể nói, trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, với tinh thần bất khuất, kiên trung, với khí phách quật cường, với ý chí “Tất cả vì độc lập, tự do và thống nhất đất nước”, quân và dân Hàm Liêm đã anh dũng chiến đấu, làm nên chiến thắng vang dội, góp phần vào đại thắng mùa xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Hàm Liêm có rất nhiều bia chiến tích điều đó càng làm rạng rỡ thêm truyền thống lịch sử anh hùng của quê hương.

Rực sáng ở thời bình

Vết tích của “mưa bom, bão đạn” giờ đã nằm yên dưới những tán cây, mảnh vườn, dưới nhịp sống hối hả đang trải dài khắp các làng quê ở xã Hàm Liêm với một diện mạo và sức sống mới. Song ký ức về những năm tháng hào hùng, oanh liệt vẫn còn đó, trong tâm khảm của những người đã một thời đi qua cuộc chiến. Và chính họ, những anh hùng trong thời chiến lại là những người viết tiếp câu chuyện của thời bình.

Nữ thương binh Võ Thị Chức .

Ở thôn 2, xã Hàm Liêm, huyện Hàm Thuận Bắc không ai không biết đến nữ thương binh 3/4 Võ Thị Chức (sinh năm 1946). Cảm phục trước nghị lực phi thường và những đóng góp của bà cho sự phát triển của quê hương là những ấn tượng sâu sắc để lại trong lòng chúng tôi. Bà cho biết, năm 1965, lúc tròn 19 tuổi, bà cũng tiếp bước cha, anh trở thành chiến sĩ xung phong tham gia vào lực lượng du kích mật tại địa phương. Năm 1972, không may bị địch bắt, bà bị tù đày, tra khảo nhưng không một lời khai báo. Bôn ba suốt thời tuổi trẻ, không quản ngại khó khăn, nguy hiểm để hoàn thành nhiệm vụ, ngày đất nước hoàn toàn giải phóng, mang thương tật 45%, bà Chức trở về mảnh đất gia đình bắt tay vào xây dựng cuộc sống mới. Với bản chất người lính Cụ Hồ, đó là thương binh “tàn nhưng không phế”, và nhờ khoản trợ cấp thương binh hàng tháng, bà đã tích lũy dần và quyết định mở quán buôn bán nhỏ. Giỏi chắt chiu, tích góp không bao lâu tiệm tạp hóa của bà Chức phát triển lớn dần. Đến nay, tiệm tạp hóa bà Chức trở thành cửa hàng tạp hóa lớn nhất nhì ở xã, kinh doanh buôn bán đầy đủ các mặt hàng tiêu dùng với giá sỉ, thu nhập mỗi tháng hàng chục triệu đồng. Khi kinh tế gia đình bắt đầu ổn định, bà Chức lại dồn tâm sức vào giúp đỡ cho những mảnh đời khó khăn. “Ngày xưa kháng chiến, còn sức là còn chiến đấu thì bây giờ còn sức, còn minh mẫn phải góp chút công sức làm việc có ích cho xã hội. Với lại, mình may mắn hơn các anh em đã nằm xuống trong chiến tranh, được sống trong hòa bình hôm nay, mình phải sống có trách nhiệm sẻ chia với những người bất hạnh hơn, giúp được cái gì thì mình giúp”, bà Chức nói. Theo đó, từ nguồn lợi nhuận kinh doanh tạp hóa, bà nhận đỡ đầu nhiều hoàn cảnh khó khăn ở xung quanh. Thời gian qua, bà đã tích cực tham gia đóng góp đi đầu trong phong trào làm đường bê tông và đóng góp hỗ trợ cho các hoạt động của thôn như hỗ trợ tiền thường xuyên cho hoạt động của Đội Dân phòng thôn 1 và thôn 2 mỗi năm 3,5 triệu đồng. Đặc biệt là trong việc làm theo gương Bác bà đã đặt thùng tiền từ thiện tại nhà, vận động khách hàng đóng góp để hàng tháng cùng Hội Chữ thập đỏ xã đem cho những hộ có hoàn cảnh khó khăn trong thôn... Việc làm của bà đã được chính quyền địa phương và nhân dân ghi nhận. Bà được Thủ tướng Chính phủ tặng bằng khen có thành tích học tập và làm theo Bác giai đoạn 2021 – 2022.

Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Hàm Liêm tiếp tục đoàn kết, đổi mới, sáng tạo, chung tay xây dựng quê hương phát triển giàu đẹp, văn minh.

Ông Tống Quốc Việt – Bí thư Đảng ủy xã Hàm Liêm, huyện Hàm Thuận Bắc cho biết: Sau giải phóng quê hương Hàm Liêm bị tàn phá nặng nề, còn đó chằng chịt những hố bom, đầy rẫy hàng rào dây thép gai và bom rơi đạn lạc vẫn còn nằm đâu đó trong lòng đất; là một xã nông nghiệp nghèo nàn, hậu quả chiến tranh để lại quá nặng nề đời sống của nhân dân vốn khó khổ lại càng thêm khó khổ. Nhưng với tinh thần quyết tâm “lấp những hố bom, xóa mọi đau buồn” Đảng bộ và nhân dân Hàm Liêm đã tiếp tục phát huy truyền thống anh hùng cách mạng, đoàn kết nhất trí, chung sức, chung lòng vừa ra sức hàn gắn vết thương chiến tranh vừa khắc phục khó khăn để vươn lên nên kinh tế - xã hội dần dần khôi phục và phát triển, tạo sự chuyển biến trên nhiều lĩnh vực, bộ mặt nông thôn xã nhà ngày càng khởi sắc, đời sống nhân dân không ngừng được nâng lên.

Trong ánh mắt đầy sự quyết tâm, ông Việt khẳng định: “Chúng ta tự hào về quá khứ, nhưng không được phép hài lòng với hiện tại. Trong giai đoạn phát triển mới, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Hàm Liêm tiếp tục đoàn kết, đổi mới, sáng tạo, chung tay xây dựng quê hương phát triển giàu đẹp, văn minh. Tập trung đẩy mạnh phát triển kinh tế, nâng cao đời sống nhân dân, chú trọng đến giáo dục, chăm lo gia đình chính sách, giữ gìn an ninh, trật tự, góp phần đưa xã Hàm Liêm phát triển mạnh mẽ hơn nữa, xứng đáng với những hy sinh của thế hệ cha anh đi trước”.

50 năm xây dựng và phát triển, Hàm Liêm hôm nay đã có những bước tiến đáng tự hào. Kinh tế ngày càng khởi sắc, cơ sở hạ tầng được đầu tư, đời sống nhân dân không ngừng cải thiện. Các lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa - xã hội đều có nhiều chuyển biến tích cực, an ninh trật tự được giữ vững… khẳng định sự phát triển bền vững của địa phương.

GHI CHÉP NGỌC DIỆP