'Đất chết' đang dần hồi sinh

Con đường rẽ từ đường mòn Hồ Chí Minh dẫn đến xã Đông Sơn, huyện A Lưới giờ đã thuận tiện hơn nhờ được trải nhựa và những cây cầu mới. Nằm sát Tổ công tác Biên phòng xã Đông Sơn (Đồn Biên phòng Cửa khẩu A Đớt, Bộ đội Biên phòng tỉnh Thừa Thiên Huế), sân bay A So giờ đã khoác lên mình màu áo mới. Màu xanh của cỏ cây và cảnh những đàn bò thong dong gặm cỏ đã xóa đi ký ức về một vùng "đất chết" xưa kia. Theo Thiếu tá Võ Xuân Minh, Chính trị viên phó Đồn Biên phòng Cửa khẩu A Đớt, trong chiến tranh, quân đội Mỹ đã sử dụng thung lũng A So làm sân bay dã chiến. Đây cũng là nơi tập kết, trạm trung chuyển chất độc hóa học/dioxin để không quân Mỹ phun rải ở khu vực miền Trung nước ta. Chính vì vậy, nơi đây chịu ảnh hưởng rất lớn của chất độc hóa học/dioxin. Sau chiến tranh, chẳng có loài cây nào có thể mọc được, người dân cũng không ai dám đến gần. Toàn xã Đông Sơn hiện có hơn 400 người nghi nhiễm, trong đó 32 người đang hưởng chế độ cho người nhiễm chất độc da cam.

Mô hình vườn - ao - chuồng của gia đình chị Lê Thị Ninh ở thôn Ka Vá, xã Đông Sơn có hiệu quả cao.

Như nhiều gia đình ở thôn Ka Vá, xã Đông Sơn, trước đây, nhà chị Lê Thị Ninh không dám nuôi, trồng gì vì sợ nhiễm độc. Sau khi sân bay A So được tẩy độc, gia đình chị mạnh dạn vay vốn đầu tư cải tạo khu đất trũng thấp làm ao nuôi cá, xây dựng chuồng trại và trồng ngô phục vụ chăn nuôi theo mô hình “vườn-ao-chuồng”. Bây giờ, chỉ tính riêng khu chăn nuôi đã có 7 con lợn nái sinh sản, hơn 30 con lợn thương phẩm, 2 đàn lợn con và đàn gà thả vườn. Nhờ phương pháp chăn nuôi mới và nguồn thức ăn có sẵn mà mô hình của gia đình chị đang phát triển ổn định.

Được Đồn Biên phòng Cửa khẩu A Đớt vận động và hỗ trợ lợn giống, gia đình ông Hồ Văn Xanh (thôn Ka Vá) cũng cải tạo khu đất bỏ hoang sau nhà để trồng rau xanh, xây dựng chuồng nuôi. Tranh thủ thời gian rảnh, gia đình ông còn mở thêm cửa hàng kinh doanh các mặt hàng nhu yếu phẩm. Ông Xanh cho biết: “Đất thì rộng mà trước đây nhà tôi không dám trồng cây gì cả. Nhờ các chú bộ đội giúp đỡ nên tôi đã xây dựng khu chăn nuôi lợn, tận dụng nguồn phân thải để trồng rau xanh. Giờ rau nhiều rồi, ăn không hết thì bán cho người dân xung quanh”.

Theo đồng chí Lê Thanh Tường, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Đông Sơn, dự án xử lý đất nhiễm độc dioxin tại sân bay A So hoàn thành có ý nghĩa hết sức quan trọng, tạo điều kiện cho địa phương phát triển kinh tế-xã hội, đặc biệt là nông nghiệp; giúp bà con yên tâm sinh sống, gắn bó với quê hương. Dựa vào thế mạnh, tiềm năng sẵn có với hơn 500ha đất rừng và đất canh tác, trong hai năm qua, cấp ủy, chính quyền xã Đông Sơn đã vào cuộc quyết liệt, huy động các nguồn vốn tập trung vào phát triển kinh tế-xã hội; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân áp dụng khoa học, kỹ thuật vào chăn nuôi, trồng trọt, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi... Nhờ vậy, đời sống của người dân được cải thiện rõ rệt; giảm tỷ lệ hộ nghèo, hộ cận nghèo từ 89% (năm 2022) xuống còn 49%; 100% người dân được sử dụng nước sạch trong sinh hoạt; các tiêu chí nông thôn mới đều hoàn thành. Không chỉ có nông nghiệp, trên địa bàn đã có các cơ sở dịch vụ, hàng chục hộ dân mở các cửa hàng buôn bán các mặt hàng thiết yếu, góp phần làm đa dạng cơ cấu kinh tế.

Đồng chí Lê Thanh Tường cho biết thêm: “Đồn Biên phòng Cửa khẩu A Đớt luôn sát cánh cùng với chính quyền, địa phương, triển khai nhiều mô hình, phần việc thiết thực như: Tặng giống cây trồng, vật nuôi; hỗ trợ các gia đình, các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn. Đơn vị cũng phối hợp chặt chẽ với chính quyền đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn người dân kỹ thuật chăn nuôi, chuyển đổi cơ cấu cây trồng... góp phần không nhỏ vào công tác xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới tại địa phương”.

Bài và ảnh: VÕ VĂN TIẾN