Đại biểu đề xuất cần thanh tra đột xuất nhiều hơn thanh tra theo kế hoạch
Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, sáng 22-5, Quốc hội tiến hành thảo luận tại hội trường về Dự án Luật Thanh tra (sửa đổi). Các đại biểu Quốc hội đề nghị quy định rõ hành vi cố ý không thanh tra và cần kiểm soát, tránh chồng chéo giữa thanh tra và kiểm tra.

Đại biểu Nguyễn Công Long, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai phát biểu. Ảnh: CTV
Tại phiên thảo luận, cho ý kiến về quy định liên quan đến các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động thanh tra, đại biểu đề nghị quy định rõ hơn về hành vi cố ý không quyết định thanh tra để tránh lạm quyền. Cần có cơ chế giám sát nội bộ, như yêu cầu thủ trưởng cơ quan thanh tra báo cáo định kỳ về trường hợp phát hiện có dấu hiệu vi phạm nhưng không quyết định thanh tra, để bảo đảm tính minh bạch, rõ ràng.
Đồng thời, bổ sung quy định báo cáo bằng văn bản cho cơ quan quản lý nhà nước cấp trên hoặc Thanh tra Chính phủ khi không có quy định thanh tra dù có dấu hiệu vi phạm, trừ trường hợp thuộc bí mật nhà nước, để tăng trách nhiệm giải trình.
Đại biểu nêu kiến nghị, cơ quan soạn thảo cần quy định rõ hành vi sách nhiễu, gây khó khăn, phiền hà trong hoạt động thanh tra, như yêu cầu cung cấp thông tin, tài liệu không liên quan đến nội dung thanh tra hoặc kéo dài thời hạn thanh tra không có lý do chính đáng; gây cản trở trong hoạt động của đối tượng được thanh tra...
Cùng với đó là quy định việc tiếp nhận và xử lý tố cáo từ đối tượng thanh tra về hành vi hối lộ, sách nhiễu thông qua hệ thống số hóa, bảo đảm bảo mật thông tin cho người tố cáo, đại biểu đưa ra ý kiến.

Các đại biểu Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai tham dự phiên họp Ảnh: CTV
Cũng tại phiên thảo luận, các đại biểu cho rằng điểm mới của dự thảo là xây dựng hệ thống thanh tra 2 cấp là Chính phủ và tỉnh, thành phố. Tuy nhiên, bày tỏ lo ngại liên quan đến thanh tra chuyên ngành, đại biểu mong muốn khi xây dựng nghị định và thông tư sẽ có đầu tư thích đáng cho các quy định kiểm tra chuyên ngành đúng quy định.
Đại biểu cũng băn khoăn, dự thảo luật chủ yếu tập trung vào xây dựng luật với phòng, chống lạm quyền, tiêu cực của thanh tra, trong khi quyền hạn, sức mạnh làm cho thanh tra hiệu quả hơn thì... chưa có biện pháp. Thanh tra kế hoạch hầu như không có hiệu quả khi mà danh sách đó phải công khai, thống nhất từ đầu năm và phải có sự phê duyệt của cấp trên; sau đó, trước khi đi thanh tra phải có thông báo cho đơn vị được thanh tra.
Các đại biểu cho rằng, thanh tra trong kế hoạch rõ ràng là hạn chế nhiều yếu tố bất ngờ. Kinh nghiệm cho thấy, trước vấn đề sữa giả, thực phẩm chức năng giả hiện nay, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo mở đợt cao điểm thì lực lượng thanh tra đi đến đâu là hàng hóa giấu hết… Rất khó bắt quả tang khi làm việc có kế hoạch, rầm rộ thông tin, làm cho thanh tra chuyên ngành kém hiệu quả.
Sau khi bị lập biên bản vi phạm, xử lý vi phạm hành chính, các đơn vị, cá nhân sai phạm không tuân thủ, không nộp phạt, dẹp đơn vị và... đi mở cơ sở mới. Hiện chưa có chế tài nào cho những vấn đề này. Do đó, dự thảo luật mới cần bổ sung và có quy định chặt chẽ về nội dung này.
Thanh Hải (tổng hợp)