'Cò' nhà ở xã hội: Loạn suất ngoại giao, 'quan hệ với sếp bên trên'
Nhu cầu nhà ở xã hội (NƠXH) tại Hà Nội lớn, trong khi nguồn cung ít nên dự án mới nằm trên giấy đến khi mở bán, đội ngũ 'cò mồi' tham gia chào mời mua bán. Những suất ngoại giao cò 'thổi giá' chênh từ 200-400 triệu đồng/căn, rủi ro người mua tự gánh chịu.
Loạn giá chênh, bao suất ngoại giao
Trên các hội nhóm NƠXH, khi để lại thông tin có nhu cầu mua bán, lập tức đội quân gọi điện thoại liên hệ hẹn gặp người mua để trao đổi thông tin cụ thể. Trong vai người có nhu cầu mua nhà cho bố mẹ, phóng viên Tiền Phong đi gặp những người tự nhận mình có “suất ngoại giao”, “quan hệ với bên trên” để nghe những lời chào mời, dụ dỗ xuống tiền mua NƠXH "hot" nhất ở Hà Nội.
Để thêm phần tin tưởng cho khách, anh Đ (tự nhận mình có suất ngoại giao tại dự án NƠXH Trung Văn - Nam Từ Liêm, Hà Nội. Đây là dự án có hàng nghìn người xếp hàng bốc thăm mua 149 căn) hẹn tại quán cà phê gần trụ sở chủ đầu tư tại quận Cầu Giấy. Khi đến, anh Đ giới thiệu thêm 1 người là sếp tên T và người chuyên hỗ trợ hồ sơ tên H. Tuy nhiên, 3 người này không giới thiệu tên công ty mình làm việc. Mọi sự mua bán đều bằng niềm tin và không có một giấy tờ gì chứng minh.
Tại đây, 3 người nhiệt tình tư vấn cho khách về cách thức làm hồ sơ. Nếu gặp vướng mắc gì cũng chỉ cách “lách” làm sao cho hồ sơ đúng chuẩn như quy định. Cuối cùng, anh T đưa ra lộ trình trả tiền chênh nếu khách đồng ý mua. Theo đó, sau khi hồ sơ hoàn chỉnh, khách cọc 110 triệu đồng. Khi phía anh T thông báo có mã căn đúng tên khách, khách hoàn tiền nốt 390 triệu đồng. Sau 1-2 ngày, khách sẽ lên chủ đầu tư ký hợp đồng mua bán.
Dù rất nhiệt tình tư vấn cho khách nhưng cả 3 người này đều khẳng định, việc mua bán thế này không đúng quy định nên phải làm kín đáo, nếu lộ ra bị thanh tra và thu hồi căn. Khi được hỏi giấy cọc có dấu công ty không, anh T trả lời “không” và chỉ là giấy viết tay của một vị sếp bên trên. Tuy nhiên, anh T khẳng định: “Nếu không mua được, các sếp bên trên sẽ bù cho chị 40 triệu đồng. Chị sẽ nhận lại 150 triệu đồng cả tiền cọc”.
Gần 2 tiếng tư vấn cho khách, nhưng phóng viên không biết “sếp bên trên” là sếp nào? “Đây là dự án NƠXH vừa bốc thăm mua. Hiện, những người bốc chưa được ký hợp đồng. Chị cứ yên tâm, đây là công ty của các sếp cả. Bọn em nhận tiền của chị cũng lo lắng làm sao chị mua được nhanh nhất và không vướng mắc gì”, anh T nói.
Như vậy, với giá bán NƠXH Trung Văn chủ đầu tư công bố hơn 19 triệu đồng/m2, cộng tiền chênh từ 400- 500 triệu đồng/căn, giá nhà thông qua "cò" đã đội lên mức 27-28 triệu đồng/m2.
Cũng trong vai trò người mua nhà, tìm hiểu thêm dự án NƠXH Hạ Đình - chủ đầu tư UDIC, các hội nhóm đua nhau thành lập tư vấn cho khách. Phóng viên gặp chị H, tự nhận mình là người chuyên làm NƠXH các dự án ở Hà Nội chứ không làm cụ thể cho sàn nào. Để thêm phần tin tưởng cho khách, chị giới thiệu luôn địa chỉ mình ở tại một dự án NƠXH Đại Kim (Hoàng Mai, Hà Nội). H chia sẻ: “Nếu chị muốn mua, em sẽ hướng dẫn làm hồ sơ luôn bây giờ cho kịp. Các suất mua dao động từ 200-400 triệu đồng và không được quyền chọn căn hộ”.
Khi được hỏi đóng tiền chênh rồi có phải bốc thăm không, H cho biết, nộp hồ sơ xong vẫn phải bốc thăm. Nếu không được sẽ xử lý theo kiểu “suất” ngoại giao. Mọi giấy tờ đặt cọc chỉ là viết tay theo sự tin tưởng giữa người mua và người hứa hẹn.
Hay như các dự án Thượng Thanh (Long Biên, Hà Nội) cũng đang trong quá trình làm thủ tục nhưng nhan nhản các “cò” dụ người mua đặt cọc suất mua với giá chênh từ 200-300 triệu đồng/suất.
Mời công an vào cuộc
Trao đổi với PV Tiền Phong, đại diện Công ty NHS, chủ đầu tư dự án NƠXH Trung Văn cho biết: “Từ lúc còn đang làm thủ tục, dự án bị nhiều cò mồi rao bán giá chênh. Chúng tôi phải gửi công văn đi nhiều nơi cảnh báo. Hiện, dự án đã làm xong thủ tục bốc thăm mua nhà với 149 suất. Danh sách người mua gửi Sở Xây dựng Hà Nội. Sau khi Sở Xây dựng thông báo thẩm tra về danh sách mua đúng, chúng tôi tiến hành ký hợp đồng đúng danh sách đó. Tôi khẳng định không có suất ngoại giao nào và thậm chí chúng tôi còn mời công an vào làm việc”.
Còn đại diện Công ty UDIC, chủ đầu tư NƠXH Hạ Đình cho biết, dự án mới đang làm thủ tục và chưa có thông tin gì về thu hồ sơ cũng như mở bán.
Ông Bùi Kiến Thành - Trưởng phòng Phát triển đô thị, Sở Xây dựng Hà Nội - khẳng định, đối tượng "cò" rao bán NƠXH hay các sàn giao dịch, mua bán chênh hoàn toàn bị cấm. UBND TP Hà Nội đã yêu cầu các chủ đầu tư thực hiện nghiêm túc, công khai, minh bạch để tránh trục lợi.
Ngoài ra, Thành ủy Hà Nội đã có chỉ đạo riêng và giao UBND các quận, huyện giám sát; chỉ đạo các sở, ngành thành lập đoàn kiểm tra, khi phát hiện sai phạm thực hiện thu hồi ngay.
"Đối với việc thu hồi cũng đã có quy định cụ thể, chỉ cần phát hiện thấy có vi phạm, không đúng đối tượng, chủ đầu tư có thể hủy hợp đồng. Người mua NƠXH nếu không đúng đối tượng còn bị phạt vi phạm hành chính", ông Thành nhấn mạnh.
Để tránh những trường hợp này, ông Thành cho hay, Sở Xây dựng Hà Nội tham mưu cho UBND TP Hà Nội đã ban hành Quyết định 25 năm 2019 thành lập tổ giám sát cộng đồng, có chính quyền, người mua giám sát chủ đầu tư và khi mua xong, đến lúc sử dụng; tiếp tục giám sát đến giai đoạn chuyển cho ban quản trị tòa nhà. Phát hiện sai phạm ở khâu nào đều có quy định xử lý, thu hồi nhà.
Ông Hoàng Hải - Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng - thừa nhận tình trạng rao bán suất, mua chênh tại nhiều dự án nhà ở xã hội vẫn tiếp tục diễn ra, gây nhiễu loạn thị trường.
Ông Hải nói: "Trong kế hoạch của bộ, giữa năm nay sẽ có đợt công tác làm việc với các địa phương. Bộ sẽ kiểm tra hoạt động kinh doanh bất động sản, trong đó có việc rao bán chênh tại các dự án NƠXH".
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, bộ đã có văn bản yêu cầu các địa phương rà soát, kiểm tra, xử lý để đảm bảo thực hiện đúng các quy định về mua bán NƠXH.