Chuyện về những chú gấu ở khu bảo tồn

Những chú gấu ở Trung tâm Bảo tồn động vật hoang dã nước Việt luôn được chăm sóc, phục hồi tập tính tự nhiên.

Mỗi cái tênmột số phận

Ở Cơ sở Bảotồn gấu Ninh Bình nằm tại xã Kỳ Phú, huyện Nho Quan, những chú gấu được đặtnhững cái tên rất lạ: Hai Chân, Thái Vân, Thái Giang, Húng, Thơm, Thì Là, May,Mi, Tam… Tìm hiểu kỹ mới biết những cái tên ấy chính là cuộc đời, là quá khứcủa chúng.

Hai Chân làtên gọi mà các nhân viên cứu hộ của Four Paws Viet đặt cho một gấu ngựa cái. Đólà một trong ba con gấu đầu tiên được đưa về Cơ sở Bảo tồn gấu Ninh Bình từ mộttrại nuôi gấu lấy mật ở phường Ninh Phong, thành phố Ninh Bình vào cuối năm2017. Sở dĩ có cái tên Hai Chân bởi con gấu này đã bị mất 2 chi trước, mànguyên nhân rất có thể là do bị sập bẫy hoặc bị con người tàn nhẫn cắt đi đểphục vụ nhu cầu về súp tay gấu, rượu tay gấu. Trước đó, Hai Chân đã bị tù đàynhiều năm liền trong một cũi sắt chật hẹp, gỉ sét, tù túng, thiếu ánh sáng.

Do sốngtrong môi trường tồi tệ, chế độ ăn không cân đối, thường xuyên bị gây mê, tríchhút mật nên Hai Chân gặp rất nhiều vấn đề về sức khỏe, gan mật bị thương tổn.Thời gian đầu khi điều trị ở khu cách ly, Hai Chân dường như không có phản ứngnhiều với nhân viên chăm sóc, ánh mắt lờ đờ, cơ thể nặng nề. ấy vậy mà thật kỳdiệu, ngay ngày đầu tiên lên “nhà gấu”, được tiếp xúc với mặt sàn bằng phẳngHai Chân đã bước những bước đầu tiên, mặc dù khá chậm.

Những ngày sau đó, HaiChân đã khiến tất cả mọi người ở Trung tâm đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiênkhác. Nó có thể trèo lên sàn cao để chơi, vẫn có thể bơi và đi khám phá toànkhu bán hoang dã… Chính những điều này mà Trung tâm đã quyết định đổi tên HaiChân thành Nhí Nhố để xóa đi quá khứ đau thương của nó.

Với Mi vàTam – đó là câu chuyện 2 chú gấu mồ côi. Một buổi tối lạnh giá tháng 2 năm2019, Cơ sở Bảo tồn gấu Ninh Bình nhận được cuộc gọi từ Công an thành phố HảiPhòng thông báo về việc bắt giữ 2 cá thể gấu từ một vụ buôn bán động vật tráiphép. Thông tin ban đầu thì 2 chú gấu này rất nhỏ. Thế là hành trình giải cưúdiễn ra ngay trong đêm, tuy nhiên đến khi Đội cứu hộ tiếp cận được hiện trườngthì 2 chú đã rơi vào tình trạng bị mất nước, tiêu chảy…

Quãng thơìgian sau đó là một hành trình gian nan để giành giật lại sự sống cho 2 chú gâúnày. Mi và Tam mỗi đứa chỉ cân nặng 800-900g, ngoài ra, Mi còn được chẩn đoáncó vấn đề thương tổn về não dẫn đến việc vận động không bình thường. Đảm bảomôi trường vô trùng, ủ ấm 24/24 tiếng, 3 tiếng cho uống sữa một lần…

Chính nhờsự chăm sóc tận tụy của đội ngũ bác sỹ thú y và nhân viên chăm sóc mà gấu conMi, Tam đã có những dấu hiệu tốt dần lên. Việc vận động của Mi có nhiều tiếntriển. Hiện tại, Mi và Tam đã đạt trọng lượng hơn 30kg, khỏe mạnh và rất nhanhnhẹn. Tuy vậy, thi thoảng chúng vẫn hay mút tay - một cách để xoa dịu bản thânmỗi khi nhớ sữa mẹ.

Còn Húng thìđược Four Paws Viet đưa về Cơ sở Bảo tồn gấu Ninh Bình cùng với 6 cá thể gâúkhác từ 2 tỉnh Bình Dương và Đồng Nai trong một chuyến giải cứu lớn nhất năm2019 của tổ chức. Sau 42 giờ di chuyển trên quãng đường dài gần 1.600 km, Húnglà chú gấu mà các bác sỹ lo lắng nhất, bởi 1 bên mắt của nó có dấu hiệu bịhỏng.

Để đảm bảo sức khỏe và tính mạng cho Húng, ngay sau khi trở về Cơ sở,Húng được kiểm tra, gây mê và phẫu thuật loại bỏ một bên mắt. Do mắt còn lạicũng không được tốt nên Húng gặp nhiều khó khăn và phải mất một thời gian dàiđể có thể di chuyển theo hiệu lệnh của người chăm sóc, làm quen với khu sânchơi, với hàng rào điện. Thật vui, giờ đây Húng đã hoàn toàn thích nghi vơícuộc sống mới và thường nằm dài trên bãi cỏ tận hưởng nắng ấm.

Ngôi nhà hạnhphúc

Sau tất cảnhững nỗi đau, giờ đây những chú gấu đang được sống hạnh phúc dưới một mái nhàchung - Cơ sở Bảo tồn gấu Ninh Bình. Nơi đây, gấu được nô đùa trong một khônggian rộng rãi, hòa mình với thiên nhiên, hưởng thụ những tia nắng ấm mặt trời, thứmà trong suốt những năm trước đó chúng không được biết đến.

Dẫn chúngtôi đi một vòng quanh khu Bán hoang dã của Cơ sở Bảo tồn gấu Ninh Bình, Lã TràMi - bác sỹ thú y của Trung tâm cho biết: Khi được cứu hộ về đây, các chú gâúđều được kiểm tra, theo dõi sức khỏe và có chế độ điều trị riêng. Khi thấy sứckhỏe của chúng bình ổn thì chuyển sang giai đoạn huấn luyện, mỗi con gấu sẽđược Trung tâm đặt cho một cái tên và được huấn luyện để nhận biết tên gọi.

Việc này giúp ích cho việc thăm khám, uống thuốc cũng như di chuyển gấu từchuồng này sang chuồng khác, từ chuồng ra sân chơi và ngược lại được thuận lợi.Ngoài ra, chúng tôi cũng cố gắng phục hồi lại bản năng tự nhiên cho gấu. Ngoàiviệc cố gắng giữ lại nguyên vẹn địa hình, các cây xanh đã có ban đầu, với cácquả đồi nhỏ, tạo độ dốc cho gấu vận động, các nhân viên chăm sóc còn làm các “đôằn làm giàu”.

Họ giấu thức ăn trong các ống tre, hốc cây, trên cành để khuyếnkhích việc gấu di chuyển, đánh hơi tìm kiếm và tìm cách ăn các thức ăn đó. Việcnày giúp khơi dậy bản năng tự nhiên của gấu và quên đi những tập tính bị conngười thuần dưỡng khi nuôi nhốt.

Trao đôỉvới chị Bùi Thị Hạnh, nhân viên chăm sóc tại Khu bảo tồn, được biết: Ban đâùtiếp xúc với các bạn gấu em có chút lo sợ vì các bạn ấy khá cao lớn. Nhưng càngtiếp xúc, em càng thấy các bạn ấy rất đáng yêu. Hàng ngày, em đều dành nhữnglúc yên tĩnh trò chuyện với các bạn gấu để giúp các bạn ấy bình tĩnh hơn, thânthiện hơn. Em hiểu rõ sở thích của từng bạn, biết các bạn thích chơi và ngủ chỗnào.

Nghe cáchcác cán bộ, nhân viên của Cơ sở Bảo tồn gấu Ninh Bình gọi gấu là bạn, đặt chogấu những cái tên rất đỗi đáng yêu, nhìn cái cách mà họ chăm sóc gấu, tỷ mẩnlàm những “đồ ăn làm giàu” cho gấu tôi có một niềm tin rằng rồi những chú gấu ởđây sẽ dần được phục hồi đúng với bản năng giống loài của chúng. Thông qua đócũng góp phần làm thay đổi nhận thức trách nhiệm của con người đối với việc bảovệ động vật hoang dã, bảo vệ thiên nhiên, môi trường sống.

Bài, ảnh:Hà Phương - Hoàng Lê