Chuyện gì đang xảy ra ở bang chiến trường Pennsylvania

Pennsylvania là một trong số ít bang tranh chấp pháp lý rất gay gắt về phương thức phiếu bầu hợp lệ. Ảnh: Bloomberg.

Trong một cuộc bầu cử được định hình phần nào bởi làn sóng kiện tụng trước cả khi các điểm bỏ phiếu mở cửa, Pennsylvania là một trong số ít bang của Mỹ tranh chấp pháp lý rất gay gắt về phương thức phiếu bầu hợp lệ.

Theo New York Times, các điểm bỏ phiếu đã đóng cửa từ lâu, nhưng một vòng kiện tụng mới đang đổ dồn về “cuộc chiến” kiểm phiếu lại giữa Thượng nghị sĩ Bob Casey từ đảng Dân chủ và đối thủ Dave McCormick từ đảng Cộng hòa. Ông McCormick hiện dẫn trước khoảng 21.000 phiếu, một con số đủ lớn và khó thay đổi kết quả chỉ nhờ kiểm phiếu lại.

Tuy nhiên, người ta đang tranh cãi một câu chuyện khác. Tại ít nhất 4 hạt gồm Bucks, Philadelphia, Centre và Montgomery, các quan chức địa phương đang công khai đối đầu với một phán quyết Tòa án Tối cao Pennsylvania đưa ra vài tuần trước bầu cử.

Quy định vô nghĩa?

Tòa án tuyên bố những lá phiếu gửi qua thư không có ngày hoặc ghi sai ngày trên phong bì bên ngoài sẽ không được tính trong kỳ bầu cử lần này.

Nhưng Ủy ban Bầu cử hạt Bucks phản đối.

“Thật là ngu ngốc khi không tính phiếu bầu của một cử tri nào đó vì họ không ghi ngày trên phong bì”, Robert Harvie Jr. - Chủ tịch Ủy ban Bầu cử hạt Bucks và đảng viên Dân chủ - nói. Hội đồng bầu cử đã biểu phiếu với tỷ lệ 2-1 và quyết định tính hợp lệ của 405 lá phiếu có lỗi về ngày tháng trên phong bì.

Ông Harvie nói thêm các quan chức biết thời gian lá phiếu được in, nên yêu cầu ghi ngày tháng trên phong bì bên ngoài trở nên vô nghĩa. “Cần phải thay đổi luật”, ông Harvie nhấn mạnh.

Tòa án Pennsylvania tuyên bố những lá phiếu gửi qua thư không có ngày hoặc ghi sai ngày trên phong bì bên ngoài sẽ không được tính trong kỳ bầu cử lần này. Ảnh: Reuters.

Các ủy viên có khả năng bị kiện. “Vì vậy, dù thế nào thì chúng tôi cũng vẫn sẽ bị kiện, tôi thà đứng về phía kiểm phiếu còn hơn là không kiểm phiếu”, ông Harvie cho biết.

Gần như ngay lập tức, chiến dịch của ông McCormick đã kiện hạt Bucks, yêu cầu hạt tuân thủ quy định từ Tòa án Tối cao Pennsylvania và dừng kiểm phiếu, mặc dù các lá phiếu không có khả năng tác động đến kết quả cuối cùng. Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa cũng có động thái can thiệp.

Pennsylvania là một bang chiến trường quan trọng với 19 phiếu đại cử tri và một cuộc đua cam go vào Thượng viện. Suốt năm 2024, các quan chức bầu cử tại đây đã đối mặt với nhiều sự thay đổi tư pháp đột ngột, liên quan tới các vấn đề như phong bì thiếu ngày, lá phiếu chuyển tới muộn, và liệu quan chức bầu cử có thể cho phép cử tri sửa lỗi trên phiếu bầu qua thư hay không.

Giai đoạn trước bầu cử cũng dấy lên những lo ngại về việc các quan chức bầu cử hành động vượt ngoài khuôn khổ pháp luật, như không công nhận kết quả hoặc có các hành động công khai vi phạm luật tiểu bang hoặc lệnh tòa án.

Chỉ riêng tại Pennsylvania, ba hạt Lancaster, Fayette và Berks đã từ chối chứng nhận kết quả bầu cử sơ bộ vào năm 2022. Tuy nhiên, sau chiến thắng vang dội gần đây của Tổng thống đắc cử Donald Trump, hầu hết nỗi lo về các quan chức bất tuân luật pháp đã dịu xuống.

"Kiểm phiếu là trên hết"

Song quyết định của Ủy ban Bầu cử hạt Bucks, cùng với các diễn biến tương tự từ Philadelphia, Montgomery và Centre trong tuần này, đã đưa vai trò của quan chức địa phương trong việc quyết định hậu bầu cử và chứng nhận trở lại tâm điểm chú ý.

Tại Philadelphia và Montgomery, số lượng cử tri đăng ký thuộc đảng Dân chủ vượt xa đảng Cộng hòa; trong khi hạt Bucks có nhiều cử tri thuộc đảng Cộng hòa hơn đảng Dân chủ; còn hạt Centre tương đối đồng đều.

Hôm 15/11, chiến dịch của ông McCormick cũng kiện Ủy ban hạt Philadelphia vì kiểm đếm 607 lá phiếu có phong bì ghi sai ngày hoặc không ghi ngày. Sau khi biểu quyết, Ủy ban đã quyết định sẽ đếm các lá phiếu này trong một cuộc họp vào ngày 20/11.

Seth Bluestein - ủy viên thuộc đảng Cộng hòa - cho rằng việc loại bỏ phiếu bầu bởi lý do nhỏ nhặt là chưa hoàn toàn hợp lý, nhưng Tòa án Tối cao bang đã có quy chuẩn.

“Mặc dù các ủy viên và hội đồng bầu cử có một số quyền quyết định về cách bỏ phiếu, nhưng khi Tòa án Tối cao Pennsylvania có lệnh rõ ràng, chúng ta cần tuân thủ”, ông Bluestein nói.

Ít nhất 4 hạt tại Pennsylvania phớt lờ lệnh từ tòa án và tiếp tục kiểm phiếu ghi sai ngày trên phong thư. Ảnh: Reuters.

Ủy ban bầu cử hạt Montgomery cũng đã đồng tình kiểm phiếu có sai sót hoặc lỗi ngày tháng bên ngoài phong bì.

“Tòa án vẫn chưa kết luận liệu yêu cầu ghi ngày tháng trong luật bầu cử có thực sự vi hiến hay không”, Neil Makhija - người đứng đầu Hội đồng bầu cử hạt Montgomery, đảng viên Dân chủ - chia sẻ. “Họ nói rõ ràng rằng họ chưa giải quyết vấn đề này. Với tư cách một quan chức và cử tri, tôi thực sự không thể loại bỏ các lá phiếu từ những cử tri hợp pháp chỉ vì một yêu cầu không quan trọng và không phục vụ mục đích gì”.

Hai ngày sau khi biểu quyết sẽ kiểm đếm các lá phiếu ghi sai ngày trên phong bì, bà Diane M. Ellis-Marseglia - một thành viên đảng Dân chủ thuộc Hội đồng bầu cử hạt Bucks - bày tỏ sự thất vọng với các phán quyết gần đây của tòa án.

“Tất cả chúng ta đều hiểu rằng tiền lệ pháp lý không còn giá trị hoặc không được tôn trọng trong hệ thống tư pháp hiện nay. Mọi người phạm luật bất cứ khi nào họ muốn”, bà nói.

Bà Ellis-Marseglia đồng thuận kiểm những lá phiếu trước đó bị tòa án coi là không hợp lệ, vì cử tri không ký vào một trong hai ô bắt buộc.

Bà quyết định như vậy vì muốn thúc đẩy Tòa án Tối cao bang xem xét lại và đưa ra các phán quyết chính thức, minh bạch hơn về tính hợp lệ của các lá phiếu vắng mặt hoặc có lỗi.

“Nếu tôi phạm luật vì làm vậy, đó là bởi tôi muốn tòa án chú ý. Không có gì quan trọng hơn việc kiểm phiếu bầu”, bà Ellis-Marseglia khẳng định.

Phương Linh