Chuyển đổi số trong quân đội - Từ lý thuyết đến thực tiễn
Chuyển đổi số trong quân đội không còn là khái niệm xa vời mà đã trở thành một yêu cầu cấp thiết, là xu thế tất yếu để nâng cao sức mạnh tổng hợp, đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu, Internet đã trở thành 'đường cao tốc' với kết nối dường như không biên giới, mở ra vô số cơ hội và thách thức mới, công tác chuyển đổi số không những đóng vai trò cốt yếu trong lĩnh vực quốc phòng, mà còn tác động trực tiếp tới sự phát triển của lực lượng vũ trang.

Chuyển đổi số và quốc phòng trong thời kỳ hội nhập và phát triển. Đồ họa: Thái Bình
Chủ trương của chuyển đổi số trong quốc phòng, an ninh
Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ, với sự phát triển vượt bậc của trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), Internet vạn vật (IoT) và công nghệ điện toán đám mây, quân đội các nước trên thế giới đang đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số để hiện đại hóa lực lượng, nâng cao năng lực tác chiến. Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế đó. Đảng, Nhà nước và Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã xác định chuyển đổi số là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, đột phá để xây dựng QĐND Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số quân chủng, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại.
Từ lý thuyết đến thực tiễn, quá trình chuyển đổi số trong quân đội ta đã và đang được triển khai một cách đồng bộ, toàn diện trên nhiều lĩnh vực, từ công tác lãnh đạo, chỉ huy, huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu đến công tác hậu cần, kỹ thuật, tài chính và đời sống của cán bộ, chiến sĩ. Mục tiêu cuối cùng là xây dựng một quân đội thông minh, tinh gọn, hiệu quả, có khả năng làm chủ công nghệ cao, sẵn sàng đối phó với mọi thách thức, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.
Những thành quả ban đầu
Trên thực tế, chuyển đổi số trong QĐND Việt Nam đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Hạ tầng công nghệ thông tin, viễn thông trong toàn quân được đầu tư nâng cấp, hiện đại hóa, đảm bảo kết nối thông suốt, an toàn, bảo mật. Các hệ thống thông tin chỉ huy, điều hành tác chiến được xây dựng và hoàn thiện, ứng dụng các công nghệ tiên tiến như AI để phân tích dữ liệu, hỗ trợ ra quyết định nhanh chóng, chính xác.
Trong công tác huấn luyện, nhiều mô hình, phần mềm mô phỏng hiện đại đã được đưa vào sử dụng, giúp cán bộ, chiến sĩ nâng cao kỹ năng, làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật mới mà không cần tốn kém nhiều chi phí và thời gian thực hành trên thực địa. Đặc biệt, việc số hóa dữ liệu, hồ sơ, tài liệu đã góp phần tinh gọn quy trình hành chính, giảm thiểu giấy tờ, tạo thuận lợi cho công tác quản lý, điều hành. Các dịch vụ công trực tuyến trong Bộ Quốc phòng cũng được đẩy mạnh, giúp cán bộ, chiến sĩ và nhân dân tiếp cận các thủ tục hành chính một cách dễ dàng, nhanh chóng hơn. Những thành tựu này không chỉ nâng cao hiệu quả công việc, mà còn góp phần xây dựng môi trường làm việc hiện đại, chuyên nghiệp trong quân đội.
Nâng cao sức mạnh chiến đấu
Quá trình chuyển đổi số trong quân đội hiện đối mặt với không ít khó khăn, thách thức. Một trong những thách thức lớn nhất là vấn đề nguồn nhân lực chất lượng cao, có khả năng làm chủ và phát triển các công nghệ số. Mặc dù đã có nhiều chương trình đào tạo, bồi dưỡng, nhưng số lượng cán bộ, chuyên gia giỏi về công nghệ thông tin, an toàn thông tin, AI vẫn còn hạn chế so với nhu cầu thực tiễn. Bên cạnh đó, vấn đề bảo mật thông tin, an ninh mạng là yếu tố sống còn, đòi hỏi phải có những giải pháp đồng bộ, chặt chẽ để phòng ngừa, ứng phó với các nguy cơ tấn công mạng ngày càng tinh vi.
Việc đầu tư kinh phí cho hạ tầng, trang thiết bị công nghệ cao cũng là một bài toán lớn, đặc biệt đối với một quân đội đang trong quá trình hiện đại hóa. Để vượt qua những thách thức này, cần có sự quyết tâm cao của toàn quân, sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị, đồng thời đẩy mạnh hợp tác quốc tế, học hỏi kinh nghiệm từ các nước có nền công nghệ phát triển. Đặc biệt, cần chú trọng công tác nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ trong nước, phát huy nội lực, làm chủ công nghệ lõi để đảm bảo tính độc lập, tự chủ trong quá trình chuyển đổi số.
Theo các chuyên gia, trong thời gian tới, để đẩy nhanh hơn nữa quá trình chuyển đổi số trong quân đội, cần tập trung vào một số giải pháp trọng tâm. Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho việc ứng dụng công nghệ số vào mọi hoạt động của quân đội. Thứ hai, ưu tiên đào tạo, bồi dưỡng, thu hút và trọng dụng nhân tài trong lĩnh vực công nghệ thông tin, an toàn thông tin, AI, xây dựng đội ngũ cán bộ, chuyên gia đủ năng lực làm chủ và phát triển công nghệ. Thứ ba, đẩy mạnh nghiên cứu, phát triển và ứng dụng các công nghệ mới, đặc biệt là các công nghệ lưỡng dụng, có thể phục vụ cả mục đích dân sự và quân sự. Thứ tư, tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực chuyển đổi số, học hỏi kinh nghiệm từ các nước tiên tiến, đồng thời chủ động tham gia vào chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu. Cuối cùng, cần nâng cao nhận thức và ý thức trách nhiệm của toàn thể cán bộ, chiến sĩ về tầm quan trọng của chuyển đổi số, coi đây là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục, là yếu tố then chốt để xây dựng quân đội hiện đại, đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong mọi tình huống. Những giải pháp này sẽ tạo động lực mạnh mẽ, giúp quân đội ta vững bước trên con đường chuyển đổi số, làm chủ công nghệ, nâng cao sức mạnh chiến đấu.
Đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong mọi tình huống
Chuyển đổi số trong quân đội là một quá trình tất yếu, khách quan, đòi hỏi sự đầu tư lớn về nguồn lực, thời gian và đặc biệt là sự quyết tâm chính trị cao. Từ lý thuyết đến thực tiễn, quá trình này đã và đang mang lại những hiệu quả rõ rệt, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ huy, huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu và đảm bảo hậu cần, kỹ thuật cho toàn quân. Với sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, sự chỉ đạo quyết liệt của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, cùng với sự nỗ lực, đồng lòng của toàn thể cán bộ, chiến sĩ, quân đội ta sẽ tiếp tục gặt hái được nhiều thành công hơn nữa trong công cuộc chuyển đổi số, xây dựng QĐND Việt Nam ngày càng vững mạnh, hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong mọi tình huống.
Chuyển đổi số trong quân đội là xu thế tất yếu, góp phần nâng cao sức mạnh tổng hợp, bảo đảm sự linh hoạt trong chỉ huy và tác chiến. Từ lý thuyết đến thực tiễn, nhiều mô hình, công nghệ hiện đại đã được ứng dụng, giúp rút ngắn quy trình, nâng cao hiệu quả huấn luyện và quản lý. Những thành tựu bước đầu đã tạo nền tảng để quân đội tiến nhanh, tiến vững chắc trên con đường hiện đại hóa, làm chủ khoa học - công nghệ. Đây là yếu tố then chốt để QĐND Việt Nam đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong mọi tình huống.