Chuỗi UAV xâm nhập Bỉ phơi bày lỗ hổng phòng thủ châu Âu
Nhiều drone xâm nhập không phận Bỉ, gây gián đoạn sân bay và đe dọa mục tiêu nhạy cảm; Đức, Pháp, Anh đưa người và công nghệ chống drone hỗ trợ.
Từ đầu tháng 11, Bỉ liên tiếp ghi nhận drone xuất hiện gần sân bay, căn cứ quân sự và nhà máy điện hạt nhân, buộc sân bay Brussels tạm ngừng cất hạ cánh và làm gián đoạn hoạt động tại Lìege. Nhiều thiết bị bay hoạt động đồng thời trong nhiều giờ và né tránh nỗ lực can thiệp ban đầu, phơi bày điểm yếu mang tính hệ thống trong giám sát không phận tầm thấp và khả năng phản ứng.
Chính phủ Bỉ đã triệu tập Hội đồng An ninh quốc gia, kêu gọi hỗ trợ từ các nước láng giềng và huy động biện pháp tài chính khẩn cấp để củng cố phòng thủ không phận. Đức, Pháp và Vương quốc Anh đồng ý cung cấp nhân sự, thiết bị và công nghệ nhằm hỗ trợ phát hiện, ngăn chặn và vô hiệu hóa drone.
Tổng quan mối đe dọa
Các sự cố được ghi nhận quanh Elsenborn-Butgenbach, Kleine-Brogel và nhà máy điện hạt nhân Doel. Giới phân tích đánh giá chuỗi vụ việc không rời rạc mà lặp lại ở các địa điểm nhạy cảm như sân bay, căn cứ và hạ tầng năng lượng, cho thấy kịch bản có tính tổ chức và mục tiêu rõ ràng. Bỉ sở hữu nhiều cơ sở trọng yếu, trong đó căn cứ Kleine-Brogel là nơi lưu trữ bom hạt nhân B61 của Mỹ. Một kịch bản tồi tệ đã được tính tới: hàng loạt drone tấn công khi máy bay chiến đấu mang bom hạt nhân đang cất cánh. Đây bị xem là lỗ hổng chiến lược không chỉ của Bỉ mà còn của toàn bộ NATO.
Lỗ hổng phát hiện và phản ứng
Các báo cáo nêu rõ có thời điểm nhiều drone xuất hiện đồng thời, hoạt động kéo dài nhiều giờ. Điều này gây áp lực lên năng lực cảnh giới tầm thấp và quy trình đối phó tức thời. Nhà báo Gaëtan Powis (Tạp chí Air et Cosmos) nhận xét lực lượng vũ trang Bỉ vẫn thiếu hụt nghiêm trọng trang thiết bị chống drone; hiện Bỉ chủ yếu dựa vào lính bắn tỉa trên trực thăng và thiết bị gây nhiễu sóng.
Thông tin chính thức và mức độ tin cậy
RTBF dẫn Bộ Quốc phòng Bỉ cho biết vẫn chưa xác định được thủ phạm. Bộ trưởng Quốc phòng Theo Francken từ chối nêu tên bất kỳ quốc gia nào, song thừa nhận đang có “những hoạt động cố ý gây bất ổn” nhằm gieo rắc hoang mang. Ông cho rằng có thể là một chiến dịch gián điệp tinh vi, nhưng chưa đủ bằng chứng để kết luận.
Năng lực và hỗ trợ khu vực
Đức, Pháp và Vương quốc Anh cam kết cung cấp nhân lực, thiết bị và công nghệ hỗ trợ Bỉ trong công tác phát hiện, ngăn chặn và vô hiệu hóa drone. Động thái này phản ánh quan tâm của châu Âu trước mối đe dọa an ninh phi truyền thống gia tăng, đồng thời cho thấy định hướng phòng thủ tập thể đang được thúc đẩy.
Hệ thống chống drone đồng minh được nêu trong nguồn
Pháp sử dụng hệ thống PARADE do Thalès phát triển, tích hợp radar, camera và thiết bị gây nhiễu để phát hiện, nhận dạng và vô hiệu hóa drone. PARADE có thể đánh sập mạch điện tử của drone bằng sóng vi ba, hoặc triển khai drone Rapid Eagle để bắt giữ, bảo đảm hạ an toàn.
Đức triển khai hệ thống ASUL do Hensoldt phát triển, tích hợp cảm biến đa tầng và hoạt động hiệu quả trong môi trường quân sự phức tạp.
Bảng tóm tắt năng lực nêu trong nguồn
Chiến thuật và yêu cầu vận hành
Việc nhiều drone xuất hiện đồng thời và kéo dài nhiều giờ cho thấy đối phương có thể theo đuổi cách tiếp cận phân tán, dai dẳng để vượt qua các nỗ lực can thiệp ban đầu. Điều này đòi hỏi năng lực trực chiến 24/7, phân bổ lực lượng linh hoạt giữa mục tiêu quân sự và hạ tầng trọng yếu, cùng quy trình phối hợp nhanh giữa các cơ quan khai thác không phận dân sự và quân sự.
Các sự cố tại sân bay Brussels, Lìege và quanh Doel nhấn mạnh yêu cầu phân lớp bảo vệ: phát hiện sớm ở tầm thấp, nhận dạng nhanh mục tiêu nhỏ và phản ứng theo nhiều phương án (gây nhiễu, vô hiệu hóa bằng sóng vi ba, bắt giữ) tùy bối cảnh an toàn khu vực đô thị.
Tác động và triển vọng
Sự phối hợp giữa Bỉ và các nước láng giềng cùng sự hậu thuẫn của EU cho thấy châu Âu đang định hình một mô hình phòng thủ tập thể hiệu quả hơn. Trong bối cảnh ranh giới giữa chiến tranh và hòa bình mờ nhạt, kiểm soát không phận không chỉ là vấn đề kỹ thuật mà còn là biểu tượng của khả năng tự chủ chiến lược.
Sự kiện tại Bỉ được xem là phép thử cho toàn châu Âu và có thể thúc đẩy việc hoàn thiện khung pháp lý, chia sẻ dữ liệu radar, kết nối mạng lưới phòng thủ không phận, cũng như phát triển các chương trình nghiên cứu chung về công nghệ chống drone.
