Cấp xã không còn yêu cầu xác nhận tranh chấp, quy hoạch khi làm sổ đỏ

Giảm 3/30 thủ tục hành chính, 44/425 ngày thực hiện thủ tục đăng ký đất đai

Tại Hội nghị tập huấn toàn quốc về phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực đất đai do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức ngày 1/8, bà Phạm Thị Thịnh, Trưởng phòng Đo đạc và Đăng ký đất đai (Cục Quản lý đất đai), cho biết, Nghị định 151/2025/NĐ-CP đã cắt giảm đáng kể thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai.

UBND cấp xã khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không còn yêu cầu người dân nộp xác nhận về tranh chấp, quy hoạch và tính ổn định sử dụng đất

Cụ thể, Nghị định bãi bỏ 3/30 thủ tục và rút ngắn 44/425 ngày thực hiện các thủ tục đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất. Đồng thời, 3/8 loại giấy tờ không còn bắt buộc, bao gồm xác nhận đủ điều kiện tồn tại công trình, mẫu biên bản hợp đồng và tờ trình của cấp xã.

Đáng chú ý, UBND cấp xã khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) không còn yêu cầu người dân nộp xác nhận về tranh chấp, quy hoạch và tính ổn định sử dụng đất. Quy trình cấp Giấy chứng nhận lần đầu gồm 3 bước: Nộp hồ sơ tại Trung tâm Phục vụ hành chính công; cơ quan tiếp nhận kiểm tra hồ sơ và UBND cấp xã kiểm tra thực tế, quyết định hình thức sử dụng đất, gửi phiếu chuyển xác định nghĩa vụ tài chính.

Nếu không thuộc diện miễn phí, hồ sơ được chuyển lên cấp tỉnh để UBND tỉnh quyết định giá đất và cấp Giấy chứng nhận sau khi nghĩa vụ tài chính hoàn tất. Các hợp đồng đã ký trước ngày 1/7/2025 vẫn giữ nguyên hiệu lực đến hết thời hạn.

Giảm 50 ngày thủ tục giao, cho thuê, chuyển mục đích sử dụng đất

Cũng tại hội nghị, ông Phùng Tuấn Anh, Phó phòng Quy hoạch và Giao đất (Cục Quản lý Đất đai), cho biết, Nghị định 151/2025/NĐ-CP đánh dấu bước tiến quan trọng trong cải cách hành chính lĩnh vực đất đai, đặc biệt với việc phân cấp mạnh mẽ cho cấp xã.

Theo đó, Chủ tịch UBND cấp xã nay có thể ký quyết định giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất đối với các trường hợp được miễn toàn bộ tiền sử dụng đất hoặc thuê đất thay vì tập trung ở cấp huyện, tỉnh như trước.

Một thay đổi đáng chú ý là rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục. Theo đó, giảm từ 85 ngày còn 35 ngày đối với các đối tượng chính sách chưa có đất ở; giảm từ 20 ngày xuống 7 ngày với các thủ tục điều chỉnh do sai sót. Các thủ tục khác cũng được tinh gọn, tạo thuận lợi rõ rệt cho người dân và nhà đầu tư.

Nghị định quy định 6 nhóm thủ tục hành chính, được chuẩn hóa thành 9 bước rõ ràng, từ nộp hồ sơ đến bàn giao đất thực địa. Toàn bộ quy trình do cấp xã điều hành, minh bạch và gần dân hơn. Đặc biệt, cấp xã phải công khai quỹ đất ở chưa giao và tiếp nhận hồ sơ người dân.

Với định hướng phân quyền đi kèm trách nhiệm, nâng cao hiệu quả và ưu tiên nhóm yếu thế, Nghị định 151 trở thành công cụ pháp lý quan trọng cho mục tiêu phát triển bền vững trong nông nghiệp, môi trường và nhà ở nông thôn.

Tăng cường năng lực cấp xã và đẩy nhanh xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Minh Ngân nhấn mạnh, việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đang đặt ra yêu cầu bức thiết trong tổ chức thực hiện, đặc biệt là tại cấp xã, nơi trực tiếp tiếp nhận và xử lý phần lớn nhiệm vụ được phân cấp.

Trong đó, một trong những thách thức lớn hiện nay là năng lực tổ chức thực hiện ở cấp xã còn hạn chế. Cán bộ thiếu kinh nghiệm, trong khi các chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền lại đang mở rộng. Do đó, hội nghị tập huấn trực tuyến được tổ chức lần này là bước đầu quan trọng nhằm thống nhất nhận thức, tăng cường kỹ năng cho đội ngũ tại cơ sở.

Để tiếp tục triển khai hiệu quả, Thứ trưởng đề nghị các địa phương tập trung thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm. Trước hết, tiếp tục tuyên truyền, phổ biến văn bản pháp luật, nội dung sổ tay điện tử, hướng dẫn kỹ năng cho cán bộ cấp xã. Đồng thời, cần đầu tư nâng cấp hệ thống trang thiết bị phục vụ công tác chuyên môn, nhất là máy tính, đường truyền, cơ sở dữ liệu.

Về nhân lực, các địa phương cần rà soát, điều động hoặc biệt phái cán bộ có năng lực từ cấp tỉnh về hỗ trợ cấp xã; đồng thời đề xuất điều chỉnh biên chế, cơ cấu lại tổ chức bộ máy để phù hợp với yêu cầu phân cấp mới.

Một trong những nhiệm vụ cấp bách được Thứ trưởng nhấn mạnh đó là xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai, phục vụ chuyển đổi số và rút ngắn thời gian xử lý thủ tục hành chính. Hiện nay Bộ đã thống nhất sử dụng một phần mềm toàn quốc, kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia. Các địa phương cần sớm lựa chọn phần mềm phù hợp, tổ chức đo đạc, lập hồ sơ địa chính, chuyển đổi số liệu thành cơ sở dữ liệu đồng bộ, hoàn thiện trước ngày 31/12/2026.

“Không xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai thì không thể thực hiện được các yêu cầu mới trong quản lý, xử lý thủ tục hành chính điện tử. Đây là nhiệm vụ bắt buộc, cần quyết tâm thực hiện đồng bộ, hiệu quả, tránh lãng phí”, Thứ trưởng nhấn mạnh.

Cùng với đó, Bộ sẽ tổ chức các lớp tập huấn chuyên sâu, phối hợp với các trường đại học chuyên ngành trong tháng 8. Mỗi tỉnh cần cử cán bộ nòng cốt tham gia tập huấn, sau đó phổ biến, lan tỏa kiến thức về địa phương.

Thứ trưởng cũng yêu cầu Cục Quản lý đất đai sớm hoàn thiện sổ tay điện tử, cập nhật đầy đủ các nội dung trả lời trong hội nghị, gửi đến các địa phương trước ngày 6/8 để làm căn cứ tổ chức thực hiện.

Đặc biệt, trong bối cảnh Bộ đang gấp rút sửa đổi Luật Đất đai để trình Quốc hội trong tháng 10/2025, các địa phương cần tích cực tham gia góp ý. Bộ sẽ tổ chức ba hội nghị lấy ý kiến theo vùng, đồng thời tổ chức một hội nghị chuyên đề với các tổ chức, hiệp hội và đối tượng tác động khác. Các ý kiến góp ý cần được gửi về Bộ trước ngày 20/8 để kịp hoàn thiện hồ sơ trình Chính phủ.

Ngoài ra, việc điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia cũng được Thứ trưởng lưu ý. Các địa phương, đặc biệt là các tỉnh mới sáp nhập, cần rà soát lại nhu cầu sử dụng đất, báo cáo kịp thời để Bộ hoàn thiện phương án điều chỉnh, làm cơ sở cho việc điều chỉnh quy hoạch tỉnh.

Nguyễn Hạnh