Cảnh báo pháp lý về việc nhiều người nộp thuế ở Huế 'bỏ địa chỉ kinh doanh'

Ngày 28/11, thông tin từ cơ quan Thuế Tp.Huế, các đơn vị thuế cơ sở trên địa bàn vừa phát đi loạt thông báo về tình trạng người nộp thuế không còn hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký.

Theo đó, qua quá trình kiểm tra, lực lượng chức năng xác định nhiều doanh nghiệp và hộ kinh doanh không còn hiện diện tại nơi ghi trên hồ sơ, đồng thời bị tạm dừng sử dụng hóa đơn và mã số thuế trong mọi giao dịch kinh tế kể từ thời điểm thông báo.

Trụ sơ cơ quan Thuế Tp.Huế.

Một số trường hợp điển hình đã được công khai như: Công ty TNHH MTV Giải pháp Công nghệ 1A, có địa chỉ tại số 8/8 Đinh Lễ (phường Phú Bài); Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Dịch vụ Lê Nguyên đặt tại số 3A/1149, đường Nguyễn Tất Thành.. Hay nhiều hộ kinh doanh ở phường Thanh Thủy như: Nguyễn Ngọc Linh, Nguyễn Thanh Túc, Đỗ Duy Phi… đều bị xác nhận không còn hoạt động tại địa chỉ đăng ký. Theo cơ quan thuế, nếu đơn vị chủ quản rơi vào tình trạng này, các đơn vị phụ thuộc dùng chung mã số thuế cũng sẽ bị cập nhật cùng trạng thái vi phạm.

Dưới góc độ pháp lý, luật sư Trần Minh Loan (Đoàn Luật sư Tp.Huế) cho rằng, Luật Doanh nghiệp và Luật Quản lý thuế quy định rõ nghĩa vụ duy trì hoạt động đúng trụ sở đăng ký và phải thông báo khi có thay đổi. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều doanh nghiệp ngừng hoạt động, hoặc di chuyển địa điểm nhưng không hoàn tất thủ tục. Dù lý do khác nhau, hệ quả pháp lý đều tương tự là doanh nghiệp bị xác định “không hoạt động tại địa chỉ đăng ký”.

Luật sư Trần Minh Loan.

Cũng theo luật sư Loan, cơ quan thuế có quyền kiểm tra thực tế và công khai các vi phạm trên hệ thống quản lý. Đây được xem như bước khởi đầu cho nhiều chế tài tiếp theo. Nghiêm trọng nhất là nguy cơ bị khóa mã số thuế, đồng nghĩa với việc doanh nghiệp không thể sử dụng hóa đơn, không kê khai, không giao dịch điện tử và bị đình trệ gần như toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh. Hóa đơn phát sinh từ các đơn vị bỏ địa chỉ có thể bị xem là không hợp pháp, khiến đối tác e ngại giao dịch và tạo hiệu ứng dây chuyền ảnh hưởng đến doanh nghiệp khác. Trong tố tụng, những đơn vị không hoạt động đúng địa điểm còn bị đánh giá là thiếu minh bạch, dẫn đến các thủ tục niêm yết, xét xử vắng mặt và khả năng tự bảo vệ quyền lợi bị suy giảm nghiêm trọng.

Thực tế cho thấy có 3 nhóm nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng “bỏ địa chỉ”. Một số doanh nghiệp cố ý trốn tránh trách nhiệm thuế hoặc nghĩa vụ tài chính. Một bộ phận khác ngừng hoạt động nhưng không làm thủ tục tạm ngừng hay giải thể, dẫn đến việc bị xác nhận vi phạm dù không có ý gian lận. Nhóm còn lại chuyển địa điểm thật nhưng không hoàn tất thủ tục pháp lý, chủ yếu do thiếu hiểu biết. Dù vô tình hay cố ý, hậu quả pháp lý mà họ đối mặt vẫn không khác nhau.

Tình trạng ngày càng phổ biến này gây tác động tiêu cực đến niềm tin thị trường, làm xói mòn tính minh bạch thuế, gia tăng nguy cơ xuất hiện hóa đơn khống và công ty “ma”. Cơ quan quản lý Nhà nước cũng phải tốn nhiều thời gian, nhân lực để kiểm tra, xác minh và cưỡng chế, từ đó làm giảm hiệu quả quản lý và khiến môi trường kinh doanh trở nên méo mó, bất bình đẳng.

Để khắc phục, luật sư Trần Minh Loan cho rằng, cần tăng cường cơ chế cảnh báo sớm khi doanh nghiệp có dấu hiệu rời địa chỉ hoặc chậm kê khai nhiều kỳ. Thủ tục chuyển địa điểm nên được đơn giản hóa và số hóa mạnh mẽ để khuyến khích doanh nghiệp thực hiện đúng quy định. Các địa chỉ có dấu hiệu rủi ro cần được kiểm soát chặt chẽ, và hệ thống xử phạt phải phân biệt rõ giữa vi phạm cố ý và thiếu hiểu biết để đảm bảo công bằng, minh bạch, tránh hình sự hóa các lỗi thuần túy về thủ tục.

“Tình trạng người nộp thuế không hoạt động tại địa chỉ đăng ký không chỉ là vi phạm hành chính đơn thuần mà còn là chỉ dấu của nhiều rủi ro pháp lý và nguy cơ tác động xấu đến môi trường kinh doanh. Việc siết chặt quản lý, đồng thời cải thiện thủ tục hành chính, là giải pháp thiết yếu nhằm chấm dứt tình trạng “bỏ địa chỉ kinh doanh” đang có xu hướng gia tăng”, luật sư Loan nhấn mạnh.

Lê Kông