Cần duy trì tốc độ thay đổi cho mục tiêu nâng hạng thị trường

FTSE Russell vẫn chưa nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam theo thông tin vừa được công bố. Đồng thời, tổ chức này cho rằng, Việt Nam cần phải tiếp tục duy trì tốc độ thay đổi hiện tại nếu muốn đạt mục tiêu nâng hạng vào năm 2025.

Trong báo cáo xếp hạng thị trường tháng 10/2024 của FTSE Russell, Việt Nam vẫn nằm trong danh sách theo dõi để nâng hạng lên thị trường mới nổi hạng 2 (Secondary Emerging Market).

Theo đó, FTSE Russell duy trì các đánh giá ở đối với các tiêu chí “Chu kỳ thanh toán (DvP)" (mức “Hạn chế”), quá trình đăng ký tài khoản mới, và việc tạo điều kiện cho hoạt động giao dịch giữa các nhà đầu tư nước ngoài ở các cổ phiếu đã cạn room hoặc sắp cạn room nước ngoài.

Đà thay đổi tích cực

Đáng chú ý, FTSE Russell cho biết mô hình thanh toán không cần ký quỹ trước (NPF – Non prefunding) đã được tinh chỉnh thêm thông qua quá trình trao đổi và làm việc giữa một nhóm đại diện ngành và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Việt Nam (UBCKNN).

Vừa qua, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 68 cùng các sửa đổi đối với nhiều quy định. Thông tư này loại bỏ yêu cầu ký quỹ trước đối với nhà đầu tư quốc tế, bằng cách cập nhật các quy định về giao dịch chứng khoán, thanh toán bù trừ giao dịch, hoạt động của công ty chứng khoán và công bố thông tin.

FTSE Russell cho rằng, thông báo quan trọng tiếp theo dự kiến sẽ là việc Tổng công ty Lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC) công bố các quy tắc hoạt động chi tiết hơn. Đồng thời, tiếp tục khuyến khích các cuộc trao đổi giữa các đơn vị Việt Nam và cộng đồng đầu tư quốc tế, nhằm đảm bảo các quy tắc này đáp ứng nhu cầu của các bên liên quan.

Đặc biệt, tổ chức xếp hạng thị trường này nhấn mạnh việc duy trì tốc độ thay đổi vẫn là điều bắt buộc nếu Việt Nam muốn đáp ứng được thời hạn mục tiêu năm 2025 do Thủ tướng Chính phủ đặt ra vào đầu năm nay.

Các quy tắc thị trường đã sửa đổi cần được xác nhận và truyền đạt rộng rãi, tương đối sớm, bao gồm việc hoàn thiện các vai trò và trách nhiệm bắt buộc trong mô hình thanh toán và lộ trình, với các mốc quan trọng, nêu rõ con đường hướng tới việc triển khai.

FTSE Russell cũng ghi nhận sự hỗ trợ liên tục của Chính phủ Việt Nam đối với các cải tổ thị trường và đánh giá cao sự kết nối xây dựng với UBCKNN, các cơ quan quản lý thị trường khác và Nhóm Ngân hàng Thế giới, các bên đang hỗ trợ chương trình cải tổ thị trường rộng lớn hơn.

Do đó, sau các khuyến nghị nhận được từ Ủy ban tư vấn phân loại quốc gia cổ phiếu FTSE và Ban cố vấn chính sách FTSE Russell, Ban quản trị chỉ số FTSE Russell đã quyết định giữ Việt Nam trong Danh sách theo dõi như một phần của Bản cập nhật thường niên tháng 9/2024.

Kỳ vọng về dòng vốn nâng hạng

Nâng hạng thị trường chứng khoán là mục tiêu quan trọng được Chính phủ đề ra từ năm 2021 và liên tục được chú trọng đẩy mạnh hơn trong những năm gần đây.

Theo ước tính sơ bộ từ Chứng khoán SSI, với việc nâng hạng lên thị trường mới nổi, dòng vốn từ các quỹ ETF có thể lên đến 1,7 tỷ USD, chưa tính đến dòng vốn từ các quỹ chủ động (FTSE Russell ước tính tổng tài sản từ các quỹ chủ động gấp 5 lần so với các quỹ ETF).

Trong khi đó, Chứng khoán ACB (ACBS) cho rằng việc nâng hạng lên thị trường mới nổi sẽ là cột mốc đáng kể để thị trường chứng khoán Việt Nam được công nhận là thị trường có khả năng tiếp cận đầu tư đối với các nhà đầu tư nước ngoài.

Dự kiến tỷ trọng cổ phiếu Việt Nam sẽ chiếm khoảng 0,7-0,9% danh mục thị trường mới nổi thứ cấp của FTSE và Việt Nam sẽ thu hút được dòng vốn 500-600 triệu USD từ các quỹ ETF mô phỏng chỉ số, chưa kể dòng vốn từ các quỹ chủ động.

ACBS kỳ vọng FTSE sẽ thêm Việt Nam vào danh sách thị trường mới nổi thứ cấp sớm nhất vào kỳ đánh giá tháng 3/2025.

Một nghiên cứu từ học viện CFA đã chỉ ra rằng khi một thị trường được nâng hạng từ cận biên sang mới nổi, chỉ số chính sẽ tăng trung bình 23,2% từ ngày thông báo đến ngày có hiệu lực.

Ước tính từ World Bank cũng cho thấy việc nâng cấp thành thị trường mới nổi có thể mang đến thêm 10 tỷ USD đầu tư gián tiếp mới cho Việt Nam, trong đó riêng năm đầu tiên có thể tiếp nhận thêm từ 2 – 5 tỷ USD.

Dũng Phạm