Bộ VHTT-DL lên tiếng về việc cháu nội Vua Mèo tính đóng cửa dinh thự họ Vương
Dinh thự Vua Mèo Hà Giang lâu nay là địa điểm nổi tiếng với du khách khi ghé thăm cao nguyên Đồng Văn, Hà Giang, thế nhưng mới đây, ông Vương Duy Bảo - cháu nội vua Mèo Vương Chí Thành cho biết, dự kiến ngày 15.6, ông sẽ 'đóng cửa' khu dinh thự vua Mèo.
Cháu nội vua Mèo dự kiến ''đóng cửa'' dinh thự họ Vương
Chia sẻ về lý do đóng cửa địa điểm du lịch nổi tiếng này ở Hà GIang, ông Bảo đưa ra là 2 năm nay chính quyền không đầu tư tu sửa khiến khu dinh thự xuống cấp và tỉnh Hà Giang chưa xây dựng được quy chế quản lý khu di tích mà chỉ có cho tham quan, làm ảnh hưởng không nhỏ tới việc bảo tồn di tích quan trọng này của dòng họ.
Ông Bảo cho biết: "Tại cuộc họp với Sở VHTT-DL Hà Giang ngày 21.5 vừa qua, tôi đã thông báo nếu tỉnh không xây dựng Quy chế quản lý khu di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia nhà họ Vương thì chúng tôi sẽ tự quản lý. Khu dinh thự sẽ mở cửa trở lại khi chính quyền và con cháu họ Vương đạt được sự thống nhất về phân chia nguồn lợi từ thu phí tham quan." - ông Bảo khẳng định.
Trong khi đó, ông Nguyễn Trung Ngọc - Phó chủ tịch huyện Đồng Văn (tỉnh Hà Giang) thì lại cho rằng huyện đang tham mưu cho tỉnh để sớm hoàn thiện quy chế quản lý di tích nhà họ Vương nhưng việc này không thể vội vàng được mà phải làm một cách thận trọng và chặt chẽ.
Cũng theo ông Ngọc cho biết hiện nay phí tham quan di tích do HĐND tỉnh Hà Giang quyết định vẫn là 20 ngàn đồng/1 lượt người tham quan. Tiền thu được sẽ dùng để tái đầu tư vào khu di tích, trả lương nhân viên và nộp ngân sách tỉnh. Huyện Đồng Văn cũng tuyển 4 người là hậu duệ của Vua Mèo để làm việc tại di tích và trước đó Hà Giang cũng đã chi tới 8,5 tỉ đồng để trùng tu khu dinh thự này.
Trong khi đó, ở khía cạnh khác, luật sự Trương Anh Tú (Đoàn luật sư Hà Nội) nhận định, việc cháu nội vua Mèo dự kiến "đóng cửa" tòa dinh thự là không phù hợp với quy định pháp luật. Ông phân tích, với bất động sản không phải là di tích thì chủ sở hữu có quyền quyết định tuyệt đối. Nhưng dinh vua Mèo là di sản văn hóa do tư nhân sở hữu nên đồng thời bị ràng buộc bởi các quy định của Luật Di sản. Vì vậy, việc mở hay đóng cửa di tích này không hoàn toàn phụ thuộc vào ý chí chủ quan của người sở hữu là con cháu vua Mèo.
Tuy nhiên, luật sư Tú cho rằng việc nộp tất cả phí tham quan di tích vào ngân sách (sau khi đã trừ các chi phí khác) là chưa phù hợp.
"Di sản này do chủ sở hữu và nhà nước phối hợp quản lý. Một phần nguồn lợi thu được cần được chia cho hậu duệ vua Mèo. Tuy nhiên, con cháu vua Mèo phải biết rằng những lần tu sửa di tích trước đây do Nhà nước chi tiền. Vì vậy, các bên đều cần có thiện chí mới giải quyết hài hòa được câu chuyện này", ông Tú nói.
Bộ Văn hóa có công văn chỉ đạo Hà Giang về đóng cửa dinh thự họ Vương
Ngay sau khi thông tin cháu nội của Vua Mèo định đóng cửa dinh thự họ Vương, bà Lê Thị Thu Hiền - Cục trưởng Cục Di sản Văn hóa (Bộ VHTT-DL) đã cho biết: "Luật Di sản văn hóa đã quy định rõ các tổ chức và cá nhân có trách nhiệm bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa. Điều 15 của Luật Di sản văn hóa cũng quy định rất rõ quyền, nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân là chủ sở hữu, quản lý trực tiếp di sản văn hóa phải tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức, cá nhân tham quan, du lịch, nghiên cứu di sản văn hóa và bảo vệ, giữ gìn di sản văn hóa.
Với trách nhiệm của mình, trong nhiều năm qua Bộ VHTT-DL cùng chính quyền các địa phương đã dành nhiều kinh phí đầu tư từ các nguồn lực khác nhau để tu bổ, tôn tạo và phát huy giá trị các di tích nhằm phục nhân dân, du khách trong nước và bạn bè quốc tế. Như vậy, trách nhiệm là chủ sở hữu hay bộ máy quản lý trực tiếp di tích, bên cạnh việc được nhà nước, nhân dân đầu tư, ủng hộ tu bổ, tôn tạo thì phải có trách nhiệm bảo vệ, và phát huy giá trị di tích phục vụ cho quyền của người dân được tham quan, nghiên cứu di sản văn hóa''.
Khẳng định kể cả ông Vương Duy Bảo đã được cấp sổ đỏ Dinh thự họ Vương thì Luật Di sản văn hóa đã uy định rõ về việc nhà nước thống nhất quản lý di sản văn hóa sở hữu toàn dân. Công nhận và bảo vệ các hình thức sở hữu khác như của tập thể, cộng đồng, tư nhân - người dân và du khách có quyền được hưởng thụ tham quan các di tích, văn hóa theo quy định của pháp luật.
Và cũng trong ngày 13.6, Thứ trưởng Bộ VHTT-DL Trịnh Thị Thủy vừa có văn bản gửi UBND tỉnh Hà Giang về việc quản lý di tích kiến trúc - nghệ thuật khu dinh thự nhà họ Vương, tỉnh Hà Giang.
Văn bản nêu rõ: "Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình tại Thông báo số 419/TB – VPCP ngày 31.10.2018 của Văn phòng Chính phủ về một số nội dung liên quan đến Khu di tích kiến trúc – nghệ thuật Nhà Vương (dinh thự họ Vương), thời gian qua, UBND tỉnh Hà Giang đã chỉ đạo UBND huyện Đông Văn tiến hành cấp Giấy Chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đối với công trình di tích kiến trúc - nghệ thuật Khu nhà Vương cho 16 cá nhân dòng họ Vương''.
Bộ VHTT-DL cũng đã đề nghị UBND tỉnh Hà Giang thực hiện một số nội dung như theo ý kiến kết luận của Phó Thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình với nội dung: "Trao đổi thông nhất với gia tộc họ Vương rà soát hoàn thiện lại quy chế và thực hiện việc quản lý, sử dụng Khu di tích theo đúng quy định của pháp luật di sản và pháp luật khác liên quan…Chỉ đạo các cơ quan chức năng thực hiện việc bảo vệ, phát huy giá trị đối với công trình di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia Khu nhà Vương theo đúng quy định của pháp luật về di sản văn hóa; có kế hoạch quản lý, chống xuống cấp di tích; xây dựng kế hoạch quản lý tổng thể khu vực phía trước Khu di tích Nhà Vương và một số hộ dân đang sinh sống trong khu vực bảo vệ II của di tích." Cũng theo văn bản, Bộ VHTT-DL đề nghị UBND tỉnh Hà Giang chỉ đạo, thông báo kết quả giải quyết tới Bộ để phối hợp trong việc quản lý khu di tích quốc gia này.
Quan điểm của Bộ VHTT-DL là tất cả các di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh, các thiết chế văn hóa nói chung phải luôn được mở cửa để phục vụ người dân.
Trả lời báo chí về sự việc cháu nội Vua Mèo là ông Vương Duy Bảo yêu cầu chia tiền bán vé tham quan di tích, Bộ VHTT-DL cũng cho rằng: "Việc thu phí tham quan di tích và danh lam thắng cảnh chịu sự điều chỉnh của Luật phí và lệ phí năm 2015 và Thông tư số 250/2016/TT-BTC ngày 11.11.2016 của Bộ Tài chính hướng dẫn về phí và lệ phí thuộc thẩm quyền quyết định của Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Tại Điều 21, Luật phí và lệ phí quy định thẩm quyền của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh: “Quyết định mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng các khoản phí, lệ phí thuộc thẩm quyền.
Sự phát triển của đất nước, sự vận động của cuộc sống luôn đòi hỏi những người làm công tác quản lý nhà nước phải luôn luôn lắng nghe, tiếp thu và tham mưu cho Chính phủ, Quốc hội để từng bước hoàn thiện các quy định của pháp luật nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển và phù hợp với thực tiễn cuộc sống nhằm quản lý xã hội tốt hơn.
Từ tình huống trên, Bộ VHTT-DL sẽ rà soát hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật quy định về lĩnh vực di sản văn hóa để nghiên cứu trình cấp có thẩm quyền tiếp tục sửa đổi, hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật nhằm bảo vệ, phát huy tốt nhất các giá trị của di sản văn hóa phục vụ người dân, cộng động.
Bộ VHTT-DL luôn lắng nghe ý kiến góp ý xây dựng từ các cơ quan quản lý nhà nước, người dân, doanh nghiệp để nghiên cứu, tiếp thu có chọn lọc để hoàn thiện tốt hơn những văn bản quản lý nhà nước thuộc lĩnh vực được giao quản lý của mình''.