Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: 'Điện thoại của tôi báo thu, chi ngân sách từng ngày'

Tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 7, sáng 7/6, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Quốc hội thảo luận ở hội trường về "Phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2022". Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp.

Quốc hội thảo luận ở hội trường về "Phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2022"

Tại phiên họp, Quốc hội thảo luận ở hội trường về Phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2022 (trong đó có việc thực hiện quy định tại Nghị quyết số 91/2023/QH15 về phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021 và Nghị quyết số 94/2019/QH14 về khoanh nợ tiền thuế, xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đối với người nộp thuế không còn khả năng nộp ngân sách nhà nước). Thành viên Chính phủ phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.

Cần đánh giá thực trạng “bức tranh” nợ xây dựng cơ bản, cán bộ sợ trách nhiệm

Tham gia thảo luận, đại biểu Phạm Thị Thanh Mai - Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội bày tỏ đồng tình với Báo cáo của Chính phủ, Báo cáo của Kiểm toán nhà nước đã kiểm toán, quyết toán ngân sách Nhà nước (NSNN) năm 2022, đại biểu bày tỏ quan tâm đến vấn đề Chính phủ đã báo cáo về kết quả đạt được, những hạn chế, trong đó có nhóm vấn đề tồn tại lâu dài mà chưa có phương án giải quyết hiệu quả.

Tuy nhiên, đại biểu Phạm Thị Thanh Mai nhận thấy, các số liệu còn chưa trùng khớp với nhau được, đặc biệt là về nợ xây dựng cơ bản. Bà Mai cho biết, nội dung này đại biểu đã nêu tại Kỳ họp thứ 5 năm 2023 về quyết toán NSNN năm 2021. Do đó, đại biểu đề nghị cần đánh giá thực trạng một cách toàn diện, đầy đủ nhất về “bức tranh” nợ xây dựng cơ bản.

Theo bà Mai, qua theo dõi, đại biểu nhận thấy, mặc dù có cố gắng nhưng hiện nay số nợ xây dựng cơ bản chưa có xu hướng giảm và đã xuất hiện mới.

Đại biểu Phạm Thị Thanh Mai - Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội.

“Chúng ta không chỉ tồn tại nợ xây dựng cơ bản từ ngày 1/1/2015 trở về trước mà theo Luật Đầu tư đã nghiêm cấm vì đây là hành vi vi phạm. Trong các Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ cũng như Nghị quyết của Quốc hội, đặc biệt là Nghị quyết 91 năm 2023 về phê chuẩn quyết toán NSNN yêu cầu Chính phủ rà soát kỹ lưỡng, đảm bảo đánh giá đầy đủ, toàn diện, đúng thực trạng về tình hình nợ xây dựng cơ bản”.

Bà Mai lấy dẫn chứng, riêng năm 2022 theo báo cáo của Kiểm toán Nhà nước quyết toán đã phát hiện thêm hơn 4.000 tỷ nợ xây dựng cơ bản. Qua phần trả lời trao đổi với đại biểu, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đã nêu rõ, sẽ có đánh giá và kiên quyết thực hiện theo đúng quy định của Luật Đầu tư công.

"Nếu chúng ta không rốt ráo vấn đề này thì sẽ tiếp tục phát sinh nợ mới. Do đó, đại biểu cho rằng, cần phải hạn chế ảnh hưởng tối đa đến các doanh nghiệp sử dụng vốn đầu tư công một cách chân chính và trao gửi niềm tin thực hiện các dự án đầu tư công, vay vốn ngân hàng, sau đó phải kịp thời thanh toán khi có khối lượng hoàn thành", bà Mai nói.

Việc này theo đại biểu có trách nhiệm của các cơ quan của Chính phủ còn thiếu kiên quyết, còn nể nang trong vấn đề phân bổ vốn ở nợ xây dựng cơ bản, đầu tư công. Do đó, đề nghị Chính phủ báo cáo rõ nội dung này với Quốc hội, nếu không làm rõ thì sẽ vẫn tái diễn tình trạng này.

Đại biểu Đỗ Thị Lan - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh cho rằng, bên cạnh kết quả đạt được, còn một số hạn chế cần quan tâm khắc phục. Trong đó, số liệu báo cáo của Chính phủ và bộ, ngành liên quan thực hiện vốn ngân sách nhà nước còn một số bất cập.

Số liệu báo cáo dự toán ngân sách nhà nước năm 2022 đã báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5 và báo cáo quyết toán ngân sách năm 2022 của Chính phủ còn có sự chênh lệch lớn cả về số thu và chi ngân sách; đặc biệt số quyết toán chi ngân sách nhà nước giảm 407.317 tỷ, số bội chi ngân sách nhà nước giảm 49.317 tỷ.

Đại biểu Đỗ Thị Lan (đoàn Quảng Ninh).

"Như vậy giảm nhiều so với dự toán. Theo đại biểu, điều này ảnh hưởng đến việc đánh giá kết quả thực hiện dự toán ngân sách nhà nước, cân đối ngân sách thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, lập dự toán ngân sách Nhà nước các năm sau", bà Lan nói.

Bà Lan khẳng định, nhiệm vụ chi của ngân sách trung ương tại địa phương có nhu cầu rất lớn nhưng không bố trí được kinh phí để thực hiện, trong khi phải hủy bỏ dự toán ngân sách.

“Qua đó cho thấy, việc sử dụng ngân sách Nhà nước có nơi chưa hiệu quả, còn lãng phí, nguồn lực bố trí cho nhiều nội dung không thực hiện được, trong khi nhu cầu đầu tư còn nhiều, phải vay và trả nợ lãi để bù đắp bội chi ngân sách”, bà Lan nói.

Theo bà Lan: Nguyên nhân của tồn tại, hạn chế trên chủ yếu do lập dự toán chi ngân sách không sát với thực tế, công tác lập, thẩm định, phê duyệt dự toán, chuẩn bị dự toán đầu tư, lập kế hoạch vốn, giao vốn chậm.

Việc ban hành văn bản chi tiết thực hiện của một số chính sách nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội còn nhiều bất cập; cơ chế, chính sách về tài chính có nhiều vướng mắc, chậm sửa đổi; công tác tổ chức thực hiện có nơi còn trì trệ, còn tình trạng cán bộ sợ sai, sợ trách nhiệm, chưa quyết tâm để thực hiện hiệu quả.

Vì vậy, đại biểu đề nghị những bất cập trong công tác lập, thực hiện dự toán ngân sách nhà nước cần được đưa vào Nghị quyết của Quốc hội về phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2022; có giải pháp để khắc phục.

Bên cạnh đó, một hạn chế kéo dài nhiều năm cần được chỉ rõ nguyên nhân trách nhiệm của tổ chức, cá nhân; đồng thời giao nhiệm vụ cho cơ quan cụ thể, trong đó có một cơ quan chủ trì đầu mối để thực hiện, một người chịu trách nhiệm chính để tránh việc thực hiện cơ chế phối hợp không hiệu quả.

Không xảy ra tình trạng lãng phí do chi phí vay nợ

Giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, Bộ Tài chính đã có báo cáo, dự báo việc thực hiện dự toán ngân sách, nhưng ông cũng thừa nhận số liệu có chênh so với dự toán ngân sách.

Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc.

“Khi có số liệu báo cáo thu chi ngân sách ra khỏi kho bạc, trên máy điện thoại của tôi sẽ báo ngày hôm nay, giờ này, phút này thu ngân sách cả nước được bao nhiêu, chi ngân sách bao nhiêu. Thủ tướng gọi điện là tôi có thể báo cáo ngay. Tuy nhiên, dự báo có thể có phát sinh vào thời điểm cuối năm, nên có thể xảy ra chênh lệch”, ông Phớc cho hay.

Về chi chuyển nguồn lớn từ 2022 sang 2023, theo Bộ trưởng Tài chính, trong đó có nguồn cải cách tiền lương chiếm 37,7%, tương đương 432 nghìn tỷ; chi đầu tư phát triển trên 300 nghìn tỷ, chiếm 27% số chuyển nguồn…

Theo ông Hồ Đức Phớc, chi chuyển nguồn cao chủ yếu do các nguồn lực được chuyển theo quy định pháp luật, đặc biệt là nguồn tích lũy qua các năm để thực hiện cải cách tiền lương rất cao. Rồi những nhiệm vụ đã được ký hợp đồng trong năm nhưng chưa được thanh toán thì được chuyển nguồn sang năm sau.

Về nợ xây dựng cơ bản, theo Bộ trưởng Tài chính, số nợ ở Trung ương rất ít, nhưng ở địa phương nhiều. Vì theo ông Hồ Đức Phớc, khi bố trí kế hoạch đầu tư công trung hạn, lại bố trí thiếu, sót, hoặc chưa bố trí. Rồi có dự án thủ tục đầu tư có thiếu sót, cần phải điều chỉnh tổng mức đầu tư, ngân sách địa phương không bố trí kịp thời.

Phi Long-Hoàng Lê/VOV.VN