Bên trong phòng lọc máu cho bệnh nhân suy thận ở TP.HCM

Trong phòng lọc thận của khoa Nội thận - Lọc máu, Bệnh viện Thống Nhất (TP.HCM), những chiếc máy lọc máu vận hành đều đặn, phát ra âm thanh rì rì như nhịp thở cơ học. Trên các giường bệnh, từng bệnh nhân nằm yên, tay nối với ống dẫn máu, ánh mắt lặng lẽ dõi ra khung cửa sổ hẹp. Với họ, mỗi buổi lọc máu là một cuộc “hẹn” quen thuộc - ba lần mỗi tuần, bốn tiếng mỗi lần, để duy trì sự sống trong cơ thể vốn không còn khả năng tự thanh lọc.

Suy thận mạn tính là tình trạng thận mất dần khả năng lọc bỏ chất thải và nước dư thừa khỏi máu. Khi chức năng thận suy kiệt, người bệnh buộc phải lọc máu định kỳ (chạy thận nhân tạo) để duy trì sự sống. Phía sau mỗi ca lọc là hành trình dài của những con người đang sống cùng bệnh mạn tính, giữa ranh giới mỏng manh của kiệt sức và hy vọng.

Bên cạnh lọc màng bụng, lọc máu chu kỳ là lựa chọn để duy trì sự sống. Tuy nhiên, biến chứng tắc nghẽn cầu nối mạch máu (AVF) thường xuyên xảy ra, làm quá trình điều trị phức tạp, tốn kém và ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống.

Chạy thận nhân tạo (Hemodialysis) là phương pháp lọc máu ngoài cơ thể nhằm thay thế chức năng của thận bị suy. Trong quá trình này, máu được dẫn ra khỏi cơ thể, đi qua máy lọc để loại bỏ chất thải, muối dư, độc chất và nước thừa, sau đó được đưa trở lại cơ thể. Quá trình lọc máu hoạt động dựa trên ba cơ chế chính: cơ chế siêu lọc, cơ chế khuếch tán và cơ chế đối lưu. Toàn bộ quá trình được theo dõi chặt chẽ bởi đội ngũ nhân viên y tế nhằm đảm bảo hoạt động chính xác, hiệu quả và an toàn cho người bệnh.

Trên giường bệnh, người đàn ông nằm bất động, ống dẫn nối cơ thể với chiếc máy đang vận hành đều đặn. Dòng máu chảy qua bộ lọc rồi trở lại, tiếp thêm cho anh sự sống - một chu trình không thể tách rời với những bệnh nhân suy thận mạn.

Trong phòng lọc máu của khoa Nội thận - Lọc máu, Bệnh viện Thống Nhất, các bệnh nhân nằm yên bên những chiếc máy đang vận hành đều đặn. Hiện tại, khoa đang quản lý và điều trị cho 220 bệnh nhân chạy thận nhân tạo, 100 bệnh nhân lọc màng bụng, theo dõi cho 60 bệnh nhân sau ghép thận và 900 bệnh nhân ngoại trú.

PGS.TS.BS Nguyễn Bách, Trưởng khoa Nội thận - Lọc máu, Bệnh viện Thống Nhất (TP.HCM), mỗi ngày đến thăm khám, trao đổi với bệnh nhân. Theo PGS Bách, trước đây suy thận chủ yếu gặp ở người lớn tuổi do đái tháo đường và tăng huyết áp. Tuy nhiên, hiện nay bệnh trẻ hóa nhanh, nhiều trường hợp chỉ từ 17 đến 45 tuổi đã mắc suy thận mạn, trong đó viêm cầu thận IgA là nguyên nhân phổ biến nhất. Khảo sát tại bệnh viện cho thấy gần 10% người bệnh thận không có triệu chứng rõ ràng, khiến việc phát hiện sớm gặp nhiều khó khăn.

Chị Thanh Hiếu (38 tuổi, TP.HCM) đã gắn bó với khoa Nội thận - Lọc máu hơn 10 năm qua. Năm 28 tuổi, trong một ca phẫu thuật u nang, chị được phát hiện suy thận giai đoạn cuối dù trước đó không có dấu hiệu bất thường. Sau thời gian dài tự lọc màng bụng tại nhà, chị chuyển sang chạy thận định kỳ tại bệnh viện. Để tập trung điều trị, chị Hiếu buộc phải tạm dừng công việc giảng dạy yêu thích. Trong ảnh, ống catheter đặt tại vùng cổ giúp kết nối máy lọc máu với cơ thể.

Bảo Khang tranh thủ nghỉ ngơi trên giường bệnh. Ở tuổi 18, chàng trai phải nhập viện cấp cứu khi được chẩn đoán suy thận giai đoạn 3. Căn bệnh đã diễn tiến âm thầm suốt nhiều năm mà không được phát hiện. “Trước khi nhập viện, em thấy người mệt, nước tiểu sẫm màu và có bọt”, Khang kể.

Theo bác sĩ Bách, việc phát hiện sớm giúp người bệnh được can thiệp kịp thời, ngăn ngừa nguy cơ tiến triển thành suy thận và giảm đáng kể gánh nặng điều trị lâu dài. Dù vậy, hầu hết mỗi bệnh nhân suy thận đều phải gắn bó suốt đời với bệnh viện và chiếc máy lọc máu. Sau mỗi ca lọc kéo dài nhiều giờ là cảm giác mệt mỏi, kiệt sức, nhưng hầu hết họ vẫn giữ tinh thần lạc quan, xem mỗi lần điều trị là thêm một cơ hội được sống và trở lại với cuộc đời bình thường.

Khánh Vy (18 tuổi, bên phải) trò chuyện với người bạn cùng phòng bệnh. Vừa vào năm nhất đại học, nữ sinh bất ngờ được chẩn đoán suy thận do viêm cầu thận IgA. Trước đó, Vy thường thức đến 1-2 giờ sáng để làm bài và chạy deadline, chỉ thấy phù nhẹ ở tay, chân mà không hề đau hay sốt. “Đến khi đi khám, em mới biết mình đã mắc bệnh nặng”, Vy nói.

Khương Nguyễn - Lê Huyên