Bảo đảm tính đồng bộ, nâng cao hiệu quả quản lý, phát triển kỹ năng nghề

Việc đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề phải đảm bảo phù hợp với Khung trình độ kỹ năng nghề quốc gia và tiêu chuẩn kỹ năng nghề quốc gia

Sự cần thiết ban hành Nghị định

Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, Luật Việc làm năm 2025 có rất nhiều điểm mới về phát triển kỹ năng nghề như: Xây dựng, quản lý, thực hiện khung trình độ kỹ năng nghề quốc gia; xây dựng, phát triển các bộ công cụ đánh giá để công nhận, cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia; bảo đảm quyền, nghĩa vụ của người lao động, người sử dụng lao động về nâng cao trình độ kỹ năng nghề của người lao động theo quy định của pháp luật; xây dựng cơ sở dữ liệu về nội dung phát triển kỹ năng nghề.

Trong thời gian qua, việc triển khai các chủ trương của Đảng và Nhà nước về tinh gọn bộ máy, sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã và tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình hai cấp đã và đang tạo ra những thay đổi đáng kể trong công tác quản lý nhà nước ở cả trung ương và địa phương, tạo tiền đề cho công cuộc vươn mình của đất nước.

Những thay đổi mang tính cách mạng đó tác động đến Hệ thống đánh giá và cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia như: thay đổi nhiệm vụ, trách nhiệm và nội dung quản lý của các cấp… đòi hỏi phải điều chỉnh hệ thống pháp luật để bảo đảm sự đồng bộ và thuận lợi khi triển khai.

Bên cạnh đó, hoạt động đánh giá, cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia chưa gắn kết với việc nâng cao trình độ kỹ năng nghề; chưa có cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp tham gia vào các hoạt động của hệ thống đánh giá, cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia; chưa có quy định về chế độ ưu tiên trong tuyển dụng, trả lương và sắp xếp việc làm đối với những người lao động đã được cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia; một số thủ tục hành chính chưa thực hiện được dịch vụ công trực tuyến toàn phần,... gây khó khăn cho người dân, doanh nghiệp thực hiện thủ tục hành chính.

Hệ thống đánh giá, cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia chưa được kiện toàn, quy mô còn nhỏ, yếu về năng lực (nhân lực, thiết bị, tài chính), chưa có nghề nào được đánh giá, cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia ở bậc 4 và 5.

Để thể chế hóa chủ trương mới của Đảng, tháo gỡ những vướng mắc khó khăn trong thực tiễn, để có cơ sở pháp lý cho việc tổ chức thực hiện phát triển kỹ năng nghề thì cần thiết phải ban hành Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Việc làm về phát triển kỹ năng nghề là đòi hỏi cấp bách và rất cần thiết.

Việc xây dựng Nghị định được thực hiện nhằm thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, hoàn thiện cơ sở pháp lý, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, đáp ứng yêu cầu xây dựng, phát triển kỹ năng nghề.

Quy định chi tiết, đầy đủ những nội dung về phát triển kỹ năng nghề đã được Luật Việc làm giao Chính phủ; tạo cơ sở pháp lý đồng bộ, thống nhất, phù hợp với các văn bản pháp luật hiện hành.

Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, nâng cao hiệu quả quản trị hệ thống giáo dục. Tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với việc phát triển kỹ năng nghề trên toàn quốc.

Nhà nước có các chính sách ưu tiên để huy động các nguồn lực phát triển kỹ năng nghề

Dự thảo Nghị định nêu rõ, nhà nước có các chính sách ưu tiên để huy động các nguồn lực phát triển kỹ năng nghề:

Chính sách tín dụng ưu đãi và đặt hàng đào tạo nhằm phát triển kỹ năng nghề đối với ngành, nghề trọng điểm quốc gia, lĩnh vực ưu tiên, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật.

Chính sách thu hút người học và người lao động tham gia đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao kỹ năng nghề; thu hút nhà giáo, chuyên gia, nghệ nhân, thợ bậc cao tham gia giảng dạy, đào tạo kỹ năng nghề nhằm nâng cao chất lượng con người.

Ưu tiên đầu tư cơ sở vật chất và trang thiết bị cho các tổ chức thực hiện đánh giá kỹ năng nghề cho các nghề, công việc thuộc Danh mục nghề, công việc phải có chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia; khuyến khích phát triển nền tảng số, phần mềm trực tuyến phục vụ đăng ký, đánh giá, công nhận kỹ năng nghề.

Đào tạo, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để đánh giá, cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia

Theo dự thảo Nghị định, việc đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề phải đảm bảo phù hợp với Khung trình độ kỹ năng nghề quốc gia và tiêu chuẩn kỹ năng nghề quốc gia đã được công bố; bảo đảm tính thực tiễn, đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động, gắn kết với nhu cầu sản xuất, kinh doanh và phát triển khoa học, công nghệ; bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động.

Khuyến khích sự tham gia, đồng hành của người sử dụng lao động, cơ sở giáo dục nghề nghiệp, hiệp hội nghề nghiệp và các bên liên quan; công khai, minh bạch, khách quan, công bằng trong tổ chức đào tạo, bồi dưỡng, đánh giá kết quả.

Nội dung đào tạo

Đào tạo, nâng cao trình độ kỹ năng nghề cho người lao động tham dự đánh giá, cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia; nâng bậc trình độ kỹ năng nghề quốc gia theo khung trình độ kỹ năng nghề quốc gia.

Đào tạo, bồi dưỡng bổ sung các kỹ năng thiếu hụt.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định phương thức, hình thức và việc tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ kỹ năng nghề.

Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến đối với dự thảo này trên Cổng TTĐT của Bộ.

Minh Hiển