Bài 1: Phát hiện vấn đề, phản biện hợp lý

Quy định rõ trong quy chế hoạt động

Giải quyết các vấn đề phát sinh giữa 2 kỳ họp thường lệ của HĐND là một trong những nhiệm vụ thường xuyên của Thường trực, các Ban của HĐND. Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 không quy định việc HĐND ủy quyền cho Thường trực HĐND giải quyết các vấn đề phát sinh giữa hai kỳ họp HĐND. Việc quy định thẩm quyền của Thường trực HĐND trong giải quyết các vấn đề phát sinh giữa 2 kỳ họp hiện nay chưa được thống nhất trong các văn bản quy phạm pháp luật, rất khó cho áp dụng và thực hiện, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, nhất là những nhiệm vụ cấp bách.

Một phiên họp thường kỳ của Thường trực HĐND huyện Yên Thế. Ảnh: Quang Huy

Xuất phát từ yêu cầu thực tế, từ nhiệm kỳ 2016 - 2021 đến nhiệm kỳ 2021 - 2026, HĐND huyện Yên Thế đã xây dựng Quy chế hoạt động của HĐND. Trong đó, có ủy quyền cho Thường trực HĐND thay mặt HĐND xem xét, giải quyết một số vấn đề phát sinh, đột xuất giữa 2 kỳ họp thường lệ nhằm đáp ứng yêu cầu công tác chỉ đạo, điều hành, quản lý. Căn cứ Nghị quyết về Quy chế làm việc của Thường trực HĐND huyện, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, việc xem xét, giải quyết những vấn đề phát sinh giữa 2 kỳ họp được thực hiện theo đúng quy định trên cơ sở thỏa thuận, trao đổi thống nhất giữa Thường trực HĐND huyện với UBND huyện tại các phiên họp Thường trực HĐND.

Theo đó, đối với các nội dung cấp thiết phát sinh cần sớm cho ý kiến, Thường trực HĐND huyện giao cho các Phó Trưởng ban chuyên trách các Ban HĐND huyện (có liên quan đến nội dung UBND huyện đề nghị xin ý kiến) xem xét, thẩm tra, cho ý kiến đề xuất; đồng thời, gửi văn bản, phiếu xin ý kiến trực tiếp đối với các thành viên Thường trực HĐND để tổng hợp, sớm có văn bản trả lời UBND huyện và thông báo lại kết quả tại phiên họp gần nhất của Thường trực HĐND huyện. Đối với những nội dung đề nghị của UBND huyện cần có sự tham gia ý kiến của nhiều ngành liên quan, Thường trực HĐND huyện tổ chức họp với các ngành để giải trình, làm rõ trước khi thống nhất cho ý kiến. Những vấn đề phát sinh được giải quyết giữa 2 kỳ họp đều được Thường trực HĐND tổng hợp báo cáo HĐND huyện tại kỳ họp thường lệ gần nhất.

Trong thực tế hoạt động, Thường trực HĐND huyện Yên Thế còn gặp phải những vấn đề cấp thiết đòi hỏi HĐND huyện, Thường trực HĐND huyện cho ý kiến trong thời gian sớm nhất; nếu phải chờ đến phiên họp Thường trực HĐND thường kỳ mới xem xét, giải quyết không phù hợp với yêu cầu thực tế. Vì vậy, Thường trực HĐND huyện đã vận dụng hình thức lấy ý kiến các thành viên Thường trực HĐND thông qua phiếu xin ý kiến trực tiếp để tổng hợp, thống nhất kết luận bằng văn bản nhằm bảo đảm trình tự, thủ tục theo đúng quy chế và quy định của các văn bản luật.

Cụ thể cách thức, trình tự thực hiện và trách nhiệm

Theo Thường trực HĐND huyện Yên Thế, việc xử lý các vấn đề phát sinh giữa 2 kỳ họp phải được Thường trực HĐND điều hòa, phân công cho các Ban HĐND nghiên cứu, thẩm tra theo lĩnh vực nhằm phát huy vai trò của các Ban, bảo đảm việc quyết định của Thường trực HĐND đúng thẩm quyền. Các Ban HĐND được Thường trực HĐND phân công thẩm tra phải khảo sát thực tế, xem xét, rà soát kỹ nhằm phát hiện vấn đề, nêu được ý kiến phản biện hợp lý, đúng quy định để xử lý tham mưu có hiệu quả, giúp Thường trực HĐND quyết định chính xác, đúng đắn, kịp thời những vấn đề nhạy cảm, vấn đề có nhiều ý kiến khác nhau như trong điều hành sử dụng vốn ngân sách, phân bổ vốn của UBND cùng cấp.

Thường trực và lãnh đạo các Ban HĐND trực tiếp xem xét, thẩm tra nội dung vấn đề phát sinh cần giải quyết phải tuân thủ trình tự theo quy trình; chịu trách nhiệm xem xét trên cơ sở hồ sơ được cung cấp, nếu hồ sơ chưa đầy đủ thì đề nghị bổ sung cho bảo đảm. Hồ sơ, thủ tục trình phải bảo đảm các thông tin cần thiết liên quan để Thường trực HĐND xem xét, quyết định... Căn cứ kết quả tham mưu, đề xuất của lãnh đạo chuyên trách các Ban, Thường trực HĐND xem xét, cho ý kiến. Trong trường hợp cần thiết, Thường trực HĐND tổ chức cuộc họp với UBND cùng các cơ quan, ban ngành để trao đổi, nghe giải trình những nội dung chưa rõ hoặc còn có ý kiến khác nhau trước khi có ý kiến chính thức với UBND.

Cũng từ thực tế hoạt động, Thường trực HĐND huyện Yên Thế kiến nghịnghiên cứu ban hành văn bản quy định rõ thẩm quyền của Thường trực HĐND liên quan đến việc xem xét, quyết định các vấn đề phát sinh giữa hai kỳ họp HĐND. Rà soát, quy định cụ thể hơn các nội dung cần thiết phải có sự phân quyền hoặc ủy quyền cho Thường trực HĐND xem xét, quyết định giữa hai kỳ họp, nhất là các nội dung liên quan đến chủ trương đầu tư, quản lý đất đai tài chính, các vấn đề cấp bách phát sinh; quy định cụ thể cách thức, trình tự thực hiện nhiệm vụ được HĐND ủy quyền giải quyết giữa hai kỳ họp và trách nhiệm của Thường trực HĐND khi quyết định các vấn đề đó... Qua đó, tạo cơ sở pháp lý cần thiết để Thường trực HĐND thực hiện chức năng, nhiệm vụ; đồng thời, cũng tạo thuận lợi cho công tác chỉ đạo, điều hành, tổ chức thực hiện nhiệm vụ của UBND và các cấp, các ngành, đáp ứng kịp thời yêu cầu nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội chung của địa phương.

THÁI AN