Bác sĩ tại nhà: Mất ngủ triền miên có phải là dấu hiệu trầm cảm sau sinh?

Xin hỏi bác sĩ, đây có phải là dấu hiệu của bệnh trầm cảm sau sinh không? - Trần Hà Linh (phường Long Biên, Hà Nội)

Đáp: Mất ngủ sau sinh là tình trạng người mẹ khó đi vào giấc ngủ, ngủ không sâu, chập chờn hoặc giấc ngủ bị gián đoạn sau khi sinh con. Đây là hiện tượng khá phổ biến, ước tính có tới khoảng 3/4 phụ nữ sau sinh gặp phải, bất kể sinh thường hay sinh mổ. Tình trạng này thường xuất hiện trong 2 tháng đầu sau sinh. Các nghiên cứu cho thấy, trong 6 tuần đầu sau sinh, trung bình các bà mẹ chỉ ngủ khoảng 6 giờ mỗi ngày, thậm chí có người ngủ ít hơn hoặc gần như không thể ngủ được. Nếu kéo dài, tình trạng này có thể dẫn tới mất ngủ mạn tính.

Nguyên nhân phổ biến nhất là do trẻ sơ sinh chưa hình thành nhịp sinh học ngày - đêm, thường xuyên thức dậy, quấy khóc hoặc đòi bú vào ban đêm. Việc phải thức giấc nhiều lần khiến giấc ngủ của mẹ bị gián đoạn, dẫn tới cảm giác mệt mỏi, thiếu ngủ vào buổi sáng.

Nguyên nhân thứ hai là do nồng độ nội tiết tố thay đổi, khiến progesterone của phụ nữ sau sinh giảm đột ngột. Trong khi, đây chính là loại hormone giúp phụ nữ dễ ngủ và ngủ ngon hơn. Bên cạnh đó, những cơn đau nhức sau sinh cũng làm người mẹ khó nằm yên, khó có được giấc ngủ ngon.

Ngoài ra, yếu tố tâm lý cũng đóng vai trò lớn. Nhiều phụ nữ phải đối mặt với căng thẳng cả trước và sau sinh: Lo lắng vì vai trò làm mẹ, bỡ ngỡ trong việc chăm con, áp lực tài chính, hay cảm giác cô đơn, thiếu sự chia sẻ. Căng thẳng kéo dài có thể dẫn đến trầm cảm sau sinh, trong đó mất ngủ thường là dấu hiệu đầu tiên.

Mất ngủ sau sinh không chỉ làm suy giảm sức khỏe thể chất và tinh thần của người mẹ mà còn ảnh hưởng đến việc chăm sóc con. Mẹ thiếu ngủ thường dễ cáu gắt, buồn bã, thậm chí mất hứng thú với việc chăm con và dễ mâu thuẫn với người thân xung quanh. Nếu tình trạng mất ngủ kéo dài, người mẹ nên chủ động đi khám để xác định nguyên nhân và được hướng dẫn điều trị phù hợp.

Bác sĩ Nguyễn Thị Minh Đức,
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Bác sĩ Nguyễn Thị Minh Đức