Anh sẽ phản ứng thế nào nếu Mỹ bị tấn công giữa căng thẳng ở Trung Đông?
Các căn cứ Anh ở Trung Đông nâng báo động đỏ, máy bay chiến đấu sẵn sàng. Trong khi đó, chính phủ Anh vẫn lưỡng lự về phản ứng nếu đồng minh Mỹ bị tấn công.
Tàu chiến Mỹ được tăng cường tới Trung Đông trong bối cảnh căng thẳng leo thang.Ảnh: Reuters/TTXVN
Sau cuộc không kích của Mỹ vào các cơ sở hạt nhân của Iran, câu hỏi về vai trò của Anh trong trường hợp Mỹ bị trả đũa đang trở nên nóng bỏng hơn bao giờ hết. Theo tờ Telegraph (Anh) ngày 23/6, Thủ tướng Anh Keir Starmer đã có những phát biểu thận trọng, tập trung vào việc "giảm leo thang" căng thẳng trong khu vực. Tuy nhiên, tình hình an ninh tại các căn cứ của Anh đang được đặt ở mức báo động cao, cho thấy sự chuẩn bị cho những kịch bản xấu nhất.
Lập trường thận trọng của Anh
Anh đã không tham gia vào cuộc tấn công của Mỹ vào các cơ sở hạt nhân của Iran, bao gồm Natanz, Isfahan và Fordow, bằng bom phá boongke. Mỹ cũng không đưa ra yêu cầu sử dụng quân đội Anh, dù là sự hỗ trợ của Không quân Hoàng gia Anh (RAF) từ các máy bay chiến đấu Typhoon tại RAF Akrotiri ở CH Síp, hay sử dụng căn cứ quân sự Diego Garcia làm tiền đề cho cuộc ném bom.
Thủ tướng Keir Starmer đã tránh bình luận trực tiếp về tính hợp pháp của các cuộc tấn công của Mỹ, nhưng ông nhấn mạnh rằng chương trình hạt nhân của Iran là một "mối đe dọa nghiêm trọng" và hành động quân sự của Mỹ sẽ "làm giảm bớt" mối đe dọa đó. Trong nhiều tuần, ông Starmer đã thúc đẩy một giải pháp ngoại giao cho cuộc xung đột, nhưng vào hôm 22/6, ông Starmer dường như ủng hộ hành động của Mỹ, khẳng định rõ ràng rằng Iran không bao giờ nên sở hữu vũ khí hạt nhân.
Khi được tờ Sky News hỏi trực tiếp liệu Anh có cung cấp hỗ trợ quân sự nếu Mỹ bị tấn công hay không, Thủ tướng Starmer tránh đưa ra câu trả lời trực tiếp. Ông cho biết có nguy cơ leo thang không chỉ trong khu vực mà còn vượt ra ngoài khu vực, và Anh đã "chuyển tài sản đến khu vực này để đảm bảo rằng chúng tôi có thể bảo vệ lợi ích, nhân sự và tài sản của mình và tất nhiên là của các đồng minh".
Khi được hỏi cụ thể về việc liệu Anh có ủng hộ Mỹ nếu nước này bị Iran tấn công theo Điều 5 trong nguyên tắc phòng thủ tập thể của NATO hay không, ông Starmer nêu rõ: "Tôi sẽ không suy đoán về những gì có thể xảy ra, vì tất cả sự tập trung của tôi là vào việc giảm leo thang. Nhưng tôi muốn trấn an công chúng rằng chúng tôi đã thực hiện mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ lợi ích của Anh, nhân viên Anh và hợp tác với các đồng minh của chúng tôi để bảo vệ lợi ích của họ".
Lập trường thận trọng của Thủ tướng Anh được đưa ra trong bối cảnh những lo ngại về lời khuyên pháp lý bị rò rỉ từ ông Richard Hermer, Bộ trưởng Tư pháp Anh, vào tuần trước. Lời khuyên này cảnh báo rằng London không nên tham gia các cuộc tấn công trực tiếp của Israel vào Iran vì điều đó có thể vi phạm luật pháp quốc tế. Về phần mình Jonathan Reynolds, Bộ trưởng Kinh tế nước này, cho rằng tình hình sẽ "rõ ràng" về hành động tự vệ nếu lực lượng Anh bị tấn công, nhưng không bình luận thêm về lời khuyên pháp lý.
Mặc dù Anh đã được Mỹ thông báo trước "một thời gian ngắn" trước khi tấn công Iran, nhưng lệnh tấn công của ông Trump được đưa ra bất chấp lời kêu gọi giải pháp ngoại giao của Thủ tướng Starmer. Điều này dẫn đến những chỉ trích từ phe đối lập, khi bà Dame Priti Patel, thành viên cấp cao của phe đối lập nói rằng ông Starmer đã bị gạt ra ngoài lề vì phản ứng "do dự" đối với cuộc xung đột Iran - Israel. Trong nội bộ đảng của Thủ tướng Starmer cũng có sự chia rẽ. Các nghị sĩ cánh tả chỉ trích sự can thiệp của Mỹ là "không chính đáng, bất hợp pháp và có khả năng gây ra thảm họa".
Tăng cường an ninh
Trong bối cảnh căng thẳng leo thang, Bộ trưởng Quốc phòng John Healey cho biết Lực lượng vũ trang Anh đang đặt trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu "mức cao nhất" trong bối cảnh lo ngại rằng các hành động của Mỹ có thể leo thang thành một cuộc xung đột lớn hơn. Các căn cứ của Anh ở Trung Đông đã được tăng cường an ninh kể từ chiến dịch tấn công của Mỹ, với các lực lượng cảnh giác cao độ để đề phòng các cuộc tấn công bằng thiết bị bay không người lái cũng như tên lửa và rocket thông thường.
Hôm 22/6, ông Healey đã đăng trên X: "Sự an toàn của nhân viên và căn cứ của Anh là ưu tiên hàng đầu của tôi. Lực lượng bảo vệ đang ở mức cảnh báo cao nhất và chúng tôi đã triển khai thêm máy bay phản lực trong tuần này".
Các căn cứ của Anh tại Trung Đông bao gồm RAF Akrotiri ở CH Síp (nơi hiện có 14 máy bay phản lực RAF), các căn cứ hải quân ở Bahrain và Oman, và các căn cứ không quân chung ở Qatar và UAE. Các biện pháp bảo vệ có thể bao gồm tăng số lượng lính tuần tra, điều động thêm quân đến căn cứ và triển khai thêm hệ thống radar.
