Vốn chảy vào các startup công nghệ châu Âu giảm 45% nhưng AI vẫn là điểm sáng

Jonas Andrulis, người sáng lập kiêm CEO của startup AI Aleph Alpha của Đức. Để cạnh tranh với OpenAI, hồi đầu tháng 11, công ty này huy động thành công 500 triệu đô la Mỹ (456 triệu euro) trong vòng gọi vốn series B với sự tham gia của các nhà đầu tư như Bosch, SAP and Hewlett Packard Enterprise. Ảnh: Instagram

Báo cáo “Tình trạng công nghệ châu Âu” của Atomico, công bố hôm 28-11, cho thấy, tổng nguồn tài trợ rót vào công ty khởi nghiệp (startup) công nghệ ở châu Âu trong năm 2023 dự kiến giảm 45% so với một năm trước. Atomico dự báo, tổng vốn đầu tư mạo hiểm cho các startup công nghệ châu Âu đạt 45 tỉ đô la trong năm nay, giảm so với mức 82 tỉ đô la trong 2022, và 100 tỉ đô la trong năm 2021.

Theo báo cáo, năm nay là sự đảo ngược so với những năm trước đại dịch Covid-19, vốn chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ về mức định giá và tài trợ khi ngành công nghệ huy động được lượng vốn kỷ lục.

Đầu tư vốn mạo hiểm giảm trên khắp thế giới kể từ đại dịch do lãi suất tăng làm suy yếu mức định giá cổ phiếu công nghệ và thúc đẩy các nhà đầu tư tập trung vào khả năng tạo ra lợi nhuận của các startup.

Tom Wehmeier, người đứng đầu bộ phận dữ liệu của Atomico, ghi nhận, ngành công nghệ của châu Âu thực sự đã thực sự phát triển trong ba năm qua so Mỹ, Trung Quốc và các nước khác.

Trong khi vốn mạo hiểm rót vào các startup công nghệ Mỹ và Trung Quốc trong năm nay dự kiến giảm lần lượt 8% và 9% so với năm 2020 thì châu Âu chứng kiến mức đầu tư tăng 19% trong cùng kỳ.

“Ngành công nghệ châu Âu đã cài đặt lại sau thời kỳ tăng trưởng quá nóng và không bền vững vào năm 2021 và đầu năm 2022. Bây giờ, bạn thấy rằng thị trường khởi nghiệp công nghệ châu Âu đã thực tế hơn và những mầm xanh đang bắt đầu xuất hiện”, Wehmeier nói với CNBC.

Wehmeier cho rằng môi trường công nghệ châu Âu hiện ổn định hơn bất kỳ thời điểm nào kể từ đại dịch.

Wehmeier cho biết, đầu tư của các tổ chức của Mỹ và châu Á vào ngành công nghệ châu Âu giảm đáng kể khi các quỹ lớn như Tiger Global và Coatue rút lui hồi năm ngoái do những cơn gió ngược kinh tế vĩ mô.

Nguồn vốn đầu tư công nghệ tổng thể suy giảm nhưng lĩnh vực AI vẫn tạo ra sức hút. Các startup AI ở châu Âu như Aleph Alpha, Mistral và DeepL đã huy động được hàng trăm triệu đô la vốn từ các nhà đầu tư ở mức định giá cao nhờ cơn sốt liên quan đến chatbot ChatGPT của OpenAI (Mỹ).

Theo Atomico, AI là lực hút lớn nhất ở các vòng gọi vốn có quy mô từ 100 triệu đô la trở lên, với 11 startup AI ở châu Âu đã chốt thành công các vòng siêu gọi vốn này. Mistral của Pháp và Aleph Alpha của Đức lần lượt huy động được lên tới 400 triệu euro và 456 triệu euro trong năm nay. Aleph Alpha sẽ sử dụng nguồn vốn mới để đầu tư vào nghiên cứu các mô hình AI nền tảng, các tính năng cao cấp của sản phẩm tiên tiến và thương mại hóa phần mềm AI.

Atomico cho biết, ở giai đoạn vốn hạt giống, AI là không gian hấp dẫn nhất đối với các nhà đầu tư, chiếm 11% trong số các vòng tài trợ trị giá 5 triệu đô la trở xuống.

Trong khi đó, châu Âu cũng là trung tâm hàng đầu về nhân tài AI toàn cầu, với số lượng nhân sự AI có tay nghề cao tăng gấp 10 lần trong thập niên qua, vượt xa Mỹ.

Theo Atomico, công nghệ khí hậu là một lĩnh vực nổi bật khác. Nguồn vốn tài trợ cho các startup về năng lượng sách và khử carbon chiếm 27% tổng vốn đầu tư vào ngành công nghệ châu Âu vào năm 2023. Tỷ lệ này cao gấp ba lần so với năm 2021.

Atomico ước tính, trị giá tổng cộng của tất cả các công ty công nghệ tư nhân và niêm yết đại chúng ở châu Âu đạt khoảng 3 nghìn tỉ đô la trong năm 2023, sau khi tụt xuống dưới ngưỡng này trong năm 2022. Năm ngoái, lĩnh vực công nghệ châu Âu chứng kiến vốn hóa suy giảm 400 tỉ đô la.

Trong năm nay, hầu như không có thương vụ chào bán cổ phần lần đầu ra công chúng ( IPO) công nghệ có quy mô đáng kể nào ở châu Âu Arm, hãng thiết kế chip của Anh, đã tiến hành IPO ở Mỹ hồi tháng 9. Tuy nhiên, Wehmeier cho biết, hiện nhiều startup công nghệ lành mạnh ở châu Âu tìm cách khai thác thị trường đại chúng. Các startup công nghệ tài chính ở giai đoạn cuối như Klarna, Revolut và Monzo đang tiến gần đến cánh cổng IPO hơn bao giờ hết.

Hoạt động mua bán và sáp nhập (M&A) trong ngành công nghệ của châu Âu vẫn trầm lắng so với những năm trước. Theo Atomico, trị giá M&A công nghệ ở khu vực đạt 36 tỉ đô la trong 2023, với phần lớn các giao dịch thoái vốn hơn, có trị giá dưới 100 triệu đô la.

Theo CNBC, Financial Times

Lê Linh