Vĩnh biệt đạo diễn gạo cội-NSND Doãn Hoàng Giang

Nghệ sĩ nhân dân Doãn Hoàng Giang sinh năm 1938 tại huyện Kim Sơn, Ninh Bình, gốc tích thuộc dòng họ Doãn nổi tiếng ở xã Song Lãng, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình, là hậu duệ của Doãn Uẩn và Doãn Khuê - hai danh thần triều Nguyễn.

Ông là đạo diễn nổi tiếng với nhiều vở kịch ăn khách như "Hà Mi của tôi", "Nhân danh công lý", "Bài ca Điện Biên", "Nàng Sita", "Đêm trắng", "Số đỏ", "Tiếng đàn vùng Mê Thảo" (dựa theo "Chùa Đàn" của nhà văn Nguyễn Tuân), "Đêm trắng", "Tả quân Lê Văn Duyệt", "Hoa khôi dạy chồng", "Người mẹ trước vành móng ngựa"… Trong đó nhiều vở diễn của ông trở thành hiện tượng sân khấu khi thu hút rất đông khán giả như "Hà Mi của tôi", "Nàng Sita"…

Cố đạo diễn, NSND Doãn Hoàng Giang

Cùng thế hệ nghệ sĩ với NSND Trọng Khôi, NSND Doãn Châu, NSƯT Văn Hiệp, NSND Phạm Thị Thành, Doãn Hoàng Giang đi đầu trong việc cách tân sân khấu chèo, cải lương. Ông từng nói: "Phải đặt dấu vết cho thời đại sân khấu Việt Nam bằng một loại hình mới hoàn toàn". Thập niên 2000, ông từng dựng nhiều vở chèo cải biên với ngôn ngữ giản lược, hiện đại hơn nhưng bị một số nhà phê bình nhận định là "kẻ phá chèo".

Nghệ sĩ lý giải: "Có lần tôi hỏi một cụ cao niên làng chèo: Tại sao lời ca chèo lại i ỉ ì i dài dặc. Cụ ngồi thừ hồi lâu, bảo: Ngày xưa, người hát chưa có văn bản nên vừa hát vừa phải nghĩ. Tôi cho rằng cụ nói đúng. Bây giờ, chúng ta có thể văn bản hóa mọi thứ thì giữ làn điệu lê thê làm gì". Với cải lương, ông từng tham gia dự án nâng cấp sân khấu cải lương TP. HCM với kế hoạch dựng một số vở diễn cho nhà hát Trần Hữu Trang.

Trong nghề đạo diễn, Doãn Hoàng Giang luôn tìm cách đến gần với công chúng của mình hơn là gắng cao đạo giữ sân khấu trong thánh đường.

Vở kịch nói "Hà Mi của tôi" do đạo diễn Doãn Hoàng Giang dàn dựng là một trong những tác phẩm sân khấu nổi tiếng của nhà hát kịch Hà Nội

Ông luôn đặc biệt chú trọng đến thị hiếu công chúng và coi việc thỏa mãn nhu cầu nghệ thuật của họ chính là thước đo với một người làm nghề chân chính.

Hồi trẻ, ông là một trong những nhân tài của đất nước được lựa chọn đi du học Liên Xô. Cùng với những nghệ sỹ khác, ông học hỏi, tiếp thu tinh hoa của những nền văn hóa, nghệ thuật khác nhau với tâm nguyện trọn đời là đưa sân khấu Việt Nam lên một tầm cao mới.

Doãn Hoàng Giang là người góp phần làm nên một thời kỳ rực rỡ của sân khấu Việt Nam những năm 80 của thế kỷ trước và ngay cả sau này. Khi đã ngoài 70 tuổi, bằng sự tài hoa độc đáo của mình, ông vẫn tạo nên những vở diễn được coi là "cứu" một nền sân khấu đang có phần thụt lùi và hiu quạnh.

Những năm gần đây, do sức khỏe không được tốt, NSND Doãn Hoàng Giang mới lui về. Nói đến NSND Doãn Hoàng Giang, các nhà lý luận phê bình sân khấu và giới nghệ thuật đều dành cho ông sự trân trọng và tình cảm đặc biệt.

Sinh thời, ông trải qua cuộc hôn nhân đổ vỡ với diễn viên Nguyệt Ánh, có một con trai là họa sĩ Doãn Hoàng Lâm.