'Viết sử' giữa đại ngàn

Bén rễ với văn học và lịch sử

Một buổi chiều ẩm ướt trên con đường độc đạo xuyên qua Vườn Quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng, anh Tuấn tranh thủ ngồi nghỉ bên con suối nhỏ khi đi tuần tra rừng. Chiếc ba lô đặt cạnh gốc cây, đôi dép rọ cao su đã lấm đầy bùn đất. Anh lấy cuốn sổ tay nhỏ và bắt đầu ghi chép. Giữa tiếng nước róc rách và gió rừng lồng lộng, những dòng chữ hiện ra, thô ráp mà nặng trĩu cảm xúc. Anh không muốn những xúc cảm bất ngờ ấy vụt qua như một cơn gió của đại ngàn, bởi biết đâu sẽ trở thành chất liệu cho một truyện ngắn sắp tới.

Là một cán bộ ngành Lâm nghiệp nhưng niềm đam mê văn chương và lịch sử đến với Tuấn từ rất sớm. Anh kể, ngay từ nhỏ đã say mê lịch sử, trước tiên qua phim ảnh, sau đó qua những tác phẩm văn học lấy cảm hứng từ lịch sử. “Mỗi sự kiện, mỗi nhân vật đều mang đến cho mình sự hấp dẫn kỳ lạ. Lịch sử không phải những con số khô khan mà đằng sau đó là những số phận, thông điệp, bài học còn mang hơi thở của thời đại. Văn học giúp mình chuyển tải lịch sử để những câu chuyện ngàn xưa không bị chôn vùi dưới lớp bụi thời gian”, anh Tuấn chia sẻ.

Nguyễn Anh Tuấn tặng sách cho các em thiếu nhi ở xã biên giới Thượng Trạch, tỉnh Quảng Trị -Ảnh:Q.N

Năm học lớp 9C chuyên Văn - Sử - Địa tại Trường THCS Quách Xuân Kỳ (năm 2007), một kỷ niệm đặc biệt đã làm thay đổi hướng đi của Tuấn. Ban đầu, anh được xếp vào đội tuyển Sinh học, nhưng do có sự nhầm lẫn nên nhà trường đã chuyển sang đội tuyển Văn. Thầy giáo động viên: “Em cứ thử sức xem sao”. Có lẽ từ giây phút đó, như một sự sắp đặt của số phận, tình yêu Văn học và Lịch sử đã bén rễ trong anh.

Anh Tuấn tốt nghiệp loại giỏi chuyên ngành Luật Kinh tế của Trường Đại học Luật, Đại học Huế khóa 2011-2015. Trong những năm học tập tại đây, anh được kết nạp Đảng, đó là một dấu mốc quan trọng để rèn luyện bản thân, không chỉ trong tri thức nghề nghiệp mà cả trong lý tưởng sống, trách nhiệm xã hội. Tuấn chia sẻ: “Với tôi, được đứng trong hàng ngũ của Đảng không chỉ là niềm vinh dự lớn lao mà còn là động lực để sống trách nhiệm hơn, biết đặt cái chung lên trên cái riêng. Từ những buổi sinh hoạt chi bộ, tôi học được sự kiên định, tinh thần sẻ chia và khát vọng cống hiến. Đó là hành trang để tôi bước vào công việc bảo vệ rừng và sáng tác văn học với tất cả nhiệt huyết của một người đảng viên trẻ”.

Ngoài công việc chuyên môn gắn liền với quản lý, bảo vệ rừng, hiện anh Tuấn là Phó Bí thư Đoàn cơ sở, Bí thư Chi đoàn Trung tâm, đồng thời đảm nhận nhiều trọng trách trong tổ chức Đảng.

Giữ ký ức qua bước chân và trang viết

Gần 10 năm công tác, anh Tuấn đã nhiều lần được ghi nhận bằng giấy khen, bằng khen của tỉnh và Ban Quản lý Vườn Quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng. Năm 2023, anh được tuyên dương Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác. Nhưng khi nhắc đến thành tích của bản thân, anh Tuấn luôn khiêm tốn cho rằng so với đồng nghiệp trực tiếp bám địa bàn, mình vẫn còn nhỏ bé, còn phải học hỏi nhiều hơn nữa.

Giữa những cánh rừng nguyên sinh, anh Tuấn luôn thấy thấp thoáng bóng dáng lịch sử. Có những ngày đi tuần rừng, cuốn sổ tay của anh chỉ vỏn vẹn vài dòng, từng con chữ còn đọng lại hơi ẩm của rừng. “Người viết không chỉ ghi bằng bút, mà còn bằng mồ hôi và bước chân”, anh Tuấn nói. Anh vẫn còn nhớ mãi một lần đi rừng, cuốn sổ nhỏ quý giá, nơi lưu giữ bao kỷ niệm và tư liệu bất ngờ bị cuốn trôi theo dòng nước, để lại niềm tiếc nuối khôn nguôi.

Với truyện ngắn “Lũy Thầy khói lửa”, Nguyễn Anh Tuấn (thứ 4, từ trái sang) được trao giải B tại Cuộc vận động sáng tác văn học, nghệ thuật kỷ niệm 420 năm hình thành tỉnh Quảng Bình (cũ), tổ chức năm 2024 -Ảnh:Q.N

Mỗi lần gặp nhân chứng từng đi qua chiến tranh, anh đều chăm chú lắng nghe, rồi ghi chép lại để đưa vào tác phẩm. Điển hình như truyện ngắn “Chuyện tình Phong Nha” viết về mối tình của chàng trai có “lý lịch con nhà địa chủ” và cô gái thanh niên xung phong vượt qua bom đạn và định kiến, đã để lại dấu ấn trong lòng bạn đọc.

Năm 2023, tản văn “Gửi nỗi nhớ tới Osaka xa xôi” của anh giành giải nhất cuộc thi viết “Tết đoàn viên” do Báo Dân Việt tổ chức. Một năm sau, truyện ngắn “Lũy Thầy khói lửa” viết về công trình quân sự nổi tiếng thời Trịnh-Nguyễn phân tranh đã giành giải B trong Cuộc vận động sáng tác Văn học-Nghệ thuật kỷ niệm 420 năm hình thành tỉnh Quảng Bình (cũ). Ở đó, người đọc thấy cả khói lửa chiến chinh lẫn ánh mắt khắc khoải của người mẹ chờ tin con.

Với anh Tuấn, văn chương cũng là một cách bảo vệ ký ức, song hành cùng công việc bảo vệ rừng và di sản. “Tôi viết với mong muốn giữ lại chút ký ức để người trẻ hôm nay còn nhớ. Chữ nghĩa nhiều khi chưa trọn, nhưng còn được cầm bút, còn được ghi lại, với tôi đó là may mắn, hạnh phúc”, anh bộc bạch.

Ông Phạm Hồng Thái, Giám đốc Ban Quản lý Vườn Quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng, chia sẻ: “Nguyễn Anh Tuấn là một cán bộ trẻ có trách nhiệm và nhiều nhiệt huyết. Trong công việc bảo vệ rừng cũng như trên những trang viết, Tuấn luôn cho thấy sự gắn bó, say mê và tinh thần phấn đấu không ngừng. Ở anh, chúng tôi thấy rõ sự nỗ lực học tập và làm theo lời Bác từ những việc giản dị, bền bỉ mỗi ngày”.

Đôi chân lặng lẽ giữa đại ngàn và những trang viết bền bỉ trên bàn giấy của anh Tuấn gợi nhắc rằng tình yêu đất nước và lịch sử dân tộc luôn bắt đầu từ những điều giản dị như thế.

Quang Ngọc