Việt Nam tham dự Khóa họp 52 Hội đồng Nhân quyền: Dấu ấn 'mở màn' cho hành trình đầy quyết tâm

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang tham dự Khóa họp lần thứ 52 của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc. (Ảnh: QT)

Khóa họp 52 HĐNQ LHQ chính thức khép lại sau hơn 1 tháng diễn ra (từ 27/2-4/4). Nhân dịp này, Đại sứ Lê Thị Tuyết Mai, Trưởng Phái đoàn đại diện thường trực Việt Nam bên cạnh LHQ, Tổ chức Thương mại thế giới và các tổ chức quốc tế khác tại Geneva đã chia sẻ về Khóa họp và những đóng góp nổi bật của Việt Nam.

Tham gia tích cực, đóng góp xuyên suốt

Đại sứ Lê Thị Tuyết Mai cho biết, Đoàn Việt Nam tham dự Khóa họp lần thứ 52 HĐNQ do Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang dẫn đầu, đã tích cực tham dự ngay từ đầu khóa họp.

Ngày 27/2, phát biểu tại phiên họp cấp cao ngay sau khai mạc khóa họp, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đã nêu bật nhiều thông điệp mạnh mẽ về cam kết, nỗ lực và thành tựu của Việt Nam trong phát triển đất nước, bảo đảm quyền con người; kêu gọi các nước thông hiểu và tôn trọng các đặc thù về lịch sử, hệ thống chính trị, văn hóa, xã hội của nhau, thúc đẩy hợp tác và đối thoại, tiếp cận các quyền con người một cách tổng thể.

Đặc biệt, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đã đưa ra sáng kiến về việc kỷ niệm 75 năm Tuyên ngôn quốc tế về nhân quyền (UDHR) và 30 năm Tuyên bố và Chương trình hành động Vienna (VDPA) bằng một văn kiện của HĐNQ.

Các sáng kiến nhằm khẳng định lại và tăng cường các nỗ lực, cũng như hành động để đạt được những mục tiêu và giá trị lớn, bao trùm của Tuyên ngôn và Tuyên bố trên, cũng như cam kết chung của cộng đồng quốc tế về quyền con người cho tất cả mọi người.

Tiếp theo phiên cấp cao, Đại sứ Lê Thị Tuyết Mai cho biết, đoàn Việt Nam tích cực tham dự suốt tiến trình Khóa họp lần thứ 52 HĐNQ.

Khối lượng công việc của kỳ họp rất lớn và thời lượng dài kỷ lục, bao gồm: Phiên họp cấp cao (từ ngày 27/2 - 2/3); 9 phiên thảo luận chuyên đề (về đánh giá 5 năm triển khai Chiến lược của LHQ về thanh niên và phương hướng cho thời gian tới, án tử hình, kỷ niệm 35 năm Tuyên ngôn về quyền phát triển, Quỹ tự nguyện nhằm triển khai các khuyến nghị theo Cơ chế Rà soát định kỳ phổ quát (UPR), quyền trẻ em trong môi trường số); hàng loạt các phiên thảo luận, đối thoại với khoảng 45 Thủ tục đặc biệt và các cơ chế nhân quyền của LHQ; các phiên thảo luận, đối thoại về tình hình nhân quyền tại các nước cụ thể như Afghanistan, Myanmar, CHDCND Triều Tiên, Syria, Ethiopia, Venezuela...

Tại khóa họp, Đoàn Việt Nam cùng các đoàn các nước tham dự hàng loạt cuộc thảo luận về khoảng 80 báo cáo, nhiều tham vấn không chính thức về 43 dự thảo nghị quyết chuyên đề, xem xét thông qua các báo cáo Kiểm điểm định kỳ phổ quát của 14 nước và thông qua quyết định bổ nhiệm 10 nhân sự cho các Thủ tục đặc biệt.

Đại sứ Lê Thị Tuyết Mai tham gia và phát biểu tại một phiên họp của Khóa họp. (Nguồn: TTXVN)

Nhất quán chủ trương

Theo Đại sứ Lê Thị Tuyết Mai, trong tiến trình khóa họp, đóng góp mang tính dấu ấn nổi bật của Việt Nam là sáng kiến được Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đưa ra ngay ngày mở đầu khóa họp về Nghị quyết của HĐNQ kỷ niệm 75 năm Tuyên ngôn Nhân quyền quốc tế và 30 năm Tuyên bố và Chương trình hành động Vienna.

Đoàn Việt Nam tham dự khóa họp phối hợp chặt chẽ với đơn vị chức năng của Bộ Ngoại giao đã đề xuất, soạn thảo nội dung và tham vấn, thương lượng cùng với đoàn đại biểu của các nước để đi đến nhất trí nội dung dự thảo nghị quyết, vận động các nước đồng bảo trợ, ủng hộ nghị quyết.

Ngày 3/4, HĐNQ đã thông qua nghị quyết bằng đồng thuận, với đông đảo các nước tham gia đồng bảo trợ.

Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn: "Đối với quốc tế, trong bối cảnh nhiều diễn đàn đa phương thời gian qua đã bị chia rẽ sâu sắc, thậm chí bị chính trị hóa, việc HĐNQ thông qua bằng đồng thuận một nghị quyết có nhiều nội dung tích cực và được sự ủng hộ hết sức rộng rãi như vậy, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với việc thúc đẩy đồng thuận, hòa hợp, hàn gắn và không khí hợp tác".

Ngoài phát biểu của Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang tại phiên họp cấp cao và sáng kiến nghị quyết nêu trên, Đại sứ Lê Thị Tuyết Mai cho biết, đoàn Việt Nam đã tích cực phát biểu tại nhiều phiên họp khác, như các phiên thảo luận về đảm bảo quyền nhà ở, quyền lương thực, quyền văn hóa, quyền phát triển, quyền trẻ em, đảm bảo quyền tiếp cận công bằng, bình đẳng, kịp thời, với giá cả hợp lý của tất cả các quốc gia đối với vaccine ngừa Covid-19...

Trong các phát biểu, Đoàn Việt Nam đề cao chủ trương nhất quán, nỗ lực và thành tựu trong thúc đẩy và bảo vệ quyền con người; khẳng định Việt Nam cam kết phát triển bền vững vì lợi ích của người dân; nhấn mạnh sự cần thiết giải quyết bất bình đẳng, bảo vệ những người dễ bị tổn thương; kêu gọi giải quyết các thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu.

Đồng thời, Việt Nam cũng khẳng định cam kết tăng cường hợp tác một cách xây dựng với các quốc gia, Văn phòng Cao ủy Nhân quyền, HĐNQ và các cơ chế của HĐNQ nhằm thúc đẩy và bảo vệ nhân quyền cho tất cả mọi người trên cơ sở tôn trọng Hiến chương LHQ, các điều ước quốc tế về quyền con người, bảo đảm chủ quyền quốc gia và các nguyên tắc khách quan, công bằng, đối thoại xây dựng và hợp tác.

Bên cạnh đó, cùng với các nước ASEAN, đoàn Việt Nam cũng đã có một số phát biểu chung về các chủ đề ASEAN cùng quan tâm, chia sẻ như quyền phát triển, hợp tác kỹ thuật và xây dựng năng lực, UPR.

Liên quan đến chủ đề biến đổi khí hậu và quyền con người thuộc ưu tiên của Việt Nam và các nước, Việt Nam cùng hai nước Bangladesh và Philippines - Nhóm nòng cốt về biến đổi khí hậu và quyền con người, đã soạn thảo và đưa ra Phát biểu chung về biến đổi khí hậu và quyền con người tại khóa họp này, cũng thu hút đông đảo các nước tham gia đồng bảo trợ.

Ngoài ra, đoàn Việt Nam đã tích cực tiếp xúc, trao đổi, tham vấn với các đoàn đại biểu của các nước, đồng bảo trợ một số sáng kiến trên tinh thần đối thoại và hợp tác; thực hiện nhiệm vụ của thành viên HĐNQ trong việc tham vấn, bỏ phiếu thông qua 43 dự thảo Nghị quyết của HĐNQ.

Thúc đẩy đồng thuận, nhấn mạnh quan tâm chung

Chia sẻ cụ thể về Nghị quyết của HĐNQ kỷ niệm 75 năm Tuyên ngôn Nhân quyền quốc tế và 30 năm Tuyên bố và Chương trình hành động Vienna, Đại sứ Lê Thị Tuyết Mai cho biết Nghị quyết tập trung vào tầm quan trọng của hai văn kiện và nhiều nội dung tích cực của tuyên ngôn và tuyên bố nêu trên như nhắc lại các nguyên tắc chính về quyền con người của hai văn kiện; phản ánh quan tâm rộng rãi của các nước trong việc kỷ niệm hai văn kiện; nâng cao vị thế, vai trò, hiệu quả hoạt động của HĐNQ và các cơ chế nhân quyền LHQ; nhấn mạnh vai trò hàng đầu của các quốc gia trong bảo đảm quyền con người; ghi nhận sự tham gia của phụ nữ, vai trò của hợp tác và đoàn kết quốc tế, tôn trọng sự đa dạng, bao trùm... trong thúc đẩy và bảo vệ quyền con người nói chung và trong tham gia công việc của HĐNQ nói riêng.

Nghị quyết này cũng đề nghị Cao ủy Nhân quyền LHQ triển khai chương trình hoạt động kỷ niệm tuyên ngôn và tuyên bố nêu trên, trong đó có Sự kiện cấp cao của LHQ về quyền con người vào tháng 12 và có Báo cáo về các hoạt động kỷ niệm lên Khóa họp 56 HĐNQ vào đầu năm tới.

“Có thể nói, nghị quyết này là một dấu ấn nổi bật của Việt Nam tại khóa họp đầu tiên trên cương vị thành viên HĐNQ nhiệm kỳ 2023-2025, thể hiện đóng góp thực chất, trách nhiệm của Việt Nam vào công việc của HĐNQ”, Đại sứ Lê Thị Tuyết Mai nhấn mạnh.

Đại sứ Lê Thị Tuyết Mai khẳng định việc Nghị quyết do Việt Nam đề xuất, soạn thảo được thông qua bằng đồng thuận, có sự đồng bảo trợ của đông đảo các nước cho thấy Nghị quyết thể hiện sự quan tâm và ưu tiên chung của các nước và cộng đồng quốc tế, thu hút được sự hưởng ứng, tham gia ủng hộ của đông đảo các nước, được sự đánh giá cao của các bên.

Cũng có thể thấy, việc Việt Nam đề xuất nghị quyết này tại HĐNQ rất kịp thời, đáp ứng sự quan tâm của cộng đồng quốc tế về kỷ niệm và đề cao UDHR và VDPA, hai văn kiện quan trọng về quyền con người là nền tảng của khuôn khổ các công ước quốc tế, các cơ chế, đối thoại và hợp tác ở các cấp độ quốc tế, khu vực và quốc gia về quyền con người.

Nghị quyết này sẽ giúp tăng cường hơn nữa nỗ lực và hành động của các quốc gia và cộng đồng quốc tế trong hiện thực hóa các mục tiêu, tôn chỉ, cam kết hành động đề ra tại hai văn kiện trên, góp phần nâng cao vai trò của HĐNQ, Cao ủy Nhân quyền LHQ về thúc đẩy và bảo vệ quyền con người cho mọi người, thông qua đối thoại và hợp tác, tôn trọng và hiểu biết lẫn nhau.

Với thông điệp “Tôn trọng và hiểu biết. Đối thoại và hợp tác. Tất cả các quyền con người – cho tất cả mọi người”, trong nhiệm kỳ làm thành viên Hội đồng Nhân quyền, Việt Nam sẽ đóng góp trực tiếp vào công tác bảo vệ và thúc đẩy quyền con người trên toàn thế giới – là một trong ba nhiệm vụ trụ cột của Liên hợp quốc.

Đại sứ Lê Thị Tuyết Mai cho rằng, thành công của Nghị quyết còn là kết quả của những nỗ lực chủ động, sáng tạo và triển khai bài bản của Bộ Ngoại giao, Phái đoàn Việt Nam tại Geneva trong việc đưa ra sáng kiến Nghị quyết, soạn thảo nội dung, cũng như nỗ lực của Ðoàn Việt Nam trực tiếp tham vấn, vận động, thương lượng với đoàn của các nước tại Geneva để đi đến nhất trí về nội dung dự thảo nghị quyết, bao gồm những nội dung tích cực, cân bằng sự quan tâm của các nước, trong bối cảnh các nước và các nhóm nước còn có quan điểm khác nhau trên các vấn đề cụ thể về quyền con người.

Bên cạnh đó, sự phối hợp của các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài đã góp phần tích cực trong việc vận động các nước ủng hộ nghị quyết.

Đại sứ Lê Thị Tuyết Mai khẳng định, việc Việt Nam đề xuất, soạn thảo và thương lượng nghị quyết này vừa là cụ thể hóa trách nhiệm, nỗ lực và ưu tiên của Việt Nam trên cương vị thành viên HĐNQ nhiệm kỳ 2023-2025, đồng thời cũng là hiện thực hóa chính sách đối ngoại chủ động, tích cực, có trách nhiệm tham gia giải quyết các vấn đề quan tâm chung của cộng đồng quốc tế.

Vy Anh