Vì sao HLV Philippe Troussier muốn tuyển Việt Nam kiểm soát bóng?
Lối chơi kiểm soát bóng, phối hợp nhanh của tuyển Việt Nam trong trận gặp Philippines (16-11) và gặp Iraq (21-11) tại vòng loại thứ hai FIFA World Cup 2026 khu vực châu Á góp phần thể hiện định hướng chiến thuật của HLV Philippe Troussier đúng hay chưa.
Khi theo đuổi giấc mơ đưa đội tuyển Việt Nam tham dự vòng chung kết World Cup, HLV Philippe Troussier kiên định với chiến thuật và lối chơi kiểm soát bóng, cho dù có nhiều ý kiến nhận xét ban đầu là chiến thuật này chưa phù hợp với nhân sự đội tuyển Việt Nam hiện tại.
* Lịch sử chiến thuật bóng đá
Trên thực tế, suốt từ thế kỷ XIX đến nay sơ đồ chiến thuật trong làng bóng đá thế giới có rất nhiều bước phát triển cùng lối chơi ngày càng hiện đại, hiệu quả hơn. Khi dẫn dắt tuyển Việt Nam, HLV Troussier phát biểu: “Để hiện thực hóa giấc mơ World Cup, chúng tôi phải có một triết lý mới!”. Đó chính là lối chơi kiểm soát bóng.
Trong Chương 20 của tác phẩm Đảo ngược Kim Tự Tháp, tác giả Jonathan Wilson (vốn là nhà báo, bình luận viên thể thao người Anh) viết khá rõ về “Pressing và kiểm soát bóng”. Ông nhắc lại trận chung kết Champions League 2011 khi CLB Barcelona do HLV Pep Guardiola dẫn dắt và ngôi sao Messi ở vào độ sáng chói nhất đã “biến trận đấu thành một show trình diễn”.
Bấy giờ, các cầu thủ Barcelona giữ trái bóng “cứ bật đi bật lại liên tục” cho nhau trong khi các cầu thủ Manchester United “chỉ biết đuổi và đuổi”. Lối chơi ban bật của Barcelona đẹp đẽ như bức hoa văn trạm trổ lộng lẫy. Kết quả tỷ số 3-1 nghiêng về Barcelona, song “hố thẳm giữa 2 đội bóng đã sâu rộng hơn rất nhiều”.
Kể từ thời điểm đó, lối chơi kiểm soát bóng tỏa sáng rực rỡ theo thành công liên tiếp của CLB Barcelona, tạo nguồn cảm hứng cho nhiều CLB, đội tuyển trên thế giới, thể hiện các bước tiến triển bao gồm cả ở kỳ FIFA World Cup gần nhất hồi cuối năm 2022.
Giờ đây, định hướng của HLV Philippe Troussier khi xây dựng lối chơi cho các Chiến binh Sao Vàng là một ví dụ gần gũi nhất với người hâm mộ Việt Nam.
Để lý giải động cơ và cách làm của vị HLV người Pháp, người hâm mộ có thể tham khảo quyển sách Đảo ngược Kim Tự Tháp - Lịch sử chiến thuật bóng đá của tác giả Jonathan Wilson, bản dịch Việt ngữ bởi nhóm dịch giả Việt Cường, Nguyễn Tuấn Bình và Dũng Lê (hiện đang là trợ lý cho HLV Philippe Troussier). Sách do NXB Dân Trí ấn hành tháng 11-2023. Đây là tác phẩm đã ra đời từ 15 năm qua và có nhiều ấn bản cập nhật. Bản Việt ngữ chính là ấn bản mới nhất vào tháng 6-2023 của tác giả Wilson.
* Đảo ngược Kim Tự Tháp
Người hâm mộ Việt Nam biết rõ hơn về lịch sử hình thành, phát triển của bóng đá thế giới khi đọc Đảo ngược Kim Tự Tháp - Lịch sử chiến thuật bóng đá. Đồng thời, họ cũng hiểu vì sao ông Troussier “đổ mồ hôi, sôi nước mắt” để cố gắng hoàn thiện, xây dựng lực lượng đội tuyển có “mảng miếng chiến thuật và lối chơi hiện đại hơn”.
Cuốn sách nói về sự thay đổi, cách tân trong chiến thuật của các nền bóng đá hàng đầu như: Anh, Brasil, Argentina, Italy, Hungary, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Đức, Liên Xô, Hà Lan… Sự ưu việt của mỗi chiến thuật tạo nên những trận cầu rực lửa, những tỷ số bàng hoàng dư luận, và những chiến thắng vẻ vang giúp nhiều đội bóng vươn lên đỉnh thế giới.
Đảo ngược Kim Tự Tháp khẳng định vai trò vị HLV đứng bên đường biên khi kể về những huấn luyện viên kỳ tài, hay thậm chí trở thành “các nhà tư tưởng trong bóng đá” chẳng hạn như huyền thoại Johan Cruyff.
Đồng thời, sách vạch rõ rằng chính các cầu thủ vĩ đại mới là trung tâm của mọi sơ đồ chiến thuật do HLV khởi xướng. Mọi thay đổi, xây dựng nền móng mới trong bóng đá đều phụ thuộc vào đôi chân các cầu thủ với quả bóng tròn.
Vì vậy, bên cạnh nỗ lực của HLV Philippe Troussier thì từng tuyển thủ Việt Nam cũng phải dốc hết sức mình để thấm nhuần triết lý, chiến thuật, lối chơi mới. Họ cần thể hiện điều đó trong từng trận đấu cụ thể để mang lại kết quả tốt nhất.
“Chiến thuật bóng đá luôn luôn thay đổi, và lịch sử của nó cũng phải như vậy” - sử gia bóng đá Jonathan Wilson phát biểu tháng 6-2023.