Tranh quyền nhập 72 ô tô cũ: Phiên đấu giá đặc biệt, mỗi năm có 1 lần

Thuế giảm, xe rẻ

Theo cam kết tại Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTTP), Việt Nam mỗi năm sẽ ưu đãi nhập khẩu một số lượng nhất định ô tô đã qua sử dụng (cấp hạn ngạch) từ các nước thành viên. Năm nay, Bộ Công Thương sẽ tổ chức phiên đấu giá vào tháng 5 tới. Cụ thể, năm 2021 sẽ cho phép nhập về 72 chiếc, trong đó có 36 chiếc ô tô có dung tích động cơ trên 3.000 cm3 và 36 chiếc ô tô có dung tích từ 3.000 cm3 trở xuống.

Thuế dành cho ô tô đã qua sử dụng nhập khẩu trong hạn ngạch từ các nước CPTPP dựa vào biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt giai đoạn 2019-2022 tại Nghị định số 57/2019/NĐ-CP của Chính phủ. Đây là mức thuế hỗn hợp, bao gồm mức thuế suất (%) và thuế tuyệt đối của ô tô đã qua sử dụng.

Ô tô cũ nhập khẩu sẽ có cơ hội về Việt Nam?

Cụ thể, mức thuế suất thuế nhập khẩu đối với ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống năm 2021 là 52,5%; thuế tuyệt đối với xe có dung tích xi lanh dưới 2.500cc năm 2021 là 7.500 USD, từ 2.500cc trở lên là 11.250 USD. Mức thuế này thấp hơn hẳn so với thuế ô tô đã qua sử dụng nhập khẩu ngoài hạn ngạch.

Theo tính toán, một chiếc xe đã qua sử dụng trong hạn ngạch có dung tích xi lanh trên 2.500cc nhập về có giá khai báo 10.000 USD, cộng với thuế suất 52,5% của năm và thuế tuyệt đối 11.250 USD thì có chi phí khoảng 26.500 USD trước thuế tiêu thụ đặc biệt.

Trong khi đó, một chiếc xe đã qua sử dụng, tương tự nhập về ngoài hạn ngạch, có giá khai báo 10.000 USD sẽ phải cộng thuế nhập khẩu 150% hoặc 200% tùy loại và công với thuế tuyệt đối 10.000 USD nữa, sẽ có chi phí từ 35.000-40.000 USD trước thuế tiêu thụ đặc biệt, cao hơn nhiều so với xe đã qua sử dụng ưu đãi trong hạn ngạch.

Về nguyên tắc thì những xe đã qua sử dụng càng có giá trị lớn sẽ càng được hưởng lợi. Không những thế, do dịch Covid-19 gây ảnh hưởng đến kinh tế thế giới, nhiều đại gia đang phải bán bớt tài sản là xe sang, siêu sang, siêu xe để cân đối tài chính. Đây là cơ hội để đưa những chiếc Rolls-Royce, Bentley, Cadilac, Jaguar, Lamborghini, Ferrari,... về nước với “giá mềm”.

Không dễ nhằn

Tuy nhiên, thực tế lại không hề “dễ nhằn” tý nào. Trước hết, các doanh nghiệp muốn nhập khẩu phải thông qua đấu giá. Doanh nghiệp nào bỏ giá cao mới được lựa chọn. Hơn nữa, kinh doanh nhập khẩu ô tô là lĩnh vực có điều kiện, thực hiện theo quy định tại Nghị định 116/2017/NĐ-CP năm 2017 của Chính phủ. Mọi thương nhân theo quy định của pháp luật Việt Nam đều được tham gia đấu giá hạn ngạch thuế quan nhập khẩu ô tô đã qua sử dụng, nhưng chỉ những doanh nghiệp được cấp giấy phép kinh doanh nhập khẩu ô tô mới được phép nhập khẩu. Ô tô đã qua sử dụng nhập về nước cũng phải có cam kết bảo hành bảo dưỡng và triệu hồi (nếu có) theo quy định.

?

Với những ràng buộc này, doanh nghiệp nào có giấy phép nhập khẩu ô tô chính hãng và có cơ sở bảo hành bảo dưỡng, tham gia đấu thầu là thuận lợi hơn cả. Những thương nhân "tay không" sẽ gặp bất lợi. Khi trúng thầu, họ có thể ủy quyền cho doanh nghiệp có giấy phép nhập khẩu thay, nhưng vấn đề này không dễ. Bởi, liệu các doanh nghiệp có giấy phép nhập khẩu ô tô có đồng ý hợp tác, có đòi hỏi mức phí cao?

Hơn nữa, theo quy định, ô tô đã qua sử dụng là xe được đăng ký lưu hành tại nước xuất khẩu trước khi về đến cửa khẩu Việt Nam. Trong số 11 nước thành viên CPTTP có tới 6 quốc gia sử dụng xe tay lái nghịch, gồm: Nhật Bản, Australia, New Zealand, Malaisia, Brunei, Singapore, không phù hợp với luật giao thông Việt Nam.

Vì vậy, muốn nhập khẩu ô tô đã qua sử dụng tay lái thuận, theo hạn ngạch, chỉ có thể từ 4 quốc gia là Canada, Mexico, Chile, Peru. Việc tìm được những chiếc xe đã qua sử dụng như mong muốn cũng không hề dễ dàng. Các quốc gia này lại nằm tại châu Mỹ xa xôi, chi phí vận chuyển sẽ cao.

Thực tế cho thấy, ngày 14/8/2020, Bộ Công Thương đã tổ chức phiên đấu giá hạn ngạch thuế quan nhập khẩu ô tô đã qua sử dụng đầu tiên. Kết quả, chỉ có 2 doanh nghiệp là Công ty TNHH The King F&B trúng đấu giá 10 chiếc ô tô, Công ty TNHH Đầu tư Kinh doanh Thương mại Long Biên trúng đấu giá 5 chiếc ô tô, trong tổng số 66 chiếc của năm 2020. Nhiều doanh nghiệp có giấy phép nhập khẩu ô tô chính hãng không tham gia.

Ông Nguyễn Tuấn, Công ty TNHH Thiên An Phúc, cho rằng, việc đấu thầu hạn ngạch thuế quan ô tô đã qua sử dụng không hấp dẫn với các doanh nghiệp không có giấy phép nhập khẩu ô tô, bởi kể cả có trúng thầu rất khó để nhập. Cho dù năm 2021, các mức thuế nhập khẩu, thuế tuyệt đối đều giảm so với năm 2020 và giá xe đã qua sử dụng trên thế giới cũng giảm. Do nhiều quy định chặt chẽ như vậy, tính ra không khả thi.

Hơn nữa, thuế nhập khẩu với ô tô mới theo cam kết trong CPTTP hay EVAFTA (Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU) cũng đang giảm dần mỗi năm nên chi phí xe mới cũng giảm.

Trần Thủy