Tình báo Thổ Nhĩ Kỳ thách thức Mossad, Shabak và CIA

Tuy nhiên, những động thái này của Thổ Nhĩ Kỳ không nhận được phản ứng cụ thể từ phía Israel, bởi lẽ quốc gia này đã tuyên bố sẽ truy lùng "các phần tử khủng bố Palestine" trên khắp thế giới, và sẵn sàng đối mặt với việc các quốc gia không chấp nhận điều này.

Trong khi đó, Mỹ không giấu giếm rằng họ coi việc Thổ Nhĩ Kỳ truy lùng các điệp viên của mình ở Trung Đông là một "hành động không thân thiện". Sau những tiết lộ của Edward Snowden và Julian Assange, cả châu Âu buộc phải đối mặt với sự thật rằng Mỹ đã nghe lén các kênh liên lạc của các chính khách châu Âu và theo dõi ngay cả những đồng minh thân cận nhất. Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ xem ra không rơi vào tình cảnh đó. Có lẽ, điểm khác biệt nằm ở chỗ, dù tham gia đầy đủ vào các nghĩa vụ trong khuôn khổ NATO, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn bảo vệ được chủ quyền của mình mạnh mẽ hơn so với các quốc gia châu Âu, vốn luôn luôn tự hào về vị thế của mình. Chính điều này cho phép Thổ Nhĩ Kỳ có thể xây dựng những mối quan hệ đặc biệt với nhiều quốc gia trên thế giới.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan.

Cuối năm ngoái, Ankara đã tuyên bố về việc bắt giữ 34 thành viên của một mạng lưới gián điệp Israel. Mạng lưới này chủ yếu bao gồm những người Syria và Palestine, đã bị Mossad tuyển mộ, hiện đang hoạt động tại Thổ Nhĩ Kỳ. Dựa trên kết quả điều tra sơ bộ, 15 trong số những nghi phạm này đã bị tạm giam chờ xét xử. 26 người bị cáo buộc tham gia vào hoạt động "gián điệp chính trị hoặc quân sự" vì lợi ích của tình báo Israel, trong khi 12 người còn lại hiện đang bị truy nã.

Hãng thông tấn Quốc gia Anadolu của Thổ Nhĩ Kỳ trích dẫn bản cáo trạng cho biết mục tiêu chính của chiến dịch do Mossad và Shabak thực hiện là "công dân Palestine và gia đình họ... trong khuôn khổ cuộc xung đột Israel - Palestine đang diễn ra". Ví dụ, một trong các nghi phạm được cho là đã thu thập thông tin về những người Palestine bị thương, gần đây được chuyển đến Thổ Nhĩ Kỳ để điều trị bệnh. Các tân binh chủ yếu được tuyển mộ thông qua các quảng cáo tuyển dụng trực tuyến.

Các nghi phạm đã bị bắt trong các cuộc đột kích tại 57 địa điểm ở Istanbul và 7 tỉnh khác. Chỉ một ngày trước đó, Ronen Bar, Giám đốc Cơ quan An ninh nội bộ và phản gián Shabak của Israel, tuyên bố rằng tổ chức của ông sẵn sàng tấn công Hamas ở bất kỳ đâu, bao gồm cả Liban, Thổ Nhĩ Kỳ và Qatar. Điều này thể hiện rõ ràng rằng trong bối cảnh hiện tại, Shabak và Mossad, vốn thường hoạt động độc lập, sẽ phối hợp hành động. Cùng thời điểm đó, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cảnh báo rằng Israel sẽ phải đối mặt với "những hậu quả nghiêm trọng" nếu tiến hành tấn công các đại diện của Hamas trên lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ.

Giám đốc Shabak Ronen Bar.

Cuộc điều tra đã phát hiện trên điện thoại của một trong các nghi phạm, công dân Syria, những bức ảnh chụp cửa một số ngôi nhà nơi cư trú của công dân Palestine tại Thổ Nhĩ Kỳ. Những bức ảnh này đã được gắn với ứng dụng bản đồ và chuyển cho các nhân viên của Mossad.

Một nghi phạm khác mang quốc tịch Liban và Thổ Nhĩ Kỳ, làm việc cho một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Thổ Nhĩ Kỳ. Tổ chức này chuyên hỗ trợ các chiến dịch của Palestine nhằm tuyên truyền thông tin về hành động xâm lược của Israel ở Gaza ra toàn thế giới. Mọi hành động của anh ta đều được báo cáo cho tình báo Israel. Một nghi phạm người Thổ Nhĩ Kỳ khác cũng làm việc cho một quỹ cung cấp học bổng dành cho sinh viên Palestine tại Thổ Nhĩ Kỳ, và đã chuyển thông tin về các sinh viên này cho tình báo Israel.

Các nhà điều tra cũng phát hiện ra những tin nhắn qua WhatsApp giữa một nghi phạm nữ và các nhân viên Mossad, trong đó có các đoạn video ghi lại các địa điểm mà cô ta được yêu cầu quay, bao gồm cả nhà thờ Hồi giáo lịch sử Suleymaniye trên quảng trường Sultanahmet ở Istanbul, gần thánh đường Hồi giáo Hagia Sophia. Điều này cho thấy, một cuộc tấn công khủng bố có thể được thực hiện ngay cả ở những địa điểm nổi tiếng này.

Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan.

Theo ý kiến của các chuyên gia, trong những năm gần đây, Cơ quan Tình báo Quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ không chỉ trở thành một trong những cơ quan tình báo hiệu quả và hùng mạnh nhất thế giới, thực sự có khả năng cạnh tranh với các "ông lớn" trong lĩnh vực tình báo, mà còn là một yếu tố quan trọng trong chính sách đối nội của Thổ Nhĩ Kỳ. Sở dĩ như vậy là vì cơ quan này không những kết hợp cả chức năng đối ngoại và đối nội (giống như KGB của Liên Xô trước đây) mà còn thực hiện các cải cách quan trọng trong tổ chức.

Khu phức hợp trụ sở mới xây dựng của MIT- “Citadel” ("Pháo đài") là nơi đặt các đơn vị chủ chốt, từ quản lý các chiến dịch đặc biệt ở nước ngoài đến tình báo mạng. Về quy mô, có lẽ, trụ sở này còn lớn hơn cả tòa nhà nổi tiếng của CIA tại Langley. Các hệ thống điện tử của "Citadel" đã được tích hợp trực tiếp vào các hệ thống tương ứng của Bộ Tổng tham mưu Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ.

Tại lễ khai trương khu phức hợp này, Tổng thống Recep Tayyip Erdogan phát biểu: "Một thể chế phức tạp như nhà nước không thể hoạt động và tồn tại, nếu thiếu sự hỗ trợ của tình báo. Trong lịch sử của đất nước chúng ta, tình báo luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt. Ví dụ, đế chế Ottoman mà chúng ta kế thừa đã xây dựng một hệ thống tình báo hùng mạnh ngay từ ngày đầu thành lập".

PGS.TS Đại học Thủy quân lục chiến Mỹ Sinan Ciddi.

Nhu cầu xây dựng một tổ chức ấn tượng như vậy đã được hình thành từ lâu bởi tham vọng đế chế tân Ottoman của của Tổng thống Erdogan, và được hiện thực hóa nhờ Hakan Fidan, người đã lãnh đạo MIT trong nhiều năm và hiện là Bộ trưởng Ngoại giao. Là một chuyên gia nổi tiếng, Hakan Fidan đã chấm dứt cuộc cạnh tranh lâu dài giữa MIT và Bộ Ngoại giao, đồng thời thiết lập sự hợp tác chặt chẽ giữa hai cơ quan này. Nhiều người coi ông là ứng cử viên sáng giá nhất để kế nhiệm Tổng thống Erdogan trong tương lai.

Ban đầu, ý tưởng của tổ chức này là mở rộng ảnh hưởng khắp các quốc gia thuộc khu vực Turk (Thổ Nhĩ Kỳ, Azerbaijan, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Uzbekistan, Turkmenistan, Mông Cổ…), bao gồm cả trong khuôn khổ "Tổ chức Hợp tác phát triển Văn hóa và Nghệ thuật Turk". Tuy nhiên, chế độ phản gián nghiêm ngặt ở các quốc gia Trung Á "anh em", cùng với tình hình bất ổn gia tăng ở khu vực lân cận, đã buộc Thổ Nhĩ Kỳ phải chuyển trọng tâm hoạt động tình báo sang khu vực Trung Đông. Kết quả thu được thật rõ ràng. MIT không chỉ thành công trong việc phá hoại các chiến dịch của Mossad, vốn dày dạn kinh nghiệm, mà còn không ngần ngại tấn công các mạng lưới gián điệp của CIA trong khu vực, nếu chúng bị cho là mối đe dọa đối với an ninh của Thổ Nhĩ Kỳ.

Cụ thể, Thổ Nhĩ Kỳ có lý do chính đáng để coi tất cả các thành viên ngầm của tổ chức khủng bố FETO là một phần của mạng lưới gián điệp do Mỹ điều hành. FETO là tổ chức chính trị và tôn giáo có trụ sở tại tiểu bang Pennsylvania, Hoa Kỳ, được thành lập bởi giáo sĩ Fethullah Gulen, người sống lưu vong ở Mỹ từ những năm 1990. Thật khó tưởng tượng rằng một tổ chức như FETO, với mục tiêu lật đổ chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ và đã bị chính phủ Ankara coi là khủng bố, lại có thể hoạt động tự do tại Mỹ như hiện nay mà không có sự bảo trợ của các cơ quan tình báo Mỹ. Ankara biết rất rõ mối liên hệ giữa FETO với CIA, và đã không ngừng chỉ trích Washington trong các cuộc tiếp xúc ngoại giao. Hơn nữa, cũng đã có những bằng chứng cho thấy sự liên kết giữa các thành viên của FETO và Mossad.

Trụ sở mới của Cơ quan Tình báo Quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ "Citadel".

Theo thông tin của chính phủ, tổng số điệp viên của FETO đã được xác định lên tới khoảng 3.000 người, trong đó có 445 nhân viên của Tổng cục An ninh Thổ Nhĩ Kỳ. Nhiều người trong số này đã bị bắt giữ hoặc bị loại khỏi các vị trí công tác, trong khi cảnh sát vẫn tiếp tục truy tìm những đối tượng còn lại. Một trong những vụ bắt giữ gây chú ý xảy ra vào cuối năm 2023, khi 11 điệp viên FETO tìm cách trốn khỏi Thổ Nhĩ Kỳ sang Hy Lạp trên một chiếc du thuyền mang cờ Mỹ, có lẽ, với hy vọng rằng tàu Mỹ sẽ không bị ngăn chặn. Tuy nhiên, họ đã bị bắt giữ.

Một số điệp viên CIA trong cộng đồng người Kurd ở Syria và Iraq đã bị các cơ quan tình báo Thổ Nhĩ Kỳ tiêu diệt trực tiếp. Chỉ riêng trong năm 2022, đã ghi nhận 23 trường hợp như vậy. Gần đây nhất là vụ ám sát Shirvan Hasan, một kẻ được người Mỹ gọi bằng biệt danh Ronnie Wit. Những tổn thất như vậy dường như không ảnh hưởng quá nhiều đến người Mỹ, đồng thời họ vẫn tiếp tục ủng hộ các nhóm người Kurd, điều này khiến Thổ Nhĩ Kỳ hết sức lo ngại.

Tất nhiên, tại Mỹ, đã bắt đầu có những tiếng nói cho rằng cần phải "kiềm chế" Thổ Nhĩ Kỳ. Ví dụ, trong một bài viết trên tạp chí Foreign Policy, cựu Đại sứ Mỹ tại Thổ Nhĩ Kỳ và hiện là cố vấn của Trung tâm Đánh giá Chiến lược, cùng với Sinan Ciddi, PGS.TS ngành nghiên cứu an ninh quốc gia tại Đại học Thủy quân lục chiến Mỹ, khẳng định rằng cách duy nhất để bảo vệ lợi ích khu vực của Mỹ và ngăn chặn "chính sách thất thường và thao túng" của Tổng thống Erdogan là cần phải có một lập trường cứng rắn hơn đối với Ankara.

Trần Hậu