Tin công nghệ hôm nay 23.10: Apple và Google bị 'làm khó' tại châu Âu

Vào ngày 22.10, Cơ quan Cạnh tranh và Thị trường (CMA) chính thức chỉ định các nền tảng di động của họ là có “vị thế thị trường chiến lược” (Strategic Market Status – SMS).

Anh muốn kiểm soát sản phẩm của Apple

Việc được gán nhãn SMS đồng nghĩa với việc hệ điều hành iOS của Apple và Android của Google sẽ phải tuân thủ những quy định riêng biệt trong khuôn khổ cải cách luật cạnh tranh mới của Anh, có mục tiêu tương tự như Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số (Digital Markets Act – DMA) của Liên minh châu Âu.

Apple và Google đang bị kiểm soát bởi luật cạnh tranh ở châu Âu.

CMA cho biết, các hệ điều hành di động và máy tính bảng, cùng với nền tảng phân phối ứng dụng, trình duyệt web và công cụ trình duyệt của hai công ty sẽ chịu sự kiểm soát đặc biệt nhằm ngăn chặn hành vi lạm dụng vị thế thống lĩnh.

Đối với Google, các sản phẩm bị điều chỉnh bao gồm Android, Google Play, trình duyệt Chrome và công cụ Blink, theo thông cáo của công ty.

Hồi tháng 7, CMA đã phát tín hiệu cho thấy khả năng cao sẽ chỉ định hai “gã khổng lồ” này, sau khi nêu hàng loạt lo ngại về ảnh hưởng quá lớn của họ trong hệ sinh thái di động, đặc biệt là các hạn chế đối với nhà phát triển ứng dụng, không cho phép họ dẫn người dùng tới các ưu đãi bên ngoài kho ứng dụng của Apple hoặc Google.

Cách tiếp cận của Anh có mục tiêu tương tự với Đạo luật DMA của EU, trong đó Apple và Google bị coi là “người gác cổng” (gatekeepers), còn App Store và Google Play được xem là “dịch vụ nền tảng cốt lõi” – buộc phải tuân thủ các quy định như cấm ưu tiên sản phẩm riêng (self-preferencing) và cho phép người dùng được lựa chọn nhiều hơn.

Ông Will Hayter, Giám đốc điều hành của CMA, phát biểu hôm 22.10: “Các quy tắc trên nền tảng di động của Apple và Google có thể đang kìm hãm đổi mới và hạn chế cạnh tranh”.

Phản ứng của Google và Apple

Về phía mình, Google gọi quyết định của CMA là “đáng thất vọng, thiếu cân đối và không cần thiết”. Ông Oliver Bethell, Giám đốc Cạnh tranh cấp cao của Google, còn đặt câu hỏi liệu chính sách cạnh tranh mới của Anh có thật sự phù hợp với mục tiêu “thúc đẩy tăng trưởng và đổi mới” như tuyên bố hay không.

Trước đó, đầu tháng này, CMA cũng đã chỉ định mảng tìm kiếm và quảng cáo của Google là có vị thế SMS, khiến công ty phải chịu các biện pháp kiểm soát bổ sung tương tự.

Phía Apple cũng không che giấu sự bất bình. Một người phát ngôn của hãng tuyên bố rằng việc Anh áp dụng các “quy tắc kiểu châu Âu” sẽ khiến người dùng bị suy giảm quyền riêng tư và bảo mật, chậm tiếp cận các tính năng mới, và trải nghiệm bị chia nhỏ, kém liền mạch hơn.

Apple bị kiện tại EU

Cũng ngày 22.10, Apple còn phải đối mặt với một khiếu nại mới tại Ủy ban châu Âu do hai tổ chức dân quyền – Article 19 và Hiệp hội Quyền Dân sự Đức (GFF) – đệ trình, cáo buộc công ty vi phạm các quy định trọng yếu trong Đạo luật DMA liên quan đến điều khoản và điều kiện của App Store và thiết bị Apple.

Vụ khiếu nại này có thể trở thành một “cơn đau đầu” mới cho Apple, sau khi hãng vừa bị phạt 500 triệu euro (583 triệu USD) hồi tháng 4 vì vi phạm nghĩa vụ trong cùng đạo luật.

Apple phản bác cáo buộc, cho rằng các quy định của họ nhằm đảm bảo tiêu chuẩn tối thiểu để bảo vệ người dùng và nhà phát triển, đồng thời đổ lỗi cho Ủy ban châu Âu vì đã “can thiệp quá sâu” vào mô hình kinh doanh của họ.

Apple viết trong thư gửi báo chí: “Ủy ban châu Âu đang ép buộc chúng tôi thay đổi cách vận hành App Store, áp đặt các điều khoản kinh doanh gây rối cho nhà phát triển và bất lợi cho người dùng.

Cách đây vài tháng, chúng tôi đã thông báo cho Ủy ban về kế hoạch nới lỏng yêu cầu thư tín dụng để tạo điều kiện linh hoạt hơn cho nhà phát triển, nhưng Ủy ban yêu cầu chúng tôi không được thực hiện”.

Phía Ủy ban châu Âu xác nhận đã nhận được hồ sơ khiếu nại và cho biết: "Các đóng góp từ bên thứ ba là rất quan trọng để đảm bảo việc thực thi hiệu quả Đạo luật DMA”. Người phát ngôn của Ủy ban cho biết thêm: “Chúng tôi đang xem xét những vấn đề này và thu thập phản hồi từ các bên trong thị trường liên quan đến các điều khoản kinh doanh của Apple, đồng thời tiếp tục giám sát việc tuân thủ nghĩa vụ của các ‘người gác cổng’".

Đạo luật DMA của EU quy định một loạt các “điều nên và không nên làm” dành cho các tập đoàn công nghệ lớn, nhằm tạo cơ hội cho các đối thủ nhỏ hơn và mở rộng quyền lựa chọn cho người dùng.

Khiếu nại mới nhắm trực tiếp vào các điều khoản kinh doanh của Apple đối với App Store, iOS và iPadOS, cáo buộc rằng chúng cản trở khả năng tương thích và hợp tác của các doanh nghiệp nhỏ với hệ sinh thái Apple.

Đặc biệt, hai tổ chức dân quyền chỉ trích yêu cầu thư tín dụng bảo lãnh (SBLC) trị giá 1 triệu euro mà Apple áp đặt lên các nhà phát triển muốn phát hành ứng dụng trên App Store hoặc cài đặt kho ứng dụng của bên thứ ba trên iOS và iPadOS.

Hai tổ chức kêu gọi Ủy ban phạt Apple vì vi phạm. Theo quy định, mức phạt của DMA có thể lên tới 10% doanh thu toàn cầu hàng năm của doanh nghiệp vi phạm.

Bùi Tú