Thuốc tiêm PrEP kéo dài nhiều lợi ích trong dự phòng lây nhiễm HIV/AIDS

Và thực hiện việc đó để ngăn ngừa lây nhiễm HIV qua đường tình dục, cung cấp điều trị dự phòng trước phơi nhiễm, điều trị dự phòng sau phơi nhiễm, tiếp cận rộng rãi bao cao su, điều trị các bệnh lây truyền qua đường tình dục và dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con.

Đó là chia sẻ của BS. Kimberly Green, Giám đốc Dự án USAID/ PATH STEPS với Báo Sức khỏe & Đời sống về vai trò của dự phòng HIV/AIDS trong việc ngăn chặn, đẩy lùi vấn đề y tế công cộng trên toàn cầu, đặc biệt trong số đó là phương pháp dự phòng HIV/AIDS bằng thuốc tiêm PrEP.

Cũng theo Bs. Kimberly Green, ngay cả đối với những người có nguy cơ lây nhiễm HIV qua tiêm chích ma túy, bơm kim tiêm có thể tích không gian chết thấp và liệu pháp chủ vận gốc thuốc phiện như methadone, Việt Nam đã xác định tất cả đều rất quan trọng và có biện pháp phòng ngừa tốt.

"Nhờ đó, chúng tôi đã chứng kiến số ca nhiễm HIV mới ở Việt Nam giảm xuống'. BS Kimberly Green cho hay.

PrEP dạng uống là một chương trình rất thành công của Việt Nam

Mặc dù vậy, theo BS Kimberly Green hiện vẫn có một số ca nhiễm mới hàng năm và để Việt Nam đạt mục tiêu chấm dứt bệnh AIDS vào năm 2030, chúng ta cần tăng cường độ bao phủ và tiếp cận các phương pháp phòng ngừa hiệu quả này, trong đó có PrEP.

PrEP bao gồm các loại thuốc kháng vi-rút nên các loại thuốc này thực chất được sử dụng để điều trị HIV nhưng cũng là thuốc có thể dự phòng HIV và cụ thể PrEP đường uống là loại thuốc có chứa Tenofovir nên ở Việt Nam thường có 2 loại thuốc được bào chế chung với nhau là Tenofovir và Emtricitabin. Đó là lý do tại sao khi mọi người nói về PrEP ở Việt Nam, họ thường nói đến điều đó.

Thuốc uống PrEP đã rất thành công, tuy nhiên thuốc tiêm còn có những tiện lợi và hiệu quả phòng chống bệnh được đánh giá rất cao

Hiện nay, xét về mặt dự phòng lây truyền HIV qua đường tình dục – PrEP đường uống được khuyên dùng có thể ngăn ngừa tới 99% lây nhiễm. Vì vậy, nó cực kỳ hiệu quả. Nó cũng rất an toàn. PrEP đường uống là một loại thuốc rất quan trọng có thể được sử dụng rộng rãi cho những người có nguy cơ nhiễm HIV nếu đó là loại thuốc họ chọn dùng để ngăn ngừa nhiễm HIV. Vì vậy, Việt Nam nhận thấy tầm quan trọng to lớn của PrEP trong việc hỗ trợ mục tiêu loại trừ HIV về lâu dài và do đó, vào năm 2017, Bộ Y tế đã thí điểm PrEP đường uống tại Thành phố Hồ Chí Minh cùng với USAID và PATH như một phần hỗ trợ của PEPFAR và cuộc thí điểm đó đã rất thành công và nhanh chóng trở thành một phần của Hướng dẫn Quốc gia.

Và hiện tại, Việt Nam có tổng cộng khoảng 85.000 người đã từng sử dụng PrEP, khoảng 40.000 người hiện đang sử dụng PrEP và đây là số lượng sử dụng PrEP cao nhất ở toàn khu vực Châu Á Thái Bình Dương, thậm chí còn cao hơn cả Úc. Vì vậy đây là một chương trình rất thành công.

PrEP dạng tiêm - tiện lợi hiệu quả cao

Tuy nhiên và lý do chúng ta ở đây hôm nay là để nói về 1 phương pháp PrEP khác là PrEP dạng tiêm.

'Mặc dù PrEP đường uống đã rất thành công nhưng vẫn có một số người chưa dùng PrEP, những người có thể được hưởng lợi từ PrEP vì họ không thích dùng thuốc uống hoặc khó tuân thủ thuốc uống và vì vậy chúng ta vẫn có nhu cầu chưa được đáp ứng khi nói đến PrEP và nó có khả năng làm giảm tỷ lệ nhiễm HIV mới' BS Kimberly Green nhấn mạnh.

BS. Kimberly Green, Giám đốc Dự án USAID/ PATH STEPS

Được biết, trước đó tháng 7 năm 2022, WHO đã ban hành các hướng dẫn khuyến nghị sử dụng Cabotegravir dạng tiêm làm PrEP (CAB PrEP) cho HIV và hướng dẫn COP 2023 của PEPFAR khuyến khích các quốc gia bắt đầu lập kế hoạch triển khai. Mặc dù CAB PrEP chưa được phê duyệt để sử dụng ở Châu Á, các đơn đăng ký phê duyệt theo quy định đã được gửi ở Trung Quốc, Malaysia, Myanmar, Philippines, Thái Lan và Việt Nam.

Để đẩy nhanh tính khả dụng của CAB PrEP và tối ưu hóa tác động, các ưu tiên của cộng đồng và các rào cản tiếp cận tiềm ẩn phải được tất cả các bên liên quan hiểu rõ và cùng nhau giải quyết. Phần này sẽ xem xét bằng chứng từ các nghiên cứu gần đây được thiết kế để cung cấp thông tin cho việc giới thiệu PrEP của CAB ở Châu Á; xác định các ưu tiên khu vực cho chương trình khoa học triển khai CAB; xem xét các bài học trong khu vực từ việc giới thiệu và mở rộng PrEP bằng miệng; nêu bật tiến độ và bài học từ việc chuẩn bị triển khai CAB ở Châu Phi; và giới thiệu các công cụ và nguồn lực lập kế hoạch chương trình và chính sách hiện có để giúp các quốc gia chuẩn bị cho việc triển khai CAB.

Chia sẻ về điều này, PGS.TS Phan Thị Thu Hương Cục trưởng Cục Phòng chống HIV/AIDS Bộ Y tế cho rằng trong thời gian tới, Việt Nam sẽ tiếp tục triển khai và duy trì các mô hình PrEP, huy động sự tham gia của hệ thống nhà thuốc và triển khai thuốc tiêm kéo dài PrEP.

Trong nghiên cứu, có hơn 90% MSM/TG về sự sẵn sàng sử dụng thuốc tiêm kéo dài PrEP nếu được sử dụng rộng rãi tại Việt Nam, đồng thời có từ 63%-79% nhóm khách hàng nguy cơ muốn sử dụng thêm PrEP dạng tiêm nếu có tại Việt Nam.

Những lý do chính mà nhóm khách hàng muốn sử dụng thuốc tiêm kéo dài là: Tiện lợi hơn, Hiệu quả phòng chống HIV cao. Không phải lo nhớ uống thuốc mỗi ngày, Ít tác dụng phụ hơn PrEP dạng uống; Thích hợp cho những người không thích uống thuốc; Riêng tư và bí mật hơn, Giảm kỳ thị và phân biệt đối xử…

H.Nguyên