Thủ tướng thảo luận loạt vấn đề nóng tại Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025

5 khía cạnh của tự chủ chiến lược

Trả lời câu hỏi liên quan đến ý nghĩa của "tự chủ chiến lược" với ASEAN nói chung và Việt Nam nói riêng, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, bất cứ quốc gia nào, hiệp hội nào cũng cần phải đặt vấn đề về tự lực, tự cường, chủ động chiến lược, thể hiện qua một số khía cạnh.

"Thứ nhất, về quan hệ đối ngoại, chúng ta phải luôn giữ thế cân bằng, ứng xử công bằng, hữu nghị với các đối tác, tạo môi trường hòa bình, ổn định, hữu nghị, hợp tác và phát triển, dựa trên luật lệ", Thủ tướng bày tỏ. Thứ hai, phải có thực lực, kinh tế phải phát triển, nếu kinh tế không phát triển thì sẽ bị tụt hậu, không thể tự chủ chiến lược.

Thủ tướng dự phiên thảo luận cấp cao cùng lãnh đạo các quốc gia.

Thứ ba, quốc phòng, an ninh phải được củng cố, tăng cường, phù hợp tình hình và tất nhiên để củng cố, tăng cường quốc phòng an ninh thì kinh tế phải phát triển.

Thứ tư, về an sinh xã hội, Thủ tướng cho rằng chính sách xã hội bảo đảm công bằng, tiến bộ trong một xã hội văn minh. An sinh xã hội là hỗ trợ người yếu thế dựa trên nguyên tắc là phát triển mà không để ai bị bỏ lại phía sau, phát triển nhanh nhưng phải bền vững, không hy sinh tiến bộ, công bằng, an sinh xã hội và môi trường để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần.

Cuối cùng, Thủ tướng khẳng định phải phát triển văn hóa, củng cố bản sắc để phát huy nội lực, bởi văn hóa là sức mạnh nội sinh, nguồn lực bên trong của dân tộc. Thủ tướng Phạm Minh Chính đồng thời lấy ví dụ - như Thủ tướng Malaysia đã đề cập - trong các cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, Việt Nam đã lấy yếu thắng mạnh, lấy ít địch nhiều, phát huy chiến tranh nhân dân, chiến tranh du kích.

Quản trị quốc gia và thế giới đều phải dựa trên luật lệ

Liên quan đến câu hỏi về việc trật tự dựa trên luật lệ được thể hiện ở ASEAN như thế nào, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, quản trị quốc gia và thế giới đều phải dựa trên luật lệ, chúng ta phải thiết kế luật lệ, tôn trọng luật lệ và thực hiện có hiệu quả.

Thủ tướng Phạm Minh Chính trả lời các câu hỏi tại diễn đàn.

Theo Thủ tướng, Hiến chương Liên hợp quốc (LHQ) hay luật pháp quốc tế đều quy định rõ phải tôn trọng độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của các nước; giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, không đe dọa sử dụng vũ lực hay sử dụng vũ lực khi giải quyết tranh chấp.

Thứ hai, luật lệ phải tôn trọng quyền con người, con người sinh ra có quyền sống, quyền tự do, quyền mưu cầu hạnh phúc. Đây là những quyền mà không ai có thể xâm phạm được, để con người có thể phát triển tự do, bình đẳng, đáp ứng yêu cầu chung của các dân tộc cũng như mỗi con người. Tất cả các nước đều nói về điều này và đây là luật lệ mà chúng ta cần tôn trọng.

Thứ ba, chúng ta sống phải yêu thương, giúp đỡ, tôn trọng lẫn nhau với nguyên tắc bình đẳng, tất cả đều phát triển, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Với ASEAN, Thủ tướng cho biết ASEAN cũng có các luật lệ, nguyên tắc như đoàn kết, thống nhất trong đa dạng. Bên cạnh đó là việc trung lập, vì lợi ích chung nhằm tạo ra hòa bình hợp tác và phát triển ở khu vực; tôn trọng các nước khi đóng góp tích cực cho ASEAN phát triển; ứng xử linh hoạt với các vấn đề nhạy cảm của khu vực và quốc tế; giúp đỡ lẫn nhau cùng phát triển, cùng mang lại lợi ích cho người dân được sống trong ấm no và hạnh phúc.

"Đây là những nguyên tắc mà các nước ASEAN đều chia sẻ, thống nhất. Hàng năm các hội nghị ASEAN đều thiết lập cơ chế để làm sao năm sau làm tốt hơn năm trước, nhân dân ASEAN năm sau phải ấm no, hạnh phúc hơn năm trước", Thủ tướng Phạm Minh Chính nói.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim, Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon và Tổng thống Timor Leste Jose Ramos-Horta tham dự phiên thảo luận cấp cao.

ASEAN hãy truyền cảm hứng và tạo động lực

Chia sẻ về vai trò trung tâm của ASEAN, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, trước hết, mỗi nước trong ASEAN phải có chính sách, hành động hiệu quả cho hòa bình, hợp tác, phát triển trên thế giới. Chúng ta tổng hòa hiệu quả từ các nước trong ASEAN để tạo động lực, truyền cảm hứng cho các đất nước, các khu vực khác.

Thủ tướng cho rằng vai trò trung tâm trong khu vực của ASEAN không chỉ dừng ở việc tham gia, ủng hộ các giải pháp, diễn đàn mang lại hòa bình, hợp tác, phát triển, mang lại hạnh phúc, ấm no cho người dân, mà còn phải góp phần dẫn dắt cuộc chơi đi đến kết quả cao nhất, đó là thế giới hòa bình, hợp tác, người dân hạnh phúc ấm no.

Thủ tướng nêu rõ, cần phát huy vai trò trung tâm của ASEAN dựa trên nền tảng quan hệ hợp tác, đối tác với 25 quốc gia, nhất là các nước lớn, các mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện, cũng như tăng cường vai trò của ASEAN với các vấn đề nổi lên như chiến tranh và hòa bình, xóa đói giảm nghèo, giải quyết xung đột, biến đổi khí hậu, trí tuệ nhân tạo.

Thích ứng và chiến thắng mặt trái của công nghệ thông tin

Trả lời câu hỏi về vấn đề an ninh mạng, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhận định mọi sự phát triển của khoa học công nghệ nói chung hay công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo nói riêng đều có mặt trái mà chúng ta phải thích ứng, thậm chí chấp nhận và chiến thắng mặt trái - trong đó mặt trái của công nghệ thông tin là vấn đề an ninh mạng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng các nhà lãnh đạo các quốc gia chụp ảnh lưu niệm.

Bàn về trí tuệ nhân tạo, Thủ tướng cho rằng chúng ta phát triển trí tuệ nhận tạo từ chính trí tuệ của con người, và chính trí tuệ nhân tạo cũng có mặt trái. Thủ tướng nhấn mạnh chúng ta phải có giải pháp để thích ứng, chiến thắng mặt trái của công nghệ thông tin cũng như mặt trái của trí tuệ nhân tạo, phát huy mặt tích cực và hạn chế mặt tiêu cực của công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo.

Thủ tướng cũng đồng thời bày tỏ việc Việt Nam được LHQ chọn làm điểm đăng cai lễ ký Công ước LHQ về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội) sắp tới đã cho thấy vai trò của Việt Nam, cũng như sự thích ứng của Việt Nam trong vấn đề an ninh mạng và có thể là các vấn đề liên quan trí tuệ nhân tạo.

Và những thông điệp cho người trẻ

Trả lời câu hỏi của một đại biểu trẻ về biến đổi khí hậu, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ thế giới đối mặt nhiều vấn đề khó khăn như cạn kiệt tài nguyên, già hóa dân số, biến đổi khí hậu cực đoan. Trong đó, biến đổi khí hậu là vấn đề mang tính toàn cầu, toàn dân, toàn diện, nên phải có cách tiếp cận toàn cầu, toàn dân, toàn diện, bao trùm.

Từ đó, Thủ tướng cho rằng giải pháp đầu tiên phải là đề cao đoàn kết quốc tế, tất cả chung tay cùng giải quyết chứ không một quốc gia nào giải quyết một mình.

"Thế giới phát triển không đồng đều, có nước phát triển, có nước đang phát triển, nước chậm phát triển. Chúng tôi kêu gọi cộng đồng quốc tế, các nước phát triển giúp các nước đang phát triển, chậm phát triển về 5 lĩnh vực là xây dựng thể chế, chuyển giao công nghệ, ưu đãi tài chính, đào tạo nhân lực và quản trị thông minh trong điều kiện hiện nay", Thủ tướng chia sẻ.

"Chúng tôi mong thế giới này là của tương lai. Thế giới này là của các bạn trẻ. Các bạn phải giữ gìn thế giới này để có một cuộc sống sáng,xanh, sạch, đẹp cho khu vực, cho cộng đồng, cho toàn nhân loại", Thủ tướng gửi thông điệp đến các bạn trẻ.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim, Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon và Tổng thống Timor Leste Jose Ramos-Horta chụp ảnh "selfie" cùng Thứ trưởng Ngoại giao Đỗ Hùng Việt.

Về một số nỗ lực, đóng góp của Việt Nam trong ứng phó với biến đổi khí hậu, Thủ tướng cho biết Việt Nam đang phát triển năng lượng xanh, giao thông xanh, nông nghiệp xanh, cũng bán tín chỉ carbon, khuyến khích trồng rừng. Đặc biệt, Việt Nam đang triển khai chương trình 1 triệu ha lúa chất lượng cao phát thải thấp - dự án lớn đầu tiên trên thế giới trong lĩnh vực này - góp phần phát triển nông nghiệp xanh và bảo đảm an ninh lương thực thế giới.

*Cũng tại phiên thảo luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ Việt Nam luôn ủng hộ vai trò Chủ tịch ASEAN 2025 của Malaysia, mong các ý tưởng lớn của Thủ tướng Malaysia – Chủ tịch ASEAN 2025 sẽ được chia sẻ, thực hiện và mang lại hiệu quả cao, đặc biệt là tìm ra được giải pháp cho những vấn đề khó khăn, thách thức của khu vực. Với Timor Leste, Thủ tướng khẳng định Việt Nam ủng hộ Timor Leste sớm trở thành thành viên của ASEAN. Với New Zealand, Thủ tướng cho biết Việt Nam ủng hộ việc nâng cấp quan hệ của nước này với ASEAN. Nhân dịp này, Thủ tướng Phạm Minh Chính trân trọng cảm ơn New Zealand đã hỗ trợ đào tạo nhân lực cho Việt Nam, nhất là về tiếng Anh.

Linh Chi - Nguyễn Bình