Thị trường chứng khoán vẫn thận trọng sau khi 'chuyển trạng thái'

VN-Index mở cửa trong sắc xanh lan tỏa sau khi vào rạng sáng ngày 8/10 theo giờ Việt Nam, tổ chức xếp hạng thị trường FTSE Russell công bố Báo cáo Phân loại Quốc gia Cổ phiếu tháng 9/2025, chính thức nâng hạng thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam từ Cận biên lên Mới nổi Thứ cấp.

Giới đầu tư dè dặt

Tuy nhiên, chỉ sau khoảng 10 phút, VN-Index thu hẹp dần mức tăng từ 1.700 điểm, thậm chí kết phiên sáng trong “sắc đỏ”. Diễn biến này cho thấy thị trường đang có phản ứng tích cực nhưng thận trọng sau thông tin tích cực bậc nhất trong nhiều năm qua. Tâm lý nhà đầu tư vẫn còn dè dặt, chưa thực sự sẵn sàng “xuống tiền” và có xu hướng lựa chọn giải ngân từng bước để quan sát phản ứng của các nhóm cổ phiếu chủ chốt.

Tâm lý nhà đầu tư vẫn còn dè dặt, chưa thực sự sẵn sàng “xuống tiền”.

Trước đó, giới phân tích cho rằng việc Việt Nam được nâng hạng lên thị trường Mới nổi Thứ cấp sẽ tạo động lực dài hạn cho dòng vốn ngoại, đồng thời củng cố niềm tin của nhà đầu tư trong nước sau khoảng thời gian có dấu hiệu điều chỉnh đi ngang.

Thực tế, trên các hội nhóm chứng khoán, nhiều nhà đầu tư duy trì quan điểm “tin ra là bán”, do đó họ cho biết tạm đứng ngoài thị trường để quan sát. Số khác muốn tận dụng nhịp FOMO của thị trường để bán ra chốt lời, giữ vị thế tiền mặt, tránh biến động của thị trường.

“Dòng tiền thường mang tính đầu cơ đón đầu và phản ánh kỳ vọng sớm hơn diễn biến thực tế. Tuy nhiên, sau thời điểm được công bố nâng hạng và cả sau khi được chính thức nâng hạng, thị trường thường có xu hướng điều chỉnh do động thái chốt lời của nhà đầu tư khi yếu tố kỳ vọng được đáp ứng. Mức độ điều chỉnh của nhịp sau đó còn tùy thuộc vào các chuyển biến của môi trường vĩ mô khi các thông tin mới xuất hiện”, các chuyên gia KBSV nhận định.

Trong báo cáo mới đây, dù bày tỏ sự lạc quan về việc nâng hạng thị trường, Chứng khoán VNDirect cũng vẫn đưa ra khuyến nghị nhà đầu tư nên thận trọng trong 1–2 quý đầu sau nâng hạng, do thị trường có thể xuất hiện những biến động mạnh ngắn hạn trước khi bước vào giai đoạn ổn định và tăng trưởng bền vững hơn.

VNDirect cho biết về định giá, P/E trượt của VN-Index hiện ở mức 15,7 lần, cao hơn mức bình quân 10 năm là 15,1 lần, phản ánh đà tăng mạnh của thị trường trong ba tháng gần đây.

Việc định giá thị trường không còn ở vùng rẻ, cộng với yếu tố thận trọng của nhà đầu tư được cho là sẽ khiến thị trường khó có thể bứt phá mạnh mẽ, trong khi việc nâng hạng thị trường trước đó đã được giới chuyên môn nhận định gần như chắc chắn, nên khả năng gây bất ngờ là không quá lớn.

Cổ phiếu hưởng lợi

Dù vậy, nhìn chung giới phân tích vẫn duy trì quan điểm tích cực với triển vọng TTCK Việt Nam.

Trong dài hạn, TTCK được kỳ vọng sẽ thu hút dòng vốn từ các tổ chức quốc tế. Theo nghiên cứu của Bộ phận Nghiên cứu Đầu tư toàn cầu HSBC, dòng vốn nước ngoài có thể lên đến 3,4-10,4 tỷ USD từ các quỹ đầu tư chủ động và thụ động sau khi nâng hạng.

Còn theo VPBankS, ước tính giá trị dòng vốn thụ động và chủ động chảy vào thị trường Việt Nam đạt khoảng 3-7 tỷ USD trong giai đoạn sau khi quyết định nâng hạng có hiệu lực, trong đó 1,5 tỷ USD từ quỹ thụ động.

Bên cạnh đó, nhờ nâng hạng và cải cách TTCK, giá trị giao dịch trung bình hàng ngày dự kiến tăng lên đáng kể: giai đoạn 2025-2026 tăng từ khoảng 860 triệu USD hiện tại lên 1,5-2 tỷ USD mỗi phiên, nhờ dòng vốn ngoại khoảng 3-5 tỷ USD là từ nâng hạng của FTST và vận hành hệ thống KRX.

Nhìn xa hơn ở giai đoạn 2027-2030, thanh khoản kỳ vọng đạt 3-5 tỷ USD mỗi phiên với số tài khoản chứng khoán có thể lên tới hơn 20 triệu. Các yếu tố thúc đẩy thanh khoản bao gồm hàng hóa tăng (số lượng doanh nghiệp niêm yết tăng từ 1.600 lên 2.000) và sản phẩm mới (phái sinh, quỹ ETF), cũng như hàng loạt các khoản đầu tư trực tiếp nước ngoài vào công nghệ, xanh, và logistics.

Ngoài câu chuyện nâng hạng, tính hấp dẫn của TTCK Việt Nam còn ở nhiều câu chuyện khác. Ví dụ như tăng độ sâu của thị trường trong việc đẩy mạnh hoạt động IPO và đang có nhiều dấu hiệu tích cực.

“Trong kịch bản cơ sở, giai đoạn 6–9 tháng tới, VN-Index có thể hướng tới vùng 1.850–1.900 điểm, được dẫn dắt bởi ba động lực chính: kỳ vọng nâng hạng thị trường, khả năng Fed đảo chiều chính sách tiền tệ với các đợt cắt giảm lãi suất, và triển vọng lợi nhuận doanh nghiệp tiếp tục cải thiện. Sự kết hợp của các yếu tố này được kỳ vọng sẽ mở rộng dư địa định giá (re-rating) và củng cố niềm tin của nhà đầu tư trong giai đoạn tới”, Chứng khoán VNDirect nhấn mạnh.

Thời điểm hiệu lực nâng hạng được FTSE Russell dự kiến là ngày 21/9/2026, sau kỳ đánh giá giữa kỳ vào tháng 3/2026, tức còn gần 1 năm nữa. Trong thời gian này, nhà đầu tư có thể bắt đầu lựa chọn những cổ phiếu được hưởng lợi nhờ nâng hạng.

Ông Trương Hiền Phương, Giám đốc cấp cao Công ty Chứng khoán KIS Việt Nam nhận định, các nhóm ngành hưởng lợi trực tiếp từ “cú hích” nâng hạng thị trường sẽ là nhóm tài chính (gồm ngân hàng và chứng khoán) và các cổ phiếu trong nhóm VN30. Tỷ suất sinh lời của thị trường cổ phiếu hiện vượt trội so với lãi suất ngân hàng và lợi suất cho thuê bất động sản.

Đồng quan điểm, bà Nguyễn Thị Hằng Nga, CFA, Tổng giám đốc Công ty TNHH Quản lý Quỹ Đầu tư chứng khoán Vietcombank (VCBF) cho rằng, TTCK đang mở ra nhiều cơ hội đầu tư theo ngành, như ngành ngân hàng, lợi nhuận 2025 - 2026 dự báo tăng trung bình 19,7%; định giá P/B dự phóng năm 2025 chỉ khoảng 1,4 lần, thấp hơn mức bình quân 5 năm qua (1,6 lần). Trong khi đó, hàng tiêu dùng, bán lẻ, bất động sản và xây dựng hay ngành công nghệ với xu hướng chuyển đổi số và ứng dụng AI đều là những lĩnh vực có triển vọng tăng trưởng dài hạn.

Còn dưới góc nhìn của ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phân tích Khối Khách hàng cá nhân của Chứng Khoán Yuanta Việt Nam, nhóm cổ phiếu có vốn hóa lớn sẽ hưởng lợi đầu tiên nếu TTCK được nâng hạng thành công. Theo đó, các cổ phiếu được chú ý là VIC, VHM, HPG, VCB, MSN, VNM, VRE, SSI, VND…

Các chuyên gia của Chứng khoán ACBS cũng cho rằng cổ phiếu được hưởng lợi trực tiếp là nhóm vốn hóa lớn có room ngoại lớn, thanh khoản cao như VCB, VHM, VNM, HPG, STB, FPT, SSI...

“Sau nâng hạng, Việt Nam được đưa vào danh sách quan tâm của hàng trăm quỹ đầu tư chủ động, có tiêu chí đầu tư vào thị trường mới nổi. Khẩu vị ưa thích của các quỹ đầu tư chủ động thường là nhóm cổ phiếu ngân hàng, tiêu dùng bán lẻ, hạ tầng, công nghệ...", ACBS nhấn mạnh.

Hải Giang