Thang đo BMI không còn đáng tin cậy với người trên 40 tuổi
Nghiên cứu mới sắp được trình bày tại Đại hội European Congress on Obesity (ECO 2025) cho thấy sự khác biệt đáng kể về thành phần cơ thể giữa những người có BMI tương tự nhau.

BMI chỉ có hiệu quả để đánh giá với người dưới 40
Nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà nghiên cứu từ Đại học Rome “Tor Vergata”, Đại học Modena và Reggio Emilia ở Ý và Đại học Beirut ở Lebanon. Phát hiện của họ thách thức quan điểm bấy lâu cho rằng BMI là thước đo duy nhất cho tình trạng béo phì và cho thấy cần có các công cụ mới để đánh giá những thay đổi về thành phần cơ thể ở các nhóm tuổi khác nhau.
Nghiên cứu về BMI và Béo phì
Chỉ số khối cơ thể (BMI) là một phương pháp được sử dụng rộng rãi để đánh giá tình trạng cân nặng của một người và phân loại họ có cân nặng bình thường, thừa cân hoặc béo phì. Tuy nhiên, nghiên cứu mới sẽ được trình bày tại ECO 2025 từ 11 đến 14.5 cho thấy BMI có thể không nắm bắt đầy đủ những khác biệt quan trọng về thành phần cơ thể.
Nghiên cứu phát hiện ra rằng những người béo phì có BMI tương tự có thể biểu hiện rất khác biệt về phân bố mỡ và cơ dựa trên độ tuổi của họ. Cụ thể, người lớn tuổi có xu hướng tập trung nhiều mỡ hơn ở vùng trung tâm của cơ thể (tức phần thân như bụng) và ít khối lượng cơ hơn ở cánh tay và cẳng chân so với những người trẻ tuổi.
Các nhà nghiên cứu đề xuất rằng khi những người béo phì già đi, sự phân bố mỡ và cơ của họ sẽ thay đổi, ngay cả khi BMI của họ vẫn giữ nguyên. Điều này cho thấy chỉ riêng mỗi BMI không còn là công cụ đáng tin cậy để đánh giá những thay đổi về thành phần cơ thể theo thời gian.
Những thay đổi liên quan đến tuổi tác trong thành phần cơ thể
Béo phì là một mối quan tâm lớn về sức khỏe, đặc trưng bởi sự tích tụ quá nhiều mỡ trong cơ thể, cũng có thể đi kèm với mất khối lượng cơ nạc. Mặc dù BMI thường được sử dụng để đánh giá tình trạng béo phì, nhưng người ta biết rất ít về cách khối lượng mỡ và cơ thay đổi trong suốt cuộc đời. Nghiên cứu này nhằm mục đích lấp đầy khoảng trống đó bằng cách phân tích sự khác biệt về thành phần cơ thể tổng thể và theo vùng giữa các nhóm tuổi khác nhau.
Tổng cộng 2.844 người trưởng thành ở cả hai giới với phổ Chỉ số khối cơ thể (BMI) từ 25 kg/m2 trở lên đã được Khoa Dinh dưỡng lâm sàng tại Khoa Y sinh và Phòng ngừa tại Đại học Rome “Tor Vergata” thu thập dữ liệu. 2.844 người đã trải qua các đánh giá thành phần cơ thể bằng phương pháp Đo hấp thụ tia X năng lượng kép (DXA). Mẫu được phân loại thành ba nhóm tuổi khác nhau: Thanh niên (20–39 tuổi), trung niên (40–59 tuổi) và cao niên (60–79 tuổi) được so sánh với nhau sau khi được phân loại theo cân nặng và BMI.
Chênh lệch về giới tính và độ tuổi trong khối lượng mỡ và cơ
Nam giới cho thấy xu hướng tăng tỷ lệ khối lượng mỡ (BF) tổng thể và giảm cơ (LM) tổng thể, từ nhóm trẻ đến nhóm lớn tuổi, trong khi nữ giới duy trì các giá trị tương tự đối với các thành phần tổng thể này (tổng BF% và LM) ở cả ba nhóm tuổi.
Tuy nhiên, điều thú vị hơn là những người tham gia ở nhóm tuổi trung niên cao niên của cả hai giới đều cho thấy tỷ lệ BF cao hơn từ +1,23% đến +4,21% và khối lượng cơ ở phần phụ (ALM) thấp hơn từ -0,81 kg đến -2,63 kg so với nhóm tuổi thanh niên. Điều đó cho thấy ở 2 nhóm cao tuổi hơn, lượng mỡ bụng cao hơn và khối lượng cơ ở tay và chân thấp hơn, mặc dù thực tế là tất cả các nhóm tuổi trong nghiên cứu này đều có BMI tương tự nhau.
Định nghĩa lại các công cụ đo lường cho tình trạng béo phì
Giáo sư Marwan El Ghoch từ Đại học Modena và Reggio Emilia giải thích: “Những kết quả này chỉ ra rõ ràng rằng chúng ta không thể chỉ dựa vào BMI mà không xem xét đến sự phân bố thành phần bên trong cơ thể ở những người béo phì ở các nhóm tuổi khác nhau, vì những người ở độ tuổi trung niên và cao niên có lượng mỡ trung tâm cao hơn và khối lượng cơ thấp hơn so với nhóm thanh niên. Những phát hiện này mở ra những hướng đi mới cho các nghiên cứu trong tương lai vì chúng tôi cho rằng những người béo phì có thể trải qua quá trình phân bố lại trong các khoang cơ thể của họ (tức là mỡ và cơ) khi họ già đi, mà không tạo thay đổi trong BMI của họ. Cụ thể là sự tích tụ mỡ ở thân và giảm khối lượng cơ ở các chi”.
Các tác giả giải thích rằng sự phân bố lại này có thể gây ra những hậu quả tiêu cực lớn đối với sức khỏe - chẳng hạn như tình trạng viêm mạn tính cấp độ thấp, kháng insulin và tăng nguy cơ mắc một số bệnh tim mạch chuyển hóa - mà không có những thay đổi đáng kể trong BMI. Giáo sư El Ghoch giải thích: “Do đó, việc sử dụng BMI trở nên vô dụng và gây hiểu lầm. Chúng ta cần có nghiên cứu trong tương lai để xác định các công cụ mới có khả năng phát hiện những thay đổi về khối lượng mỡ và cơ trong nhóm dân số cụ thể. Tuy nhiên, phát hiện của chúng tôi cần được xác nhận thông qua các nghiên cứu theo chiều dọc”.
Giáo sư El Ghoch nói thêm: “Thay vì BMI, chúng ta cần dựa vào các công cụ mới dễ sử dụng có khả năng phát hiện những thay đổi về khối lượng mỡ và sự phân bố – chẳng hạn như tỷ lệ eo/chiều cao – cũng như khối lượng cơ và sức mạnh, chẳng hạn như bài kiểm tra lực nắm tay”.