Thăm Bảo tàng Biệt động Sài Gòn - Gia Ðịnh

Biệt động Sài Gòn - Gia Định nằm trên tầng ba của một chung cư cũ ở đường Trần Quang Khải, Quận 1.

Lực lượng Biệt động Sài Gòn - Gia Ðịnh là lực lượng đặc biệt, ra đời trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Những chiến sĩ biệt động được âm thầm cài cắm khắp nơi trong nội thành, vừa gánh vác nhiệm vụ xây dựng cơ sở, vừa tổ chức những trận đánh bùng nổ trong lòng địch. Những chiến công làm khiếp vía quân thù, sự quả cảm, sắc sảo và kiên trung của những chiến sĩ biệt động đã đi vào thơ văn và tái hiện trên màn ảnh với bộ phim kinh điển "Biệt động Sài Gòn".

Ðể vẽ lại một phần bức tranh xưa sống động và chân thực nhất về lực lượng Biệt động Sài Gòn - Gia Ðịnh, con trai Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân Trần Văn Lai đã nỗ lực sưu tập những vật dụng của lực lượng anh hùng này, mua lại căn hộ vốn là một trong những căn cứ hoạt động và che giấu cho các chiến sĩ năm nào, làm bảo tàng.

Gây ấn tượng cho khách đến tham quan là chiếc thang máy cũ vẫn giữ nguyên màu thời gian dẫn lên tầng 3 của chung cư. Tại phòng khách căn hộ, thiết kế được giữ nguyên vẹn từ chiếc bàn, chiếc tủ... và bức chân dung Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân Trần Văn Lai - ông chính là nguyên bản của nhân vật Hoàng Sơn trong phim "Biệt động Sài Gòn". Hai bên vách tường, treo những bức chân dung, hình ảnh các giai đoạn hoạt động của các chiến sĩ Biệt động Sài Gòn.

Các thiết bị tối tân ở thời kỳ trước như: máy đánh chữ, radio... cũng được trưng bày.

Ðáng chiêm ngưỡng nhất là chiếc xe đạp máy hiệu Velo Solex (do Pháp sản xuất vào thập niên 1950) của Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân Trần Văn Lai giao cho nữ giao liên Nguyễn Ngọc Huệ (bí danh Thu Ba) trước năm 1968, làm Trạm giao liên Biệt động Sài Gòn tại vùng "xôi đậu" ấp Trung Viết, xã Thái Mỹ, huyện Củ Chi. Chiếc xe cũ kỹ này từng gánh vác nhiệm vụ đưa rước cán bộ, chuyển thư, chuyển thuốc... tiếp tế cho Bộ Chỉ huy Quân khu Sài Gòn - Gia Ðịnh.

Khách tham quan cũng sẽ bồi hồi khi tận mắt nhìn những chiếc máy in hiệu GESTETNE mà các chiến sĩ từng dùng để in truyền đơn, tài liệu tuyên truyền cách mạng những năm 1960-1975. Bên cạnh đó, nơi đây còn trưng bày các loại vũ khí mà lực lượng Biệt động Sài Gòn sử dụng trong hai thời kỳ chống Pháp và chống Mỹ, như: súng Rulo nòng dài, súng tiểu liên MP-30, súng pháo lệnh... Ðặc biệt nhất là loại hóa chất dùng để viết thư từ, tài liệu mật của chiến sĩ Nguyễn Thị Phương, hay còn gọi là mực tàng hình. Nó đã giúp lực lượng ta qua mắt kẻ thù, mang được các thông tin quân sự ra chiến khu để kịp thời lên kế hoạch tác chiến.

Các loại vũ khí chiến đấu của Biệt động Sài Gòn - Gia Ðịnh.

Ngoài ra, nơi đây còn trưng bày, giới thiệu về cách giấu vũ khí, đạn dược, thuốc súng... từ sự sáng tạo mưu trí của các chiến sĩ năm nào. Những năm tháng hiểm nguy ấy, vũ khí được các anh, các chị giấu trong những khối gỗ được khoét thủng bên trong, hay trong những chiếc thúng chất trái cây...

Phục dựng cách che giấu vũ khí để chuyển từ ngoại thành vào nội thành.

Một loại hóa chất đặc biệt hay được gọi là mực tàng hình được các chiến sĩ biệt động dùng qua mắt kẻ thù, thuận tiện đưa thông tin ra các căn cứ chiến đấu.

Nơi giữ chân khách tham quan lâu nhất là bức tường tưởng niệm các chiến sĩ của lực lượng Biệt động Sài Gòn - Gia Ðịnh. Họ đã ngã xuống cho nền hòa bình của dân tộc. Chân dung của họ được phục dựng bằng công nghệ AI. Chỉ vài người trong số đó vẫn còn giữa thời bình, trở thành những nhân chứng sống cho thời vàng son của tuổi trẻ, của tình yêu nước vững như tường thành thời gian.

Nơi giữ chân khách tham quan lâu nhất lại là bức tường tưởng niệm các chiến sĩ của lực lượng Biệt động Sài Gòn – Gia Định.

Mỗi tháng, cách bố trí tại Bảo tàng Biệt động Sài Gòn - Gia Ðịnh sẽ thay đổi để tạo sự hấp dẫn cho khách ghé thăm. Các nhân viên bảo tàng vẫn tích cực tìm kiếm thêm nhiều hiện vật và tư liệu để vẽ lại đầy đủ hơn bức tranh về lực lượng anh hùng thầm lặng đã gan dạ sống và chiến đấu giữa lòng địch, mang lại nền hòa bình, độc lập hôm nay./.

Thanh Lam